Je hoeft eigenlijk ook helemaal geen wetenschapper te zijn om te constateren dat het helemaal fout loopt op onze aarde, met het milieu en de biodiversiteit. Dat komt overigens niet alleen door de stikstof. Er is veel meer aan de hand.
Wat te denken van water-, lucht- en bodemvervuiling door bestrijdingsmiddelen en mest. 80% Van de insecten is al verdwenen, vlindersoorten sterven uit. Dicht bij huis zie je het aan het verdwijnen van de weide- en akkervogels. Ook de wilde eend, patrijs, kwartel, huiszwaluw, veldleeuwerik, konijnen: zij zijn er haast niet meer.
Waarom willen wij dat niet zien en laten we ons als boer de kop gek maken door bedrijven die uitsluitend belang hebben bij zoveel mogelijk intensieve landbouw. Of het nu gaat over akker- of tuinbouw of over veehouderij. Als er maar veel vraag is naar hun producten en diensten, dan zijn deze toeleveringsbedrijven tevreden.
De Rabobank heeft bijna 40 miljard euroleningen uitstaan in de agrarische industrie. Veevoerbedrijf De Heus verdiende in 2020 ruim 3 miljard euro. Slachterij VanDrie en zuivelgigant Royal A-ware beiden royaal 2 miljard euro. En leverancier Lely van melkrobots ging ruim over het half miljard heen.
Daar waar de boeren het terug moeten verdienen worden ze afgeknepen door Jumbo en AH. Daar is maar een belang dat leeft: de aandeelhouder. Supermarkten beconcurreren elkaar met wie de laagste prijs heeft. Vijf inkoopkantoren voor alle 26 supermarktketens bepalen de prijs voor die 55.000 boeren die er nu nog zijn. Zij zijn mede debet aan de schaalvergroting en intensivering in de landbouw. Dit bleef niet zonder gevolgen voor natuur, milieu en dierwelzijn. In 1950 waren er nog 350.000 boeren, nu zijn er nog 50.000 over. Sinds 1950 stoppen er drie boerenbedrijven per dag.
Het kan ook anders
Wat voor wereld willen we achter laten? Denk daar eens over na als je al die kinderen ziet spelen op het schoolplein in je dorp of als er een kind of kleinkind geboren wordt. Gunnen we haar of hem een gezonde toekomst of gaan we voor uitsluitend eigenbelang van ikke en wat na ons komt kan stikke?
Er is een oplossing! Het moet en kan anders. Dat kan direct al, de boer hoeft niet te wachten op een overheid (die al veertig tot vijftig jaar weigert duurzame stappen te maken). Als boer kun je bijvoorbeeld nu al zeggen dat je het morgen anders gaat doen. Bijvoorbeeld zonder kunstmest en zonder bestrijdingsmiddelen. Je kunt morgen al proberen te gaan boeren in harmonie met, of zo dicht mogelijk bij de natuur.
Als consument kun je ook een enorme bijdrage leveren door anders te consumeren en te consuminderen. Door bijvoorbeeld voedsel te kopen wat zoveel mogelijk regionaal geproduceerd is, in harmonie met de natuur, zonder bestrijdingsmiddelen: biologische voeding.
Hoe meer vraag naar biologisch voedsel hoe meer boeren zullen schakelen.
Jan Overesch is biologisch boer in Raalte.
Even een correctie: Sinds 1950 stoppen er 14 boeren per dag, en na de invoering van superheffing zelfs 22 per dag!
Die miljarden voor de eigenaren van de genoemde bedrijven spreken tot de verbeelding. Hoe zit het ook alweer met de boeren? 30% op het bestaansminimum wat inkomen betreft? Gelukkig keert de cooperatieve rabo jaarlijks ook behoorlijk wat uit aan diezelfde boeren, toch?