Het noorderlicht is een natuurverschijnsel waaraan het woord ‘magisch’ vastgebakken is: ‘het magische noorderlicht’. Het prachtige natuurverschijnsel is dan ook best zeldzaam. Je komt het alleen maar tegen op de polen van de aarde.
Dus 1: dan ben je al bijna nooit op een pool van de aarde, en als je er dan bent moeten 2: de weersomstandigheden ook nog eens mee zitten; en 3: moet jij niet toevallig al op een oor liggen. Want het noorderlicht steekt alleen de kop op als het donker is.
Het poollicht ontstaat op basis van zonnewind. Dat is de naam voor een natuurverschijnsel waarvoor we wikipedia even hebben geraadpleegd: het zijn stofdeeltjes van de zon. Wij kennen ook wel stofdeeltjes van de aarde: als het hard waait, dat je dan zand in de ogen krijgt, of nog gekker: dat je de auto moet wassen omdat er een lading Sarahzand deze kant opgewaaid is: dat is dus zand dat van een ander continent komt. Met die zonnedeeltjes gaat het zelfs van ster naar planeet. Die krijgen door wind en hitte zo’n hoge snelheid dat ze van de zon ontsnappen. Als een stofwolk passeren ze dan de aarde.
Voor de zon is dat helemaal niet erg, die heeft in de laatste 5 miljard jaar slechts 0.01 procent van haar gewicht verloren zien gaan door wegwaaiend stof, dus daar hoeven we ons voor onze kleinkinderen nog geen zorgen over te maken.
In die zonnewind zitten ionen en elektronen, magnetisch geladen deeltjes dus, en daar weten de polen op de aarde wel raad mee. Die trekken de geladen deeltjes aan. Dan komen ze binnen onze dampkring ineens in contact met stikstof en zuurstof, en gaan door de chemische reactie die dat te weeg brengt licht afgeven. De beelden daarvan zijn mede zo mooi omdat die aantrekkingskracht een soort van stofzuigereffect veroorzaakt.
Salland Zoemt heeft een appgroep waarin de deelnemers elkaar op de hoogte houden van wat de natuur nu weer aan het doen is. Daar kwamen foto’s van het noorderlicht voorbij. Gemaakt in Lapland (wat dan weer geen land is, maar de noordelijkste streek van Scandinavië). Waarop de vraag ontstond of je hier in Salland het Noorderlicht ook zou kunnen meemaken, als je daar bijvoorbeeld op geschikte momenten de nacht voor doorbrengt boven op de Sallandse heuvelrug. Dat schijnt te kunnen. Maarrrrr, het is in Canada, Alaska, Rusland en Lapland al zeldzaam. Je hebt nog veel meer zonnedeeltjes nodig om er hier iets van mee te krijgen en als er zo’n wind waait, moet het ook nog eens een heldere nacht zijn. Kleine kans dus, heel kleine kans.
Magnetisme in Salland
Wat niet wegneemt dat we hier in Salland ook heus wel de effecten van het magnetisme van de noord- en zuidpool ervaren. Daar hoef je de gemiddelde scout niets over uit te leggen. Die weet drommels goed met een kompas om te gaan, waarbij het te danken is aan het magnetisme van de aarde dat we altijd precies weten wat het noorden is.
Vogels en heel veel andere dieren hoef je ook niks uit te leggen over magnetisme. Zo vliegen vogels niet alleen met gemak van Oost naar West Berlijn, ze hebben er ook geen enkele moeite mee zuid of noord te vinden als ze op andere plekken dan hier willen overwinteren. Ook bijen en vlinders maken gebruik van magnetisme, het schijnt zelfs zo te zijn dat je als mens beter slaapt met het hoofd naar het noorden. Je kunt je daarom afvragen of het eigenlijk wel verstandig is in een stalen kooiconstructie te wonen.
Maar daar moeten we het een volgende keer maar eens over hebben.