Vandaag kwam Iet, mijn huishoud-redster. Ik had bedacht dat na ruim een half jaar de ramen buiten weleens mochten worden gelapt. Maar nu was er een probleem: voor minstens twee ramen zaten grote kruisspinnen met heel grote webben. Die mochten niet worden weggewassen. Gelukkig is Iet het altijd meteen eens met dergelijke beslissingen.
Door Leonieke Kruit
Ik keek naar de ophang-draden van de webben. Misschien kon de onderkant van één van de ramen toch worden gelapt. Maar lappen betekende in dit geval tóch het wegwissen van het web, want eigenlijk overspande het web het hele raam, dus dan maar niet lappen.
De grote ophangdraden, het raamwerk van het web, zijn het belangrijkste onderdeel van een web. Ik vraag me af of een grote, dikke kruisspin-op-leeftijd in staat is om een nieuw raamwerk te maken waar het web in kan hangen. De spiraaldraden worden elke dag nieuw gemaakt. Ze zijn kleverig en de kleefstof is na een dag ongeveer uitgewerkt. De spin eet dan haar eigen oude spiraaldraad op. Een betere recycling bestaat niet. Van achter komt er weer nieuw spindraad uit. Maar de omlijsting, de ophang-draden van het web, worden hooguit een beetje opgelapt.
Om een geheel nieuw web te maken, moet de spin soms grote afstanden overbruggen. Ze gaat op een plek zitten om een draad vanuit haar achterste met de wind mee te laten waaien. Elk zuchtje wind voldoet, maar het mag waarschijnlijk niet te hard waaien. Als de draad een plek bereikt die houvast geeft, kan de spin over die draad naar de overkant lopen. Tegelijk maakt ze een nieuwe draad aan de eerste vast. Die is dan dubbel dik en sterk. Dat gebeurt een paar keer. Dan loopt ze tot het midden en laat zich naar beneden zakken, tot de draad ook daar houvast vindt. Dan moet ze met een nieuwe draad omhoog lopen. Die draad mag niet in de war raken met de verticale draad, want ze neemt de draad mee naar het eerste houvast. Dan ontstaat een driehoek. Zo worden de ophang-draden gemaakt, die ze keer op keer versterkt en al naar de omstandigheden uitbreidt. Het is duidelijk dat de spin dat niet elke dag opnieuw kan maken en als ze groot en dik wordt, kan ze dat misschien helemaal niet meer. Wie een web goed bekijkt, zal het hier meteen mee eens zijn. Mogelijk betekent de vernieling van het hele web dus de vernieling van een levenswerk.
Als ze een raamwerk heeft waar een spiraal in past, zal ze de radialen gaan maken. In het midden komt een aardig zitje, waar de spin in alle rust op haar prooi kan wachten. De draden van het zitje kleven niet. Verder kan de spin naar believen over haar eigen draden lopen.
Het maken van de spiraaldraad is overal gemakkelijk te zien. De kruisspin doet dat vooral ’s avonds. En overdag zijn er genoeg andere spinnen, die het op andere tijden doen. Een strekspin gewoon overdag, bijv. Een spinnenweb is een wonderwerkje. De spiraaldraden worden op nauwkeurig gelijke afstanden van elkaar aan de radialen gekleefd. Die afstanden worden met de poten gemeten, tegelijk met de rek. In een nieuw web zit alles strak gespannen, nooit hangt er een draad slap. Probeer dat maar eens na te maken met een stuk elastiek. Ik verwed er iets om, dat het niet lukt.
Zo zijn er nog 100 dingen te vermelden van spinnenwebben, maar het is veel leuker om het zelf te ontdekken. En daarnaast nog 1000 dingen over de rest wat spinnen betreft.
Voor mij is iedere maand de maand van de spin.
