Huilen op het podium, woede in de zaal. Het theaterstuk ‘De Gedwongen Reis’ had een enorme impact, gisteren in Het Holstohus in Olst. “Hoe zien jullie de toekomst”, was een vraag uit de zaal. “Toekomst? We zijn vooral in het heden aan het overleven,” was het antwoord van een jonge Iranese, die haar land ontvluchtte vanwege een grote kans om het leven gebracht te worden, simpelweg omdat ze geen geloof aanhangt.
‘De Gedwongen Reis’ is een theaterstuk, gemaakt door de Syrisch vluchteling Nachwan. Omdat Ter Apel vol zit, kwam hij terecht op een dependance, de vluchtelingenboot in de IJssel bij Deventer. Onder een artikel in de Stentor over die boot stonden zoveel negatieve reacties (waar de krant verantwoordelijk voor is), dat hij bedacht het verhaal van die vluchtelingen op de boot te vertellen. Om begrip te kweken.
Dat verhaal werd een toneelstuk, een theatervoorstelling zonder woorden, waarin uitgebeeld wordt dat een jong stel het vege lijf redt door het land te ontvluchten, ondanks smokkelaars de boot over de Middellandse Zee neemt, onderweg bevalt van een baby… Verdrinking, verkrachting, het zit allemaal in het stuk.
Een vol Holstohus keek er ademloos naar.
Reacties uit het publiek:
“Ik heb alleen maar zitten huilen. En dan maken wij als veelal welvarende westerlingen ons druk om dure festivalmuntjes en andere onzinnige dingen.”
“Ik vond het bijzonder dat mijn dochter met haar 9 jaar oud de voorstelling begreep omdat het ongesproken was. Ze kon zich verbazen over dat we niet eens naar deze mensen luisteren, naar hun verhaal.”
“Ik zou deze voorstelling op school ook aanbieden, want ik vind het een heel belangrijk onderwerp. De gemiddelde mbo-student is denk ik jong en onwetend.”
Toen na afloop vragen gesteld werden als ‘wat heb je achtergelaten’, ‘hoe zie je je toekomst’ en ‘is het spelen van zo’n stuk niet enorm zwaar’ vloeiden de tranen op het podium én in de zaal.
Ut Hus, ’t Nut en Vluchtelingenwerk Olst-Wijhe konden op Internationale Vluchtelingendag geen beter programma bedenken om aandacht te vragen voor het lot van de vluchteling.
Het toneelstuk werd ingeleid met een kort verhaal over de Arabische Lente waarvan het Westen het idee had dat er verandering in de Arabische wereld op komst was. Maar als je in de geschiedenis van landen als Syrië en Iran duikt, komt het er op neer dat de oorlogen daar, voor een heel belangrijk deel door óns, door het westen georganiseerd zijn, tot en met ondersteuning bij coups. Welk regime er heerst vinden we niet belangrijk, als er maar stabiliteit is met toegang tot de oliebronnen van die landen. Wíj boden hulp aan Saddam Hoessein in de Iran-Irak-oorlog. De oorlog in Syrië waar VS, Rusland, IS, Hesbolla, Iran, Turkije, Israël, Hamas, soennieten, islamisten, salafisten, koerden en het leger van Assad elkaar om het leven brengen. En dat in een land waar de Christen Unie met de PVV de provincie Flevoland gaat besturen, de PVV waarvan de leider vindt dat alle Syriërs teruggestuurd moeten worden.
De avond werd muzikaal afgesloten door Emrah Oğuztürk, Koerdisch van origine, geboren in Kars. Hij begon zijn slotoptreden met de spreuk: iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen.
“Hoe krijgen we het voor elkaar dat Nederland deze kant van het verhaal ook eens te zien krijgt” riep een geëmotioneerde vrouw vanuit de bomvolle zaal van Het Holstohus. Iemand anders stelde voor ‘De Gedwongen Reis’ onder de aandacht te brengen bij de VPRO. En vanuit het publiek kwamen ook ideeën voor ondersteuning op. Iemand wilde wel eens in de week gaan tennissen met deze vluchtelingen. Een ander bood aan geregeld met mensen door Salland op pad te gaan.
Maar vooralsnog hebben de vluchtelingen op de boot in Deventer eerst nog af te rekenen met de IND. Officieel moet binnen acht of negen dagen helder zijn of ze kans maken hier te mogen blijven. Maar de meeste vluchtelingen op de boot wachten al meer dan drie maanden op contact. De spanning op de boot is intens. Iedere keer als iemand een brief van de IND krijgt, gaat dat als een lopend vuurtje over de boot, nieuwsgierig naar het antwoord, aftasten wat dat betekent voor je eigen toekomst. Haaruitval, kilo’s afgevallen, mentale issues, de acteurs in het theaterstuk spreken uit ervaring. De regisseur: “Ik ben 60, dan laat je niet zo maar alles wat je in het leven hebt opgebouwd achter je. Alles wat ik mee kon nemen was dat wat er in een rugzak past.”
Een diepe buiging en respect voor de Syrische regisseur Naghwan en zijn cast voor het presenteren van het vluchtverhaal. Je zo kwetsbaar durven tonen op het toneel getuigt van veel moed. Zeker als je de vraag wordt gesteld hoe jij je toekomst hier ziet. Ik wens jullie open armen, warme harten en goede begeleiding om hier een weg in te vinden. Bovenal hoop ik dat dit theaterstuk meer mensen mag bereiken… dat ook de landelijke radio en tv hier aandacht aan gaan schenken. Zodat de beren op de weg veranderen in helpende handen. Hoe mooi kan het zijn een maatschappij waarin vele culturen op een liefdevolle manier naast en met elkaar kunnen leven. We kunnen zoveel van elkaar leren . Bekend maakt bemind . Mijn hart hebben jullie al gestolen !
Weet iemand of deze voorstelling nog een keer uitgevoerd wordt?