Op 29 december geeft Thijs Poelhekke een oudejaarsconference in het Hoftheater Raalte. Voor Hier in Salland schrijft hij over de voorbereiding en allerhande actualiteit. Een eerste conclusie? 2023 zou wel eens een jaar vol gebeurtenissen kunnen worden.
Hoezo onvermijdelijk?
Het waren niet zomaar excuses, die ex-BBB-kandidaat Jasper Rekers deze week aanbood, het waren nederige excuses – crème de la crème op excuseergebied. Ook heeft-ie spijt betuigt en verzachtende omstandigheden aangedragen, precies zoals het hoort dus.
Nazi-tweets? Excuses + afstand svp
In onze wereld is vaak onophoudelijk van alles aan de hand, zo ook nu: er was een heel donkere periode, waar meneer Rekers doorheen ging. Meneer Rekers was bovendien ‘erg bezorgd’ om ‘allerlei maatschappelijke ontwikkelingen’, dus dan weet je het wel… de bezorgdheid, de donkere periode, een geëngageerd heer – dat resulteert in online kankeren op alles wat los en vast zit. Heftig hoor: partij voor boze mensen heeft kwaaie kandidaat… zoiets blijft schrikken.
Gelukkig voor ons waren er voldoende duiders die de kwestie ontrafelden en in het juiste perspectief plaatsten. Bij Humberto schoof Elody Verweij aan, een expert. Zij wist: ‘de man is in shock’, maar ‘medelijden is ongepast’. Het is welkome informatie voor iedereen die worstelt met de vraag of dit het moment is voor gevoelens van medelijden.
Ook weet ze: ‘Rekers blijft een mens’, die met trillende stem plechtig beloofde dat hij geen plaats zal nemen in de Tweede Kamer – Verweij op haar best.
Getroffen partij? Schrikken + afstand nemen
Dat kandidaat-Kamerlid Jasper Rekers zijn eventuele zetel na de verkiezingen niet zal innemen is volgens partij BBB onvermijdelijk.
Is men bij BBB geschrokken? Uiteraard, heel erg zelfs.
Werd er afstand genomen? Jazeker, met stijl: “Deze [tweets] passen totaal niet bij het gedachtengoed van BBB.”
De werkgever van Rekers, hogeschool Saxion anticipeerde doortastend op de ontstane crisissituatie, en adresseerde geheel proactief de belangrijkste vragen:
- Geschrokken?
We zijn enorm geschrokken van het nieuws. - Extra afstand?
Dat een van onze docenten zich zo heeft uitgelaten, hoort niet bij de baan van docent. Een docent heeft een voorbeeldfunctie en wij voelen ons verantwoordelijk voor de studenten.
Expert of journalist? Zoek aansluiting.
Alle betrokkenen zijn het met elkaar eens: geen Kamerzetel voor iemand die anonieme nazi-tweets gestuurd heeft. Daar scharen de commentatoren uit onze kwaliteitsmedia zich bovendien eensgezind achter; Akyol benadrukt dat Hugo de Jonge de hele coronacrisis persoonsbeveiliging nodig had en Sigrid Kaag thuis met fakkels bedreigd was. Frank Heinen toonde aan dat Rekers gebruik maakte van taalconstructies die typerend zijn voor mensen met zijn type persoonlijkheid: een haatzaaiende halve zool zonder inlevingsvermogen.
Hoera voor jezelf – het was een sterk staaltje verbindend leiderschap, waarin ’s lands politiek, onderwijs en journalistiek een eenduidig en krachtig signaal afgaven: het moet nu eens gedaan zijn met anonieme sukkelaars die via sociale media gemene berichtjes over Bekende Nederlanders verspreiden.
Dat Rekers een anoniem account gebruikte om de berichten te sturen, maakt de zaak dus des te ernstiger, alsof de man moreel nóg verwerpelijker zou kunnen worden. Hier is dan ook geen ruimte voor de kanttekening dat in de strijd tegen moreel verwerpelijk gedrag niet álle middelen gerechtvaardigd zijn.
Wie de persoonsgegevens van leden op een vreemdgangerssite lekt, overtreedt de wet, daar verandert een nobel motief niets aan. Hetzelfde geldt voor wereldverbeteraars die met een camera bij de ingang van een AA-bijeenkomst of abortuskliniek gaan staan, om daar te filmen wie er binnenstapt: inbreuk op de privacy, niet toegestaan. Online is dat niet anders, maar gelden termen als doxing, shamen en exposen. In sommige gevallen heet het onderzoek van het ANP.
Kwaliteitskrant? Méér sappige nieuwtjes
Rekers werd ontmaskerd dankzij journalistiek onderzoek, verricht door het ANP. Dat onderzoek werd overigens nergens gepubliceerd. We weten dus niet of het een onderzoek naar bijvoorbeeld Rekers, BBB, of alle partijen betrof. We weten ook niet wie opdracht gaf voor het onderzoek, mogelijk een politieke tegenstander. Dat is allemaal relevant, strikt genomen, maar wat zou het? Ook een topjournalist mag vandaag heus even genieten van juice over een rechtse dommerik.
BBB-lijsttrekker Van der Plas is ondertussen minstens zo bedreven in ijdeltuiterij als haar ervaren collega-bekendheden. Voor hen is volstrekt ondenkbaar dat Rekers’ recht op anonimiteit blijft gelden nu de besturende klasse werd beschimpt. Hierdoor bleef ze onophoudelijk afstand nemen van Rekers, en vergat ze haar partijgenoot te verdedigen; van de kwaliteiten die Rekers een geschikt BBB-Kamerlid gemaakt hadden, restte thans niets. Al afstand nemend wist ze goed te benadrukken dat BBB belang hecht aan partijdiscipline: Rekers had haar nergens over ingelicht, een doodzonde die voor Van der Plas nog het zwaarst van alles woog. Van der Plas richtte zich in haar communicatie allereerst op het ego en de reputatie van de lijsttrekker, maar niet uitgesloten kon worden dat ook de BBB-kiezer bereikt werd.
De kwestie toonde maar aan dat er twee soorten mensen zijn: zij die zoals het hoort enorm geschrokken zijn, en daaronder een inferieure groep bij wie BBB aan sympathie en stemmen zou winnen door Rekers te handhaven, die denkt dat Van der Plas deze week liet zien dat ze na de verkiezingen niet van plan is om namens de proteststemmer het gevecht met het systeem aan te gaan. Van die laatste groep neemt men bij voorkeur afstand.
