Fadel Jaafar (41) vluchtte voor de oorlog in Syrië en vond veiligheid in Heino. Hij moest alles achterlaten, maar nam zijn talent om lederwaar te maken mee naar Nederland. Nu werkt hij vanuit van Circulus in Deventer aan unieke leren tassen, die gretig aftrek vinden.
De Textiel Werkplaats is een sociale werkplaats voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Als je wel eens tussen de boeken op de eerste verdieping van kringloopwinkel Het Goed in Deventer gesnuffeld hebt, ken je die werkplaats wel. In een rustige hoek zit de Syrische tassenmaker Jaafar, diep verzonken in zijn werk achter een oude naaimachine bij de Textiel Werkplaats. “Nog niemand heeft een tas die ik heb ontworpen teruggebracht voor reparatie. Dat zou ik als een schande beschouwen.’’
De naaimachine heeft een speciale betekenis voor hem. Het is niet zomaar een gereedschap voor zijn dagelijkse werk, maar ook een symbool van de herinnering aan zijn overleden oudere broer, die erop werkte voordat hij aan kanker overleed. Jaafar, met hoorbaar verdriet in zijn stem: ,,Op voorstel van de werkbegeleiders ben ik op deze machine gaan werken. Alsof hij op deze manier een deel van zijn broer, die ook als vrijwilliger bij Circulus werkte, in leven probeert te houden.
De 41-jarige Jaafar kwam in 2021 naar Nederland na een moeilijke reis vanuit Aleppo, via Turkije en Oost-Europa. Hij moest Syrië verlaten vanwege de militaire dienstplicht en zijn Turkmeense afkomst, die hem, zoals hij zelf zegt, blootstelde aan vervolging. Tijdens zijn reis kwam hij bijna om door verstikking in een vrachtwagen terwijl hij via mensensmokkelaars de grens naar Oostenrijk overstak.
Jaafar: ,,Om aan zuurstof te komen moest ik het dak van de vrachtwagen opensnijden met een nagelschaartje dat ik in mijn zak had.” Ook brak hij zijn been aan de grens tussen Bulgarije en Servië, wat hem dwong daar een maand te blijven.
Loopbaan en toekomstplannen
Eenmaal in Nederland kwam hij dankzij zijn broer op het idee leren tassen te maken, Zijn broer was al eerder naar Nederland gekomen. Via een extern traject vond hij vrijwilligerswerk bij De Textiel Werkplaats van Circulus. Jafaar realiseerde zich dat dit vakgebied niet ver af stond van zijn eerdere ervaring in het maken van leren schoenen, een ambacht dat hij al sinds zijn zevende jaar beoefend.
Voor Jaafar was de overstap naar het maken van leren tassen niet alleen een professionele uitdaging, maar ook een kans om zijn unieke ontwerpen aan Nederlandse klanten te presenteren.
Hij maakt nu anderhalve dag in de week leren tassen, brillenkokers en lenzendoosjes. Verder maakt hij van gerecycled materiaal mooie producten en unieke, persoonlijke opdrachten. En dat doet hij razendsnel; het maken van een tas, afhankelijk van de grootte, duurt één tot drie uur. Jaafar spreekt met trots over een rugzak die hij ontwierp, geïnspireerd door het personage Spartacus, waarvoor hij meewerkt aan een grote opdracht die hij en samen met andere deelnemers mag uitvoeren. Hiervoor heeft hij het logo ontworpen. ,,Ik voelde me blij omdat mensen hielden van wat ik maakte, en tegelijkertijd overweldigd omdat het aantal bestellingen zo groot was.”
Van de werkbegeleiders heeft hij de vrijheid gekregen om zijn talent te ontwikkelen. Deze stimuleren hem om zo zijn eigen creativiteit verder te ontdekken.
(lees verder onder afbeelding)
De tassenmaker zoekt altijd naar nieuwe ontwerpen en voegt zijn eigen touch toe aan de tassen door een logo te creëren dat hij zelf ontwerpt. ,,Bij bijna alle tassen die ik maak, stem ik in overleg met collega’s en klanten het ontwerp af, en dan voer ik het uit. Dan ga ik aan de slag met een unieke creatie. Custommade.” Hij spreekt trots over het feit dat hij de eerste was die het belang van het logo op tassen benadrukte: Spartacus > Strijder; niet zwak zijn, maar sterk. Dit heeft veel waardering gekregen.
De tassenmaker is altijd op zoek naar nieuwe ontwerpen op internet en voegt met dat logo zijn eigen stempel toe aan de tassen. De tevredenheid was te zien in zijn ogen terwijl hij sprak over het logo dat hij ontwierp voor Lufthansa, dat veel bewondering oogstte.
De verdrietige ambachtsman
In alles wat Jaafar vertelt over zijn werkgeluk in Deventer en woongeluk in Heino, klinkt toch verdriet door. Het plotselinge overlijden van zijn oudere broer hakte er bij hem stevig in. ,,In Nederland vond ik mijn leven, maar verloor ik de dierbaarste persoon in mijn leven.”
Omdat ze in hetzelfde vakgebied werkten, hebben ze veel herinneringen en gedeelde momenten. ,,Ik begon bang te worden voor Deventer; ik herinner me mijn broer bij elk verkeerslicht en in elke straat waar we samen liepen en spraken.”
Jaafar maakt vooral tassen, maar soms ook leren kussens. Één kussen heeft voor hem veel emotionele waarde, vertelt hij terwijl hij er een foto van laat zien. ,,Mijn broer begon het te maken, maar hij stierf voordat hij het kon afmaken, dus ik heb het voltooid.” Jafaar gebruikt zowel natuurlijk als gerecycled leer, afhankelijk van de wensen van de klant. “Ik hou van werken met natuurlijk leer, ook al kost het meer tijd. Maar ik hou van de geur en het gevoel van leer.”
(lees verder onder afbeelding)
Uitdagingen en toekomst
Jaafar geniet ervan dat hij zijn draai in zijn werk heeft gevonden. Toch biedt het leven in Nederland hem behoorlijk wat uitdagingen. Het belangrijkste: het leren van de Nederlandse taal. ,,Ik voel constante druk en onzekerheid over de toekomst.”
Jaafar maakt de tassen nu nog als vrijwilliger bij de Textiel Werkplaats van Circulus en kringloopwinkel Het Goed verkoopt ze, maar hij droomt van een eigen werkplaats in Raalte voor het maken van schoenen en tassen.
Zijn vurigste wens is momenteel dat zijn vrouw en kinderen uit Syrië naar Nederland komen. Zodra dat zo is, kan hij verder met zijn leven en wil hij zo snel mogelijk uit het sociale bijstandssysteem stappen. ,,Ik beschouw deze afhankelijkheid van hulp als schandelijk.’’
De stappen in het maken van tassen
Het maken van tassen vereist precisie en vaardigheid, legt hij uit. Het proces begint met het ontwerpen van de tas en het kiezen van het juiste logo. Vervolgens worden de stukken leer gesneden met een mes en liniaal, aan elkaar gelijmd en daarna genaaid met een speciale machine. Ten slotte wordt de tas schoongemaakt en gepolijst zodat deze klaar is voor levering. Jafaar gebruikt geen elektronische programma’s; al zijn ontwerpen zijn met de hand getekend.
(lees verder onder afbeelding)
Uiteindelijk wacht hij op de komst van zijn vrouw en kinderen uit Syrië, die hij enorm mist. Hij bevestigt dat de eerste stap die hij zal nemen na de komst van zijn gezin is om uit het sociale bijstand systeem te stappen, omdat hij afhankelijkheid van deze hulp als beschamend beschouwt.
Website Circulus Sociaal
Wat een mooi interview