(Opnieuw relevant)
Mede door Landschap Overijssel
Op steeds meer plekken in Overijssel zie je velden met lelies. In vele gevallen gaat het om grond van agrariërs die deze verpachten aan een lelieteler tegen een forse pachtprijs. Lucratief voor de pachter maar voor de natuur en de maatschappij heeft dit zeer negatieve gevolgen. Landschap Overijssel vraagt de provincie daarom om in de landbouwvisie aandacht te hebben voor de schadelijke gevolgen van de sierbloementeelt.
Uit CBS-data blijkt dat op akkers met lelies jaarlijks zo’n 25 keer meer bestrijdingsmiddelen worden gespoten dan op akkers met aardappels, bieten of maïs. Die middelen blijven niet op de akkers liggen, maar verdwijnen in de sloot en worden kilometers verderop teruggevonden. Drinkwaterbedrijven hebben steeds meer moeite om het water te zuiveren. Landschap Overijssel ziet ook het negatieve effect op de biodiversiteit in de natuurgebieden. Sijbom: “We moeten naar een samenleving waarin natuur en gebruik ervan in evenwicht zijn. En dat betekent nee zeggen tegen lelietelers in Overijssel.”
tekst gaat verder onder de foto.
Landschap Overijssel staat niet alleen in haar visie. De provincie Gelderland wil niet-biologische bollenteelt in grondwaterbeschermingsgebieden verbieden. Gewoon omdat ze van al dat gif af willen.
Stoppende boeren houden hun grond vaak in eigendom en kiezen voor verpachten. Vanuit bedrijfseconomisch oogpunt gaat de grond dan meestal naar de hoogste bieder. Voor de natuur en de maatschappij heeft dit zeer negatieve gevolgen. Het gaat vaak om bedrijven die een hoog rendement uit een klein stukje grond willen halen. Die vernielt de bodem door te draineren, veel water te verbruiken en door continu middelen te spuiten die het bodemleven doden. De enorme hoeveelheid gewasbescherming- en bestrijdingsmiddelen heeft onder andere negatieve effecten op de biodiversiteit in de natuurgebieden. Als de grond is uitgeput, pacht hij elders een ander perceel om zijn bloemen te telen.
Rondreizend circus
“Dit rondreizende circus moeten we stoppen,” vindt Sijbom. Hij roept de provincie en het nieuwe kabinet op om maatregelen te nemen. “De gebruikte bestrijdingsmiddelen blijven niet op de akkers liggen, maar verdwijnen in de sloot en worden kilometers verderop teruggevonden. Er is veel discussie en onzekerheid over de veiligheid van deze middelen. Wetenschappers waarschuwen voor Parkinson. Het is gewoon rotspul dat slecht is voor de gezondheid van mens, plant en dier.”
Verduurzaming agrarische sector
Goed voor de economie is de lelieteelt ook niet, want er is alleen een kleine groep ondernemers die een flinke boterham verdient aan de export van deze lelies. En aan de voedselvoorziening dragen deze bloemen ook niet bij. Veel sierbloementelers zijn niet verbonden met de lokale gemeenschap of directe omgeving. Door hoge prijzen voor de pacht te bieden, snijden zij lokale boeren die willen extensiveren, de pas af.
Het zou beter zijn dat vrijkomende gronden lokaal worden verpacht en zo bijdragen aan de verduurzaming van de agrarische sector. “Het rondreizende circus van sierbloementelers is één van de grootste bedreigingen voor het platteland,” zegt Sijbom. “Zowel voor de natuur als voor het noaberschap.”
Vrijkomende percelen beschikbaar laten komen voor lokale agrariërs zou beter zijn. Daarmee sla je drie vliegen in een klap: je helpt de lokale agrariër, draagt bij aan de leefbaarheid van het platteland en houdt de vervuilende en waterverslindende sierbloementeelt buiten de deur. Zeg dus nee tegen sierbloementeelt in Overijssel,” besluit Sijbom.
“We moeten naar een samenleving waarin natuur en gebruik ervan in evenwicht zijn. En dat betekent nee zeggen tegen lelietelers in Overijssel.”
Gerechtelijke uitspraken
Twee gerechtelijke uitspraken in het voorjaar van 2024 hebben mogelijk grote consequenties voor de sierteelt in Nederland. Op 25 april heeft het Europese Hof van Justitie geoordeeld dat de manier waarop Nederland de toelating van bestrijdingsmiddelen uitvoert in strijd is met de wet. Op 8 mei heeft de kortgedingrechter het gebruik van bestrijdingsmiddelen voor lelieteelt naast een woonwijk in Sevenum verboden.
