Salland Deze Week: Brief van Pieter Omtzigt en Eddy van Hijum

Op de valreep hebben we besloten uit een gevaarlijk kabinet in wording te stappen, dat zo extreemrechts is, dat de Kamervoorzitter van een van deze partijen zelfs buitengrondwettelijk probeert te voorkomen dat ze zo genoemd worden, terwijl de PVV leider 20 jaar lang van alles uitgebraakt heeft in de Tweede Kamer over extreem links, vluchtelingen, journalisten, het aantal Marokkanen, de islam, heksen, rechters en Europa.

De voorzitter associeert extreemrechts met de nazi’s. Veelzeggend maar volkomen onterecht. De definitie van extreemrechts of -links is immers een ‘politieke partij met een programma dat bestaande recht en regelgeving niet in acht wil nemen om haar doel te bereiken‘ en daar voldoet het PVV-programma voor een belangrijk deel aan, al zijn een aantal punten (tijdelijk?) geparkeerd bij -30ºC.

Het zou natuurlijk van de zotte zijn Nederland op te zadelen met een eenmanspartij die al twintig jaar moslims demoniseert, ons parlement niet serieus neemt en ‘s lands rechtspraak met harde woorden onbekwaam noemt. Wij willen die bijl aan de wortels van onze democratie niet in de hand hebben.

Het zou natuurlijk van de zotte zijn samen te werken met het product van een Deventer marketingbureau dat via BBB probeert wet- en regelgeving dusdanig te beïnvloeden dat de aanleverende en afnemende industrie rondom onze landbouw er garen bij spint terwijl de boer, vooral de boeren familiebedrijven, het nakijken heeft.

Wij, Pieter en Eddy, zagen in het proces naar een regeerakkoord, verrassend vaak heel simpele oplossingen voor de grote opgaven waar dit land voor staat. Dat vond zijn basis in onze weerzin tegen het korte termijn denken van de anderen, die zochten naar snelle schijnoplossingen om het volk te pleasen, in plaats van te kiezen voor een koers naar een stip op de horizon. Op de valreep zijn we teruggekeerd op onze schreden, zetten de nieuwe bestuurscultuur weer voorop om te werken aan bestaansrecht voor ons allen.

Neem het klimaat. Je kunt vervallen in een debat over hoeveel effect we als mens hadden en hebben op het klimaat. Maar je kunt ook constateren dat fossiele brandstof onze buitenlucht vervuilt en daardoor levens verkort. Je kunt ook constateren dat de wende naar groene energie enorm snel gaat. Toen Kennedy zei dat ‘we’ over tien jaar op de maan zouden staan, lachte iedereen hem uit. Maar Armstrong stond er tien jaar later. Zo’n focus willen we ook op de energietransitie. Saldering, voordeel op wegenbelasting en subsidie op warmtepompen, die gesprekken gaan we heus nog wel voeren, maar onze focus is dat we in 2050 helemaal om zijn.

Neem de landbouw. Het gaat niet in eerste instantie om de boer, hier en nu. En het gaat al helemaal niet om de bedrijven waar ReMarkAble de marketing voor doet. Het gaat over de natuur op aarde, ecosystemen, de plek van de mens daarin, over voedselzekerheid en de beste manier daar garanties voor te hebben. Vroeger had je hekken om een dorp om ons te beschermen tegen wilde dieren. Nu hebben we hekken om dieren en is de rest van ons. We willen die hekken verplaatsen en samen overleggen waar we die neerzetten vanuit het belang van de aarde waar de mens ook een plek moet hebben.

Mensen wordt aangepraat dat er niets aan de hand is met de landbouw in Nederland en weigeren in te zien dat het eigenlijk onbestaanbaar is dat ons land de tweede agrarische exporteur ter wereld is. Na de Verenigde Staten dat 261 keer groter is.

Neem in instroom van mensen die op drift zijn. Mensen vluchten naar ons soort landen omdat ze anders vermoord worden, omdat ze hier geld kunnen verdienen, omdat kortom, het hier beter is dat daar. Grenzen dichtdoen helpt niet. Zorgen dat het ‘daar’ beter wordt wel. Wij zijn er inmiddels wel van overtuigd dat dat de beste stop is op immigratie. Dat je de grenzen openzet, maar dat niemand de behoefte heeft hier naar toe te komen.

De aanpak van dit probleem in de wereld is sowieso kortzichtig. Ieder Europees land is alleen maar bezig immigranten buiten de eigen grenzen te houden en te dumpen bij de buren. De enige oplossing is te erkennen dat de kolonisatoren de consequenties van hun eeuwenlang uitbuiting onder ogen moeten zien en nu moeten afrekenen door volop te investeren in deze landen en drastische klimaatregelen te nemen omdat juist in Afrika de verdroging erg toeslaat.

Bijna alle asielzoekers zijn afkomstig uit voormalige kolonies van Europese landen, vooral Engeland, Frankrijk, Portugal, Spanje en ja, ook Nederland. Zij (wij dus) hebben de cultuur en samenhang in deze landen volledig afgekapt en samenlevingen teruggezet in de tijd door uitbuiting en het onder elkaar bepalen welke grenzen er getrokken werden. Vaak gewoon rechte lijnen.

Neem de gezondheidszorg. Je kunt praten over de eigen bijdrage, een halvering of een afschaffing daarvan, je kunt filosoferen over extra druk op de zorg als er geen drempel meer is… maar wat dacht je van praten over gezond blijven? Wij hebben besloten daarvoor te gaan. Als tachtig procent van wat er in de supermarkt te koop is, ongezond spul is, dan moesten we er maar eens over na gaan denken daar de verandering tot stand te brengen.

Als sportclubs hun financiën op orde moeten krijgen met de verkoop van bier en patat, dan moesten we daar maar eens een boom over op zetten. Als je aan de voorkant inzet op gezond blijven, hoef je je aan de achterkant minder zorgen te maken over ongezond worden.

Neem onze mobiliteit. Ach, als je 130 wil rijden, dan sta je alleen maar sneller in de volgende file. Het veroorzaakt meer verkeersdoden, dat ook. Dus wij zaten te denken aan investeren in mobiliteit als een service. Met fietssnelwegen, apps voor samen rijden, openbaar vervoer als een nutsvoorziening, stimuleren van gezamenlijke kantoorunits in kleinere dorpen, ontwikkelen van elektrische en overdekte driewielfietsen. Luxemburg is een prachtig voorbeeld: daar woont niemand verder dan vijf minuten van een opstappunt voor openbaar vervoer. Als je die kant op denkt zou zo maar eens kunnen blijken dat we te veel asfalt hebben aangelegd.

Tot slot nog een kanttekening ten aanzien van de publieke omroep. Democratie functioneert alleen maar als de samenleving goed geïnformeerd is. Door economische wetten leidt dat er toe dat ‘de journalistiek’ steeds vaker commerciële keuzes moet maken. De publieke omroep hoeft die keus niet te maken. Maar we vinden dan ook dat ze dat vooral niet moet doen. De publieke kanalen moeten optimaal gebruikt worden om de samenleving te informeren. Dat kan breed en vooral zonder overheidsbemoeienis.

Een idee om overal in het land de krachten te bundelen met de bibliotheek? Die heeft ook als doel het publiek te informeren.

Tot hier onze brief die we helaas niet geschreven hebben. We hebben het gevoel dat we zo nog 23 pagina’s meer kunnen produceren. Dan heb je zo maar een regeerakkoord.

Maar het is anders gelopen. Voorlopig althans. We vragen om begrip.

Pieter Omtzigt en Eddy van Hijum

Kabinet IJskast I zal zeer waarschijnlijk uniek worden in onze lange politieke geschiedenis: Het eerste kabinet dat korter bestond dan de formatie daarvan duurde.