Deelnemers aan de klimaatwandeling hoefden niet lang te zoeken naar sporen van klimaatverandering. Klimaatverandering slaat keihard toe in de natuur. Op een wandeling van amper drie kilometer rond abdij Sion, kun je dat op tientallen manieren ervaren. Daar schrokken de meeste mensen wel van. Ze werden naar huis gestuurd met de boodschap zich niet stil te houden over het klimaat: ga het gesprek aan met je familie en vrienden!
Je ziet het pas als je het door hebt
Zaterdagmorgen was die wandeling in verband met het 900-jarig bestaan van Raalte. Gerben Visser, landschapsbeheerder van IJssellandschap en Piet Hendriksma, bioloog uit Raalte, wezen ruim dertig deelnemers op de gevolgen van een warmer en droger Salland. “Je ziet het pas als je het door hebt,” zei Johan Cruijff ooit. Dat geldt hier ook. Als je om de honderd meter op klimaatproblemen gewezen wordt, is dat best confronterend.
Eikenbomen
Neem eikenbomen, veel daarvan staan niet goed in het blad, omdat rupsen door de warmte dagen eerder dan enkele tientallen jaren geleden uit hun eitje komen. Ze beginnen het jonge blad meteen op te eten. Dit terwijl jonge vogels juist niet veel eerder uit het ei komen. De koolmeesouders gaan dus pas op jacht als de rupsenpiek al voorbij is. Dit bladverlies maakt eiken ieder jaar een stukje zwakker. Anders dan de naam doet vermoeden, blijkt de wintereik wel beter bestand te zijn tegen klimaatverandering, dan de zomereik.
Donker fijnsparrenbos
Fijnsparren zijn al een stadium verder. Door de droogte zijn ze verzwakt en maken ze niet meer voldoende hars aan om de letterzetter te verdringen. De letterzetter, een kever van een halve centimeter groot, legt eitjes onder de schors en de larven knagen vervolgens gangen in de boom. Hierdoor kunnen voedingsstoffen niet meer van de wortels naar boven stromen en gaat de boom dood. Het was een dramatisch gezicht, volgens Gerben Visser. Een heel perceel vol fijnsparren die hun naalden lieten vallen en bruin kleurden. Enkele jaren geleden nog had de landschapsbeheerder hele andere problemen met een donker fijnsparrenbos vlakbij een parkeerplaats. Gelukkig melden vrijwilligers zich de laatste tijd massaal aan bij IJssellandschap. Zij hebben de schouders eronder gezet en het hele perceel vol geplant met gemengde loofbomen.
En zeg nou niet dat gemiddeld 1,5 tot 2 graden warmer op aarde niet zo veel is. In de ijstijd was het gemiddeld maar 4 tot 6 graden kouder.
IJssellandschap
IJssellandschap gaat de verdroging tegen met een moeras en door dammen aan te leggen. Je kunt hier maar zo een otter tegenkomen! Tegelijkertijd probeert IJssellandschap het landschap zo schraal mogelijk te houden, zodat kruidenrijke begroeiing een kans maakt
tegen woekeraars als brandnetel en braam. Maar dat is zo makkelijk nog niet door de stikstof die letterlijk neerkomt, ook in dit gebied.
Na de wandeling vertelde de Sallandse Vlinderfotograaf over het belang van schraal, kruidenrijk grasland voor vlinders. Zij hebben het nectar van deze bloemen nodig en sommige vlinder kiezen heel selectief voor één soort bloem. Daarna vertelde Karen Holtmaat dat er iets geks aan de hand is met wetenschappelijke kennis over klimaatverandering. Deze kennis wordt minder serieus genomen dan bijvoorbeeld kennis over medische behandelingen of ruimtevaart. Maar je kunt zelf veel doen om het tij te keren. Doorbreek de stilte over klimaatverandering en vertel wat dit met je doet. Want misschien praten mensen hier weinig over, de meerderheid maakt zich wel degelijk zorgen.
