Toch heeft de natuur zwaar te lijden onder de steeds vaker voorkomende langdurige periodes van droogte tijdens zomers en natte, gure lentes. Het veranderende klimaat laat diepe sporen achter. Zowel zichtbaar als onzichtbaar.
De voor het oog vaak verborgen effecten van de aantasting van bepaalde onderdelen van typische ecosystemen waar vlinders deel van uit maken (wegbermen, heidevelden, bossen, schrale akkerranden, veenmoerassen, hooi- en rietlanden en blauwgraslanden), vinden namelijk plaats onder de grond, waar essentiële ecologische kringlopen plaatsvinden, die onmisbaar zijn voor het dynamisch evenwicht van dat type ecosysteem.
Versnippering
Maar ook versnippering van leefgebieden, lucht-, bodem- en oppervlaktewater vervuiling, bodemverzuring met als gevolg een oververzadigde (te voedselrijke) bodem, dragen bij aan de zorgwekkende afname van vlinders en andere insectensoorten in Nederland. Het is onze westerse levensstijl, waar economische groei de oorzaak is van uitputting van natuurlijke grondstoffen en een bijzonder negatieve impact heeft op onze natuurlijke leefomgeving, die daaraan ten grondslag ligt. Denk maar eens aan de uitstoot van lucht- en zeevaart, verkeer, het gebruik van pesticides, het lozen van medicijnresten en microplastics, giflozingen of bodemverzuring met als gevolg een oververzadigde (te voedselrijke) bodem, door onder meer de intensivering van landbouw en veeteelt.
Vlinders
Terug naar de vlinders. Als we het aantal Dagpauwogen dat ik in 2021 in Raalte telde, vergelijken met het aantal dat ik telde in 2022, zien we een daling van 37,96%. De Kleine Vos had in 2019 en 2020 een rampjaar in Raalte. In beide jaren trof ik geen enkel exemplaar aan. In 2021 telde ik totaal 8 Kleine Vossen en het jaar daarop zelfs 20! Dit vlinderseizoen (ik tel jaarlijks van 1 maart tot en met 30 september) heb ik tot nu toe slechts één Kleine Vos waargenomen. Ook het Landkaartje, die vorig jaar ruim vertegenwoordigd was in Raalte, heeft tot dusver een dramatisch slecht seizoen in Raalte.
Situatie in Salland
Toch verschilt de vlinderstand per vlindertraject en overige monitoringslocaties in Salland enorm. Want terwijl het Landkaartje in voorjaarsvorm amper werd waargenomen in Raalte, telde ik afgelopen vrijdag nabij Olst tientallen exemplaren in zomervorm. Ook het verschil in waarnemingen op soortgelijke locaties is aanmerkelijk, waardoor bepaalde type habitats niet als uitgangspunt voor de vlinderstand van daar voorkomende vlinders kan worden gehanteerd.
Verliezers
Toch levert het veranderende (leef)klimaat niet alleen maar verliezers op. Zowel de Citroenvlinder, als het Hooibeestje en Bont Zandoogje doen het goed in Raalte. Datzelfde geldt voor het Icarusblauwtje, Boomblauwtje en Bruin Blauwtje. Maar ook de vrij schaarse Kleine Parelmoervlinder doet goede zaken en is sinds 2022, oftewel vier generaties lang, een vaste bewoner van Raalte.
Het exemplaar op de foto boven het artikel nam ik op 2 juli waar in de wegberm aan de Beethovenlaan in Raalte, in de buurt van het HOFtheater.
