De kaarten worden massaal aangeklikt; de animo is groot. Chris van Vilsteren vertelt hoe het werkt, waarom het digitaal is, en hoe je zelf mee kunt doen.
Hoe een lockdown uitmondde in een loopgolf
Tijdens corona zaten we binnen, maar we gingen óók massaal naar buiten. Uit die tijd komt Dwars door Salland voort. Sander Booijink en Harrie Kiekebosch digitaliseerden routes die ze al hadden en maakten er nieuwe bij, zodat wandelaars ze met de telefoon konden volgen. Geen paaltjes — die vergen onderhoud en veranderen niet mee — maar digitale routes die je snel kunt aanpassen als een pad dichtgroeit of een gebied in het broedseizoen is afgesloten.
“We kiezen bewust voor digitaal,” zegt Chris. “Wijzigingen pas je met een paar klikken aan. En bijna iedereen loopt toch al met een app.” Voorbeeld is de BenedenRegge-route langs Huize Eerde (Ja, Ommen is officieel ook Salland). Daar is nieuwe natuur gemaakt, waardoor de wandelroute veranderd moest worden. Dat is digitaal zo gedaan.
De kunst van het zandpad
Chris zit doordeweeks in de installatietechniek; in zijn vrije tijd zet hij routes uit. Eerst achter de computer, dan nalopen en fijnslijpen. De ambitie is helder: zoveel mogelijk zandpaden en kleine binnendoorpaadjes, zo min mogelijk asfalt. Soms betekent dat: terug naar paden die bijna niemand meer kent. “Je komt op plekken waarvan je niet wist dat ze bestonden. Kieviten in het voorjaar, hazen in de schemer, slootjes die meanderen als een oud verhaal.”
Routes zijn gratis te downloaden, met foto’s en korte toelichtingen bij markante punten. Er ligt een plan voor podcasts onderweg; daarvoor zoekt het team nog steun en makers.
Stationswandelingen: heen lopen, terug met de trein
Rondjes zijn leuk, maar van station naar station opent een groter landschap. Dwars door Salland lanceerde een reeks stationswandelingen — meteen populair. Je start in bijvoorbeeld Deventer en finisht in Olst (of andersom), dwars door het IJssellandschap, over de Nijenhuislanden, langs kastelen en de Olster Gaard. “Voor wie van afwisseling houdt is dit goud,” zegt Chris. “Het IJsseldal, weilanden, kleine akkers, en aan het eind hup de trein in.”
Doelgroep? Iedereen met zin in buiten
De routes zijn in de basis rondom de tien kilometer (de zondagmiddagklasse), met daarnaast dagtochten rond de 20 km. De organisatie broedt op een klaverblad: vier lange lussen die samen Salland doorkruisen (meerdaags). Primair mikt Dwars door Salland op eigen inwoners — je leert je eigen streek kennen — maar bezoekers van buiten zijn net zo welkom.
Oude voetsporen: het kerkepad terug
Een dierbaar thema: de kerkpaden. Vroeger liep men dwars door het land naar de kerk; die paden zijn veelal verdwenen uit het straatbeeld, niet uit het geheugen. Dwars door Salland wil die oude lijnen herontdekken.
Heb je kennis van een kerkepad, weet je hoe het liep of via welk erf, of heb je nog een oude kaart? Meld je. Samen met agrariërs kijkt de club naar toegang met respect: genieten van doorloop is één, netjes achterlaten is twee.
Vrijwilligers gezocht (ook zonder modder aan je laarzen)
Dwars door Salland draait op drie mensen. Dat is weinig voor zoveel ideeën. Dus: wie helpt?
- Routebouwers / verkenners
- Website- en kaartbeheerders (GPX, grafische opmaak)
- Fotografen & podcastmakers
- Verhaalschrijvers (historie, natuur, erfgoed)
Alles wat wandelen rijker maakt — van kaart tot verhaal — is welkom.
Waarom digitaal (en niet met paaltjes)?
- Snel aanpassen bij broedseizoen, omleiding, afsluitingen
- Geen onderhoud aan paaltjes
- Apps waarschuwen als je van de route afwijkt
- Ruimte voor verhalen, foto’s en straks audio
En voor wie bang is dat je dan alleen nog naar je scherm kijkt: zet je geluid zacht of gebruik oortjes. Het scherm hoeft alleen even aan bij een splitsing; de rest van de tijd kijk je gewoon omhoog.
Wandel-etiquette (en een kleine hartenkreet)
De meeste wandelaars zijn netjes, maar er zwerft nog te veel rommel. Neem mee wat je meebracht. Honden aan de lijn waar dat moet. Blijf op het pad, laat hekken zoals je ze aantrof, en respecteer erf en vee. Alleen zó houden we mooie paden openbaar beleefbaar.
Twee favorieten van Chris
- Deventer → Olst (stationswandeling)
Een bonte stoet landschappen: rivier, oude akkers, weilanden, laantjes, kastelen, en als toetje de Olster Gaard. “Gevarieerd is het woord.” - Heino → Zwolle (voorjaar)
Door de Lierderpolder en weilanden: kieviten boven je, haasjes in het veld, ochtendlucht die naar gras ruikt. “Idyllisch,” zegt Chris. En dat is het.
Meedoen, meelopen, meedenken
Dwars door Salland is vrijwillig, gratis en voor iedereen. Heb je een route die mooi én nieuw is, met een verhaal of een thema (natuur, historie, stadslicht, waterwingebied)? Stuur ‘m in. Weet je nog waar het kerkepad liep? Laat het weten. Wil je helpen met site, kaarten, foto of audio? Kom erbij.
Want de mooiste paden zijn vaak de paden die iemand met liefde heeft uitgezocht — en die jij vervolgens in je benen opslaat.
