In Salland deze Week plaatsen we iedere zondagmorgen een stelling. Die bedenken we het liefst samen met Salland. Dus als jij ook een stelling wil lanceren, mail het ons naar HierinSalland. Reageren? Graag.
De stikstofproblematiek is niet bepaald van deze tijd is. Al in de jaren negentig waarschuwde het RIVM in ‘Zorgen voor Morgen’ ervoor en bepleitten milieu-groeperingen een halvering van de veestapel. Maar Het Landbouwschap was tegen vanwege de financiële gevolgen voor de sector.
Het Landbouwschap had als doel boeren, landarbeiders en agro-industrie met één verhaal naar buiten te laten komen. Toen al lukte het de agro-industrie (veevoederbedrijven, slachterijen, handelaars in zaad- een bestrijdingsmiddelen) hun stempel op de héle industrie te drukken, boeren inbegrepen. Om er zelf miljonair van te worden wisten ze toen en weten ze nu veranderingen tegen te houden.
De CO2-waarschuwing is nog veel ouder. Al in 1912 (!) werd gewaarschuwd voor het broeikaseffect, dat ontstaat door fossiele verbranding waarbij CO2 vrijkomt dat als een deken om de aarde zit, waardoor warmte er wel in kan, maar moeilijker er uit.
Opwarming van de aarde van nu komt door de CO2 van dertig jaar geleden. Dus alles wat we sindsdien uitstoten hebben we nog aan opwarming van de aarde voor de boeg. Ter Apel is nu al een zootje wegens teveel mensen die oorlogen ontvluchten waar wij aan mee werken, dus laten we ons wél goed voorbereiden op een nieuwe stroom vluchtelingen: mensen die verzengende hitte ontvluchten. Want net als dat we de aantallen van nu al lang kenden, kunnen we ook de aantallen van straks al wel vast in de agenda zetten.
Hoe komt het toch dat de politiek niet in staat lange termijn te denken?
De succesvolle rooklobby, de wapendiscussie in de VS, maar op kleinere schaal ook de invoering van statiegeld op plastic flesjes, en maar blijven zeggen dat boeren met de natuur werken, het terugdringen van de snelheid naar 100 kilometer per uur, nep-pilots organiseren om de snelheid op het platteland onder de 60 te krijgen, niets doen aan gezondheid terwijl corona daar toch het grootste slagveld veroorzaakt, volksfeesten betalen met de drankomzet, leegstand in de winkelstraat wegmoffelen met leugenreclames, voedselbanken in stand houden in plaats van armoede opheffen: het zegt iets over de systemen waarbinnen we onze besluiten nemen.
– Eens in de vier jaar verkiezingen leidt naar korte termijn-oplossingen die het goed doen bij kiezers.
– Lobbyisten met financiële belangen zitten veel te dicht op de besluitvorming.
– Media hanteren economische modellen, worden afgerekend op lees-, kijk en luistercijfers en pakken daarom hun rol niet.
Het zijn ingrediënten die de macht machtiger maakt en ‘na ons de zondvloed’ in de hand werkt.
In Olst-Wijhe werken ze aan een Burgerpanel, om grote issues door de samenleving te laten bepalen, met mensen die over vier jaar niet herkozen hoeven worden. Raalte zal dat ook wel gaan doen als ze het succes in Olst-Wijhe gaan zien. Raalte kijkt op wel meer gebieden de kat eerst uit de boom.
Lobbyisten zullen nog gek op hun neus kijken als zo’n Burgerpanel hun leugens doorziet en vervolgens negeert: de belangen komen namelijk heel anders te liggen. Nu weigeren supermarkten nog over hun rol in de stikstofcrisis mee te praten, straks worden ze niet eens meer gevraagd! LTO ook niet. En voor de media zal het ook wel wat wennen zijn. Want in de Burgerpanels zijn mensen het doorgaans heel erg met elkaar eens. Dan blijft er niks te rellen en te roddelen over. Krijgt RTV Oost mooi de tijd zich toe te leggen op haar echte rol als Publieke Omroep.
Hoe mooi zou het zijn als de samenleving weer het woord krijgt.
Klik hier om je reactie te mailen.
De analyse klopt voor een belangrijk deel: Lobbyisten met financiële belangen zitten veel te dicht op de besluitvorming. Maar doordat de analyse niet compleet is, is volgens mij de oplossing van een burgerpanel niet goed. Wie komen daar in te zitten? Wanneer gaat een lid er weer uit? Hoe kwalificeer je je voor zo’n panel? Is lager onderwijs voldoende, of moet je een HBO-opleiding hebben? Welke machtsmiddellen krijgt het panel? Mogen ze geweld uitoefenen door bijv. dwingende regels voor te schrijven?
Een burgerpanel is niet de oplossing. Onze vertegenwoordigende democratie is dat wel.
De analyse ziet een belangrijke omstandigheid over het hoofd: de burger/kiezer die slechts éénmaal per 4 jaar in de benen komt, als die dat al doet. En daarna de boel de boel laat. En daarmee de gekozen en goedbedoelende raadsleden en de wethouders eenzaam het democratische bos in stuurt. Die dan 4 jaar volledig hun eigen gang kunnen, maar ook noodgedwongen moeten gaan. Oftewel, hoe krijg je kiezers ook na de verkiezingen enthousiast om raadsleden en wethouders van positieve input te voorzien? Zodat de politieke kaste niet gaat zweven adhv lobbyisten?
Als een burgerforum daarvoor kan zorgen, ben ik van harte vóór! (Oeps, daar stond bijna “burgeroorlog”)