VVD, CDA, LTO, Rabobank, Friesland Campina, ze vernietigen de boer, de boerderij, de natuur en de planeet. Dat zien ze nu zelf ook in. Jumbo en Albert Heijn moeten dat nog gaan ontdekken. De partijen die er altijd voor waarschuwden krijgen zelfs nu de schuld dat het verkeerd afloopt. Maar niet meer naar luisteren? En zelf het heft in handen nemen? HierinSalland heeft de burger gevraagd wat ze zelf kunnen doen.
De stikstofdiscussie is met leugens omkleed. Die leugens beginnen VVD en CDA die de boeren jaren hebben voorgehouden dat er geen stikstofprobleem zou komen. De Rabobank knoopte de boeren oogkleppen op om er zelf miljarden aan te verdienen, Friesland Campina kneep de boeren uit met lage prijzen, dus móesten de boeren wel schaal vergroten. LTO stond niet aan de kant van de boeren, maar aan de kant van het grootkapitaal en draaide zijn kont in de politiek. Er is bijna geen groen-actie in Salland te vinden of LTO bakt vertragende zoete broodjes mee. LTO zit verweven in besturen van projectbureau en landschapeigenaren. Wethouders nemen met taart afscheid van de prettige samenwerking met LTO, ambtenaren werken ongestoord half om half bij de ene en de andere partij. Europese Leader-gelden worden door een niet democratische gekozen panel goed- of afgekeurd, met ook hier LTO een stevige vinger in de pap.
Er worden wetenschappelijke bewijzen in de wind geslagen door opruiers als Gert-Jan Oplaat die zich boerenstrijder noemt maar woordvoerder is van (zijn eigen woorden) de pluimveeverwerkende industrie. Albert Heijn en Jumbo zeggen het beste met de boeren voor te hebben, maar betalen geen eerlijke prijs aan de boeren, omdat ze anders niet genoeg over hebben voor Max Verstappen en het profwielrennen.
(tekst gaat verder onder de foto)
Op de boeren opleidingen leren studenten gif spuiten en krijgen daar een diploma voor, loonwerkers waarschuwen imkers als ze weer gif over aardappelen laten dwarrelen. Is niet ongezond, maar hou de bijen toch maar even binnen. En de landbouwblaadjes met veevoederbedrijven als adverteerders, liegen boeren de grootschaligheid tegemoet.
De echte helpers krijgen de schuld
De partijen die de boeren écht willen helpen (D66, GroenLinks, PvdD) krijgen nu zelfs de schuld van het politieke rampbeleid van rechts en gelovig Nederland. Wij hebben met HierinSalland ook af en toe de naam dat we tegen boeren zijn. Dan word je aan de schandpaal genageld, bedreigd zo af en toe. We zijn wel gewend dat boodschappers onthoofd worden. Maar wat ons betreft moet de discussie anders gevoerd worden: de vraag moet zijn of we de boeren moeten redden of dat we de aarde moeten redden.
(tekst gaat verder onder de foto)
Als er een nieuwe dienstregeling komt, stel dat er tussen Zwolle en Deventer ieder kwartier een trein moet gaan rijden, dan stellen we ons niet de vraag of de machinist dat wel aan kan. Dan stellen we ons de vraag wat de reiziger er aan heeft. Zo moet het met het boerenbedrijf ook gaan. We moeten gezond voedsel hebben, geen honger krijgen én de aarde leefbaar houden. Daar begint het denken. Daar heb je boeren voor nodig. Maar hoeveel? En op hoeveel grond? En voor wie moeten die produceren? En op welke manier? Met wat we dan nog nodig hebben gaan we verder. Dat is ook het risico van ondernemer zijn. Als de bouw instort door een crisis, gaan we toch ook niet de straat op voor al die familiebedrijven in de bouw die failliet gaan? Ook dan moet je uiteraard begrip hebben voor dat bouwbedrijf dat moet stoppen.
Hoe wil Salland de boeren helpen?
Maar hoe kunnen we de boeren dan helpen? Vroegen we random aan een heleboel Sallanders.
Vooral “alle begrip voor de boer die nu thuis in onzekerheid de toekomst (voor zijn of haar familiebedrijf) afwacht! Heel weinig begrip voor de (wetenschap) ontkennende boer, die rondrijdt met de omgekeerde Nederlandse vlag, politici intimideert, kwetsbare natuurgebieden met tractor betreedt en fascistische uitlatingen doet.”
(tekst gaat verder onder de foto)
“In gesprek gaan met boeren die je kent. Luisteren naar hun verhaal en daar in meedenken,” was een van de antwoorden die we terugkregen. “Welwillende boeren uitnodigingen hun eigen (familie)verhaal te doen en hun ideeën voor een gezond, lokaal bedrijf te beschrijven. Daarmee maken we de lokale bio boer minder afhankelijk van de big agro-industrie (export, gif, supermarkten enz.) en geven hem of haar bestaansrecht en toekomstperspectief.”
En ook “de boeren uitleggen dat het ons niet om de boeren gaat, dat die goud gerand hun geld mogen verdienen, maar dan wel met eerbied voor de natuur.”
“Betrokkenheid. Betrokkenheid. Betrokkenheid.” Was ook een antwoord. “Betrokken met de boeren. Maar ook betrokken met wat je eet en hoe en waar dat geproduceerd is. We moeten bereid zijn om de echte prijs te betalen. We betalen de boer nú al te weinig. Het eten krijgt nog een extra meerprijs als het biologisch is. Je zou ook de prijs kunnen doorberekenen van aanvullende kosten als het weer oplossen van vervuiling en zo.” Daar vult een andere reactie mooi op aan: “Duurder eten is goedkoper op heel veel andere vlakken. Moet je kijken we nu kwijt zijn aan die stikstofmaatregelen, wat we moeten doen om de natuur te redden, en hoe duur de gezondheidszorg wordt. Parkinson is een pandemie waar landbouwbestrijdingsmiddelen steeds nadrukkelijker bij genoemd worden!”
“We moeten verantwoordelijkheid nemen in woord en daad. Niet roepen dat het anders moet, en tegelijk zelf blijven kiezen voor de kiloknaller.”
“We moeten uit het piramide-spel stappen waarbij de gedachte is dat je alleen kunt overleven door te moeten groeien. Daar moeten we heel anders tegen aan kijken. We hebben juist méér boeren nodig, meer intensieve landbouw, meer werkgelegenheid, geen grotere extensieve landbouw.” “Er komt trouwens genoeg ander werk bij, echt werk waar de boer volgens mij donders gelukkig van kan worden. Zoals ecologisch berm/talud/bosbeheer voor WDODelta, Staatsbosbeheer, gemeenten, provincies etc., weidevogel- en landschapbeheer, allerlei andere vormen van boeren.”
“We moeten rechtstreeks eten kopen bij de boeren, ons consumentengedrag aan passen, lokale voedselketens realiseren en ons daarbij aansluiten, maar wel ketens met gezond geproduceerd voedsel. En laten we dat vooral ook koppelen aan informatie aan de samenleving over gezond eten.” Die voorlichting wordt ondersteund: “mediacampagnes over voedsel. Promotiecampagnes over biologisch voedsel. Documentaires op tv over de duurzame manier van voedsel produceren en consumeren en over een duurzame manier van wonen en leven. Voedsel of kooklessen in basis en voortgezet onderwijs.”
Projecten die al bestaan
En we kregen ook voorbeelden binnen van projecten waar het al anders gaat.
LandvanOns koopt met inleg van iedere Nederlander die dat maar wil her en der grond op en laat het vervolgens weer biologisch beheren. De Melkbrouwerij in Lettele is daar een voorbeeld van.
Ook een mooi voorbeeld van betrokkenheid is herenboerderij.nl. “Echt anders gaan boeren, niet meer massaal op één product (monocultuur, veelal voor het buitenland), maar burgers die lokaal de vraag bepalen. Coöperaties tussen boeren en burgers smeden in diverse vormen.”
Hoopheggen (een Diepenveens initiatief) is ook een mooi voorbeeld van anders denken: heggen en hagen aanleggen op boerenland, zodat je biodiversiteit krijgt, een andere manier van afrastering langs je weiland, en ook nog eens een keer schaduw voor je koeien. IVN Raalte heeft het plan al eens geopperd om met die heggen oude kerkepaden weer in ere te herstellen en om er dan weer wandelpaden langs heen te laten lopen. De wandelroutemakers van DwarsdoorSalland hebben daar wel oren naar.
(foto gaat verder onder de tekst)
Erfdelen, ook al zo’n Sallands idee, geeft boeren kansen als ze stoppen met boeren. Pieter Parmentier: Met Erfdelen helpen we ze aan een oplossing. Op de boerenerven kun je woongelegenheid maken, de opstallen verbouwen tot woonlocatie.” Dergelijke ideeën kwamen meer binnen: wonen op het platteland, waarom niet! Omdat het van de wet niet mag? Er worden nu wel meer wetten aangepast… en de woningnood is hoog. Tiny Houses, Bed and Breakfst, als er weer meer mensen op het platteland wonen, heb je meteen weer mensen die het platteland onderhouden. Er wordt gezegd dat boeren dat nu doen, maar dat is met die schaalvergrotende grote stallen en al dat in plastic gerolde wintervoer natuurlijk helemaal niet het geval…
“Als je bij de verbouw van de boerenopstallen dan bio-based bouwt, kunnen boeren omschakelen naar de verbouw van gewassen die daarvoor de grondstoffen leveren. Denk aan stro, hennep, hout…” Strobox.nl is daar een voorbeeld van.
“Als we nou als burgers gezamenlijk eens eisen dat het kabinet de boeren op zeer kort termijn een helder toekomstperspectief biedt en tevens eisen dat de grond die wordt opgekocht, daadwerkelijk wordt gebruikt voor natuurbehoud en dit schriftelijk laat vastleggen.”
