Ik woon nu al weer een jaar in Olst, een rustig en eenvoudig dorp. Wat me nog steeds opvalt zijn de gesloten deuren. Dat is heel anders dan in de stad, wat je daar accepteert of afkeurt, dat kunnen plattelanders raar en gek vinden.
Door Hasan Kaddour
Dat hoort bij het platteland. Conservatief. Nieuwe dingen niet zomaar toelaten. Vreemdelingen niet zo maar omarmen. Ik probeer daar rekening mee te houden, met hoe ik me zie, maar ook hoe ik denk dat een ander me ziet.
Maar muziek is de taal die alle deuren opent.
Toen ik vluchtte uit Syrië, had ik een kleine rugzak mee als noodzakelijke bagage. Maar niet de saz, een Syrisch muziekinstrument dat ik tijdens de vlucht vaak miste. Mijn verdriet, het geluk, al mijn emoties, die deel ik met de saz. In Deventer heb ik er weer eentje gekocht.
Zondag. Mooi weer in Olst. Veel mensen genieten van de zon. Ik pak mijn saz en zoek een plekje aan de vijver achter mijn huis om wat spelen. In mijn eentje. Om bij mijn ziel te komen.
Op een bankje zit een oude man en vrouw. Ze wenken me en vragen naar mijn saz. Uiteindelijk hebben we een gesprek van meer dan een uur. Over Olst. Over het gesloten karakter. Over dat het best moeilijk is daar tussen te komen. Blijken deze mensen buren van me te zijn! We wonen onder hetzelfde dak.
Ze hadden me wel eens zien lopen. Weggaan en zien thuis komen. Maar we hadden elkaar nog nooit gesproken.
Ze hadden overduidelijk een liefdesrelatie. Ik zag af en toe een gelukkige glimlach op zijn mond. En zij omarmde hem. Ze leken me nog verliefder dan een jong stel.
Dan kan Olst een gesloten gemeenschap zijn, de muziek opent deuren. Wat een mooie taal is dat, alleen al het instrument bij je hebben is genoeg. En je hebt er geen woordenboek voor nodig, je hoeft er niet voor naar de universiteit. In de muziek spreken schrijver en lezer dezelfde taal, begrijpen vluchteling en burgers elkaar gelijk!
Bij integratie is de taal van letters en woorden altijd de eerste muur waar je tegenaan loopt. Maar muziek dan? Die taal is dus universeel. En het is meteen de snelste manier om elkaar in het hart te raken, in de ziel te beroeren. Geen religieuze grenzen tussen westerse en oosterse muziek, geen geografische grenzen, geen intellectuele grens, geen politieke grens. Nee, we begrijpen elkaar gewoon als we muziek maken. Ga voor me staan en maak muziek!
Ik maakte dat aan den lijve mee toen ik mee mocht spelen tijdens een concert in Wijhe. Wat zijn daar veel nieuwe relaties uit voortgekomen. Ik merkte het ook toen ik een westers pianoconcert bezocht. Of toen ik Nederlanders mee nam naar een Syrisch concert. Zonder uitzondering raakte de muziek de harten van mensen.
Nou hoeven vluchtelingen niet gelijk allemaal een instrument mee te nemen tijdens hun vlucht ;), maar laten we de muziek meer gaan inzetten, meer luisteren naar elkaars muziek. Want muziek is een product van civilisatie, het is daar ook een resultaat van. Maar ja, de echte Nederlandse taal, die moet ik natuurlijk ook leren. Realiteit heeft ook zijn rol.
Trouwens, als ik naar jullie taal luister, dan hoor ik ook muziek, Nederlands klinkt me als muziek in de oren. Maar als ik dat zeg, krijg ik steevast te horen dat dat niet zo is. Maar ik meen het. Nederlands klinkt mooier dan Engels, dan Duits, dan zo veel andere talen. Zangerig! Maar jullie kloppen je zelf niet zo makkelijk op de borst. Als ik zeg dat ik de taal mooi vind, hoor ik ‘ooooh, is dat zo? Met zo’n mooi lange o.
Maar goed, als jullie dat zelf niet vinden, moet ik mijn mening daarover misschien maar veranderen.
Hasan Kaddour is vluchteling uit Syrië, neergestreken in Olst.
