Dwarsdoeners van de Worpse Weelde

Bij elke stap zak ik een centimeter of twee verder weg in de natte klei. Een dikke plak vormt zich onder mijn wandelschoenen, had ik dan toch niet beter laarzen aan moeten trekken. De winterzon maakt een hoop goed, die schijnt me hartverwarmend in het gezicht over de dijk langs de Rijkstraatweg. Ik sta hier niet alleen. Samen met Ton, Jan en Adrian drie leden van het voedselbos de Worpse Weelde.

We staan op een onooglijk stukje grond van ongeveer een hectare, ingeklemd tussen het spoor (Deventer – Apeldoorn), de Rijkstraatweg (N344) en de volkstuinen van de Hoven, deed jarenlang dienst als maisakker. De afwatering was niet zo denderend, waardoor in een natte tijd een deel van de grond eigenlijk niet goed te bewerken was. De boer pachtte het jaren van Stichting IJssellandschap. Totdat een aantal bewoners van de Worp/Hoven er een ander plan voor bedachten; een voedselbos.

De groep bewoners was al eerder bezig geweest met het plannen maken voor een voedselbos. Dat lukte toen helaas niet doordat het beoogde stuk land naar een andere koper ging, lees hogere bieder. De plannen waren echter al wel een stukje uitgewerkt. Toen de mogelijkheid langskwam om de oude maisakker te pachten werden die plannen snel afgestoft en ging men met IJssellandschap om tafel. Daar rolde een verklaring uit: De Worpse Weelde heeft de intentie om een voedselbos te ontwikkelen dat de potentie heeft om op een duurzame manier voedsel te produceren met respect voor natuur, duurzaamheid en biodiversiteit zonder aanvoer van meststoffen, zonder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en met betrokkenheid van inwoners van de gemeenten Deventer en Voorst.

Maar dan heb je een stukje grond, maar hoe tover je dat om in een voedselbos? De eerste stap was te kijken naar de bodem. Wat hebben we hier eigenlijk voor een grond, wat leeft daar nog naar jarenlang intensiever bewerking.
Van documentaires als Onder het maaiveld weten we over het grote belang van de kwaliteit van het leven in de bodem. Daarom is er eerst een meeting gedaan waaruit kwam dat de grond nu niet zo rijk aan leven is, maar wel de goede mineralen bevat. De PH-waarde (zuurgraad) is aan de hoge kant, dat is goed om te weten bij het ontwerp en de keuze voor welke planten er komen te staan. De Voedselboss Martijn Aalbrecht ging met de groep aan het ontwerpen. Het kenmerk van het ontwerp is dat het een grote mate van diversiteit heeft en verschillende hoekjes biedt voor dier en mens.

Ik vraag aan de mannen van de Worpse Weelde hoe zij aankijken tegen de afspraak met IJssellandschap die nogal inzet op opbrengst. Is dat opbrengst in voedsel, dat gaat natuurlijk nog wel een paar jaar duren, of is die opbrengst juist ook niet op andere vlakken. Bijvoorbeeld in sociale en educatieve waarden? Ze vertellen dat dit ook in de groep een onderwerp van discussie is geweest en dat dat mooie gesprekken had opgeleverd. Maar dat ze nu al op sociaal gebied aan het oogsten zijn met de klassen van de Hovenschool en alle enthousiaste buurtbewoners.
De Worpse Weelde is een stichting en dat heeft allemaal voordelen. Het werkt in de praktijk met het sociocratisch model op basis van consent; het principe dat een besluit alleen genomen kan worden wanneer geen van de aanwezigen een beargumenteerd bezwaar heeft tegen het nemen van dat besluit.

De initiatiefnemers zien het project als een project voor de eeuwigheid. Of het zoals nu voor altijd vrij toegankelijk blijft, is nog iets wat de toekomst moet uitwijzen. We lopen verder over de kale akker, staan stil bij de pas gegraven poel. Langs waar straks de laagstam fruitbomen komen te staan door naar de westkamer, de helling met een open plek en dan het voedeselbos-bos. We stellen ons voor dat hier over een paar jaar er heel anders gaat zijn, volop leven, fruit en noten. Allemaal mogelijk gemaakt door een groepje dwarsdoeners op de Hoven.

In de komende maanden ga ik verder op zoek naar de dwarsdoeners in Deventer. In deze serie van columns doe ik daar verslag van. Op Deventerduurzamer.nl verzamel ik alle initiatieven in de gemeente.

Heb je een tip of een vraag? Laat het me weten op gijsraadgever@gmail.com