Jenny Sterling- Makkinga groeide op in Hardenberg en woont nu al weer een hele tijd in Olst, waar ze zich helemaal op haar plaats voelt. Haar gevoel legde zij prachtig neer in deze ode aan de IJssel.
Door Jenny Sterling- Makkinga
Met de voeten in de IJssel.
Het is een mooie dag wanneer ik richting Fortmond trek.
Mei 2011, tien jaar geleden.
De uiterwaarden hebben een rustgevende werking op mijn geest.
Snel de schoenen uit en met mijn voeten in de verkoeling van de IJssel door mijn lijf.
Ik speel wat met het zand tussen mijn tenen terwijl mijn gedachten gaan dwalen.
Ik ben een import Olstenaar, daar word ik vaak aan herinnerd.
Mensen hier zijn trots op hun roots.
Ik ben dan wel geen Olstenaar, wel deel ik de Sallandse genen.
Geboren en getogen Hardenberger, dat is wie ik ben.
Diep van binnen smacht ik er naar om te aarden in deze IJsselstreek.
Daar aan de Duursche uiterwaarden bij Fortmond.
Het is het gemoedelijke volk wat al eeuwenlang beschreven wordt in spraak en schrift, wat mij zo bekoort.
De liefde voor deze omgeving is mij overigens niet vreemd. Het zit in mijn bloed.
Het was mijn grootvader, die het me met de paplepel heeft ingegeven
Dieks Makkinga, misschien ken je hem nog van de plat proat in de plaatselijke Ommer kraant.
Nedersaksisch, geschiedenis en de liefde voor ons mooie Salland bracht hij mij bij.
Even dwalen mijn gedachten af, naar al die mooie verhalen over dit Sallandse land.
De IJssel die ons scheidt van het lage Hollandsche land.
Daar aan de brede IJsselstromen , waar mijn tenen spelen met het zand in de IJssel, zit de liefde diep voor de geschiedenis van dit speciaal stukje Nederland.
Verhalen die verteld moeten worden, branden vaak in mijn hand.
Graag neem ik jullie mee naar een verhaal van honderden jaren gelee.
De tachtigjarige oorlog en wat dat deed met het leven van de boeren in deze streek en erom heen.
Boeren Strijders met een zwaard en eierdop op hun vaandel gedrukt.
Trokken hand in hand ten strijde.
Ze hadden weinig meer te verdedigen.
Kaalgeplukt en ontdaan van hun bestaan.
De “desperate factie “ werden ze genoemd.
Wat zoiets betekent als ‘ wanhopige boeren’
Hoog in de lucht die vlag, vechtend voor hun bestaan en tegen de dreiging van de Staatse troepen onder leiding van graaf Philips van Hohenlohe.
We hoorden nog niet bij het Nederland hoe we het nu kennen.
Maar vielen nog onder Spaanse heerschappij.
Deventer was ondertussen al in hun handen gevallen, de dreiging was nabij.
En tegen beter weten in, trokken deze dappere boeren ten strijde.
De slag bij Raalte word het genoemd.
Historici vermoeden dat de slag in de richting van Wijhe gehouden is.
Deze dappere boeren verrasten die vervelende graaf Philips van Hohenlohe, en wonnen hun eerste slag met gemak.
Wilhelmus van Nassau kreeg ze nog niet in zijn macht.
Maar dat zou niet lang meer duren….
Even ben ik weer in het heden.
Wat is dit toch een bijzondere plek om te mogen leven.
Zoveel gebeurd en elke plek heeft ons wat te vertellen..
Ik zucht nog eens diep en ga snel verder met dit verhaal….
De strijd was nog lang niet gestreden.
Die graaf met de Staats troepen kwamen sterker terug en slachtten de boeren als beesten af.
700 levens gingen verloren.
Strijdend ten onder gegaan met zeis en stokken.
De boerenopstand leek even niet meer te bestaan.
Maar uiteindelijk kregen ze hun revanche op de Hardenbergerheide in juni 1580.
De verenigde boeren uit onze streek en daar ver voorbij, rekenden af met 1600 strijders van de graaf zijn leger.
Hoe leuk dit verband tussen mijn Hardenberg en de IJsselstreek!
Ik neem jullie weer even mee terug in de tijd.
De jaren die volgden waren zwaar voor al het leven in onze streek.
Brandstichterij , plunderingen, verkrachtingen en ontheiligen van onze katholieke kerken waren dagelijks leed.
De hervormde kerk probeerde ze hier op te dringen, op ons boeren land.
maar de plattelanders uit de IJsselstreek hielden voet bij stuk.
We bleven een katholieke enclave, want echt toegeven, dat deden ze niet.
Uiteindelijk viel heel Overijssel in de handen van prins Maurits en keerde de rust wat terug.
Maar die strijd van de boeren, zal altijd een plek in onze geschiedenis behouden.
Zeg het voort en noem hun naam.
Ook al is het dat ze honderden jaren geleden hebben bestaan.
Hun strijd klinkt door in de verhalen van nu.
Een diepe buiging naar de boeren van toen, nu en ver hier na.
Er is een mooi Sallands gedicht wat geschreven is door mijn grootvader Dieks Makkinga.
Een mooi varsie zoals hij zou hebben gezegd.
Het zou het volkslied van ons Salland kunnen zijn.
‘Mien Salland.
An de brede iesselstromen
Leg het laand dat ik bemin
Leg het Salland van mien dreumen
Doar kwam ik het leven in
Mooie bergen, heidevelden,
Gemoedlijk volk in streek en stad.
Maar bie nood ontembare helden zoals Salland altied had
Vri’je burgers om de steden
Toaie boeren op het laand
Vöchten eeuwen al geleden aaltied weer en haand in haand.
Stille dörpenl, grüne dreven grote bossen door umm ‘heer
Woar zal ik better kunn‘ leven
God zelf zetten mi’j hier neer
As ik ienmoal in dit leven scheiden mot van wat mie bindt.
Bid dat mie dan is e’bleven
Salland: Woar ik röste vind. ‘
