Ik heb een 20 kWh Zonneplan batterij gekocht Met een dynamisch stroomcontract dat elk uur een ander prijs heeft, te zien via een App. Op een Forum waar ik actief ben, kreeg ik veel vragen hierover. Misschien ook interessant voor hier?
Het is best wel technisch, maar ik zal proberen het eenvoudig uit te leggen.
Vraag: Je had toch een 5 kWh Sessy thuisbatterij, waarom nu een vier keer zo grote van Zonneplan?
Ik had eerst een 5 kWh Sessy batterij van € 3.400, die ik na een jaar tweedehands verkocht voor 85% van de nieuwprijs. In plaats daarvan kocht ik een 20 kWh Zonneplan batterij voor € 9.600. Als particulier met een dynamisch stroomcontract krijg ik € 1.300 BTW terug, dus de prijs komt op € 8.300. Vier keer zoveel batterij voor 2,5 keer zoveel geld.
Batterijen worden snel goedkoper, en de Zonneplan batterij kost nu alweer € 1.000 minder, nu € 7.300. Ik zeg al jaren dat batterijen ongeveer 15% per jaar goedkoper worden. Toch voelt het ongemakkelijk om gelijk te krijgen en voor mijn gevoel teveel te hebben betaald. Maar ja, mijn eerste elektrische auto was ook € 20.000 duurder dan de huidige modellen. 😊
(Lees verder onder afbeelding)
De getoonde terugverdientijd indicatie is gedurfd. Met het eindigen van de salderingsregeling, een anti-duurzame regering, en meer toekomstige concurrentie, is het afwachten.
Vraag: Welke stroomleverancier heb je en wat zijn de gebruikskosten?
Bij Zonneplan koop je niet alleen de batterij, maar zij worden ook je stroomleverancier inclusief hun aansturingssysteem. Dit kan tricky zijn, want je bindt je aan één energieleverancier. Mijn vorige leverancier bood geen dynamisch stroomcontract aan, wat ik wél wilde vanwege mijn zonnepanelen. Want bij een dynamisch contract is er géén terugleverboete voor zonnepanelen.
Het Zonneplan-systeem werkt overigens onafhankelijk van je zonnepanelen. Het heeft een eigen omvormer en een eigen aansluiting op de meterkast. Is wel verplicht 3-fase.
Zonneplan is bij stroom goedkoop (2 cent opslag op de EPEX-prijs; leveringskosten €6,25 per maand). EPEX is de groothandelsprijs, afgelopen jaar gemiddeld 11 cent per kWh. Plus 13 cent belasting en 2 cent opslag betekent dat gemiddeld 26 cent per kWh. Maar de prijs verschilt van uur tot uur.
(Lees verder onder afbeelding)
Figuur: In de zomer rond de middag komt de stroomprijs regelmatig onder het belastingtarief
Het grote verschil met andere leveranciers is dat Zonneplan met je batterij ook “handelt op de onbalansmarkt”, wat (nog) veel oplevert. Dit jaar schat ik een opbrengst van bijna € 2.000 (na 5 maand zit ik al op € 800). Verder werkt de batterij ook in mijn financiële voordeel door slim te in- en verkopen.
Vraag: Kan dat tegelijk: onbalansmarkt-handel en slim in- en verkopen? Hoe werkt de software?
Zonneplan beweert dat het kan. In de praktijk vullen ze de batterij vaak als stroom goedkoop is en legen deze als stroom duur is. Dit lukt niet altijd optimaal, maar meestal levert de onbalansmarkt meer op dan slim in- en verkoop. De software werkt met 3 dongels (slimme meter, omvormer, batterij) via het Internet of Things (IoT), zodat het niet afhankelijk is van je Wifi.
Zonneplan biedt twee strategieën: Onbalans of Zelfconsumptie. Je kunt die in de app kiezen. Bijna iedereen gebruikt de Onbalans-modus omdat die het meeste oplevert. Bij Zelfconsumptie controleert de software elke 5 minuten de slimme meter. Als er teruglevering is, laadt de batterij op; bij afname van het net, ontlaadt de batterij. De software houdt ook rekening met bijv. het laden van een elektrische auto en past loadbalancing toe om te voorkomen dat de hoofdzekeringen afslaan.
Vraag: Hoe heb je de verzekeringstechnisch afgedekt met de batterijen binnen in huis?
Thuisbatterijen zijn nu allemaal onbrandbare LFP-batterijen. Ze zijn meestal verzekerd binnen je inboedel- of opstalverzekering, mits geïnstalleerd door een gecertificeerd bedrijf. Zonneplan is gecertificeerd en installeert alles voor je, inclusief kabels trekken onder de vloer en de 3-fase aansluiting in de meterkast. Bij mijn FBTO-verzekering hoefde ik de thuisbatterij niet apart door te geven, vergelijkbaar met zonnepanelen.
Vraag: In een eerder artikel noemde je 5 kWh als voldoende. Is een 20 kWh batterij niet te veel?
Voor een gemiddeld gezin is een 5 kWh batterij voldoende. Met een elektrische auto, warmtepomp en veel zonnepanelen kan 10 kWh handig zijn. De 20 kWh batterij is echter voor de “handel bij onbalans”. Bij Zonneplan is er weinig prijsverschil tussen een 10, 15, of 20 kWh batterij, omdat ze modulair werken in 5 kWh blokken. De omvormer en installatiekosten blijven hetzelfde, waardoor bijna iedereen kiest voor de 20 kWh versie om maximaal te kunnen handelen.
Vraag: Wat is die handel in onbalans nou eigenlijk, hoe werkt dat?
Dat wordt een technisch verhaal, maar ik zal het proberen uit te leggen. Sla dit anders over.
Het Nederlandse stroomnet werkt op wisselstroom met een frequentie van 50Hz. De frequentie hangt af van het verschil in vraag en aanbod, aangezien elektriciteit direct wordt verbruikt wanneer het wordt opgewekt, zonder buffer. Het is cruciaal om afwijkingen groter dan 0,2Hz te voorkomen omdat die tot stroomuitval leiden.
Onbalans ontstaat bij afwijkingen tussen vraag en aanbod. Netbeheerder TenneT voorspelt dit een dag van tevoren op basis van factoren zoals weer, verwachte stroomafname en beschikbaarheid van energiecentrales. Met meer duurzame energie wordt deze voorspelling steeds uitdagender.
Bij onbalans rekent TenneT energieleveranciers kosten voor correctie, en deze inkomsten worden gebruikt om partijen te betalen die de onbalans herstellen. Zonneplan speelt hierop in met het Powerplay-platform door thuisbatterijen te combineren tot één grote virtuele batterij, die meedoet aan de onbalanshandel, ook wel aFRR genoemd (automated Frequency Restoration Reserve).
Dynamische tarieven worden een dag van tevoren per uur vastgesteld, terwijl onbalans op elk moment kan optreden. Onbalansherstel kent meestal vergoedingen van maar enkele centen per kWh, maar kan soms zeer lucratief zijn. Begin november kon ik bijna 2 uur lang voor €1,80 per kWh leveren en verdiende zo’n €33. Uitzonderlijk want de hele week ervoor leverde totaal slechts €5 op.
(Lees verder onder afbeelding)
Vraag: Deze snap ik niet: heeft u 33 euro gekregen voor het terug leveren van 18kWh? (88% van 20kWh als ik het goed lees). En dat tussen 10 en 12 uur terwijl dat normaalgesproken goedkope uren zijn bij een dynamisch tarief?
Ja, dat is ongelooflijk, nietwaar? Er zal wel een calamiteit geweest zijn – een centrale uitgevallen, o.i.d. – en dan wordt er goed geld betaald om ervoor te zorgen dat het stroomnet niet instort. Het gebeurt niet vaak, maar dan kunnen die batterijen supersnel leveren; heel nuttig. Elke maand is er wel een keer zo’n situatie en brengt de batterij tussen 10 en 30 euro op, in een paar uur.
Vraag: Is dit thuisbatterijen gebruiken bij netcongestie?
Nee, dat is niet hetzelfde. Netcongestie ontstaat wanneer energie ophoopt en de stroom niet verder kan vanwege bijvoorbeeld te dunne kabels. Dit is een lokaal probleem (woonwijken of industrieterreinen), terwijl onbalans landelijk of in grotere gebieden optreedt.
Wat merk je van netcongestie? Afwijkingen in de netspanning van 230 Volt. In Nederland mag de spanning niet meer dan 10% afwijken, de beruchte maximale 253 Volt. Simpel gezegd: stroom loopt van het hoogste naar het laagste spanningspunt. Een omvormer heeft een paar Volt boven de netspanning nodig om stroom in het net te “duwen”. Bij 253 Volt moet een omvormer zichzelf uitschakelen, waardoor de teruglevering stopt. Andersom, bij een te lage spanning (onder 207V), kunnen bijvoorbeeld warmtepompen uitvallen.
Vraag: Is het niet interessanter als energiemaatschappijen en netwerkbeheerders grote accu’s plaatsen in wijken met veel pieken en dalen?
Voor onbalans heb je grote accu’s het liefst dicht bij de bron (centrales, windparken) of grote verbruikers (industrie). In wijken zouden grote accu’s vooral nuttig zijn voor netcongestie. Dat is wat anders als (landelijke) onbalans. Het probleem is dat energieleveranciers zoals GreenChoice, Essent, en Vattenval concurrenten zijn en geen batterijen leveren. Die willen (en mogen waarschijnlijk) niet samenwerken.
Netbeheerders geven nu prioriteit aan het verzwaren van het net boven het aanleggen van batterijparken. Die prioriteit snap ik. Zie wat Jan Rosenow (director of European programs on power market design) laat zien:
(Lees verder onder afbeelding)
Vraag: Hoeveel geluid maakt de Zonneplan thuisbatterij? Mijn thuisbatterij komt naast de slaapkamer. Ik begreep dat bijvoorbeeld de Sessy thuisbatterij soms best wel wat geluid maakte.
Klopt, mijn eerdere Sessy had een ingebouwde omvormer die soms geluid maakte door de ventilator. De Zonneplan omvormer heeft geen ventilator, maar koelribben aan de achterkant. Deze werkt tot 60 graden Celsius, waarna de oververhittingsbeveiliging het systeem uitschakelt. De batterij zelf blijft koel; het warmteprobleem zit in de omvormer, dus zorg voor voldoende ventilatie.
Bij intensief gebruik, op een drukke dag, kan de batterij één keer volledig ontladen en opladen. Hun opgave is een maximaal verlies van 2,5%. Dat wordt in warmte omgezet en geeft 1 kWh aan warmte (2,5% van 2×20 kWh). Dit zorgde er afgelopen jaar vier keer voor dat het systeem zichzelf een paar uur uitschakelde in een warme kamer met een raam op het zuiden. Dit was zichtbaar in de App.
Vraag: Gaat Zonneplan zijn Powerplay software aanpassen aan de veranderende omstandigheden?
Het zijn wel slimme techneuten daar bij Zonneplan. De batterij kan nu al standaard werken, door overtollige zonne-energie op te slaan en te gebruiken wanneer nodig (zelfconsumptie), maar dat gebruikt niemand zolang salderen nog mag. Maar ze ontwikkelen ook andere verdienmodellen:
(Lees verder onder afbeelding)
Wanneer het salderen ophoudt per 2027 komen ze met een update in de software, aangepast aan de nieuwe omstandigheden. Het is onwaarschijnlijk dat de verdiensten dan net zo goed zijn als nu.
Vraag: In de pers zie ik kritische meningen over de onbalanshandel met thuisbatterijen, iets over risico’s bij “regeltoestand 2”. Wat is dat, en wat zijn de gevolgen?
Ik zie dit als groeipijnen. Zoiets gebeurt altijd bij snelle technische veranderingen. Wordt ook wel weer opgelost. 😉
Onbalanshandel met batterijen kent verschillende regeltoestanden, per kwartier gemeten:
• Regeltoestand 0: Normaal.
• Regeltoestand -1: Te veel stroom.
• Regeltoestand +1: Te weinig stroom.
• Regeltoestand 2: Zowel te veel als te weinig stroom.
Bij +1 en -1 krijg je betaald als je batterij helpt dit op te lossen door te laden of ontladen. Regeltoestand 2, een snelle wisseling van overschot naar tekort (of andersom) kwam vroeger haast nooit voor. Maar batterijen reageren veel sneller dan de vroegere oplossingen en dan kun je “overshoot” krijgen: Eerst teveel, tekort, teveel, etc.
Niet leuk. Vooral niet leuk als het systeem op de grens zit: In de stroompiek rond 6 uur ‘s avonds. Of zomers rond het middaguur, bij overproductie van de zonnepanelen.
Zonneplan heeft hierop ingespeeld met de Gridguard-software, die voorkomt dat batterijen opladen tijdens avondpiekuren of ontladen op zonnige middagen wanneer het net vol is. Dit vermindert theoretisch de financiële opbrengst, maar maakt praktisch weinig verschil omdat het systeem al voor 95% zo werkte. Minder terugleveren bij een overvol stroomnet in de zomer (prijs vrijwel nul) kost niets. En niet extra stroom gebruiken in de piekuren (prijs heel hoog), dat is ook wel zo slim.
Vraag: Heb je zonnepanelen, warmtepomp en elektrische auto i.c.m. je dynamische contract? Mijn boerenlogica zegt dat zonnepanelen combineren met dynamische tarieven het verdienmodel onder druk zet. Hoge opbrengsten in de zomer terugverkopen tegen weinig geld. Lage opbrengsten in de winter dus veel duur bijkopen voor thuis verbruik, warmtepomp en auto laden?
Boerenlogica is niet altijd slim. Ook boeren gaan mee met de massa, anders zaten we nu niet met de gevolgen van de intensieve veehouderij.
Maar laat me uitleggen:
Bij een vast contract (dus niet dynamisch) middelt de energieleverancier de verwachte prijzen van zomer en winter uit tot een jaarprijs. Doet wat daar bovenop voor risico* dekking en verzekert zich voor extreme prijsstijgingen. De energieleverancier gaat uit van een “gemiddeld gebruik”.
• Als iedereen zonnepanelen had, zou dat in het gemiddelde zitten.
• Vroeger hadden weinig huizen zonnepanelen, dus het beïnvloedde de jaarprijs niet.
• Nu zijn zonnepanelen zo veelvoorkomend dat ze invloed hebben.
Energieleveranciers kunnen zien wie zonnepanelen heeft en laten die extra betalen via een terugleverboete. Maar als je in de winter meer gebruikt (warmtepomp, inefficiëntere elektrische auto), zit dat niet in het gemiddelde en krijg je de stroom goedkoper. Energieleveranciers zien niet of je een warmtepomp of elektrische auto hebt. Een vast contract is dan financieel nog niet zo slecht.
De werkelijkheid is complexer:
• Met zonnepanelen maakt de terugleverboete een dynamisch contract interessant.
• Met een thuisbatterij sla je goedkope stroom van zonnepanelen op en gebruik je die als de stroom duurder is.
• Thuisladen van elektrische auto’s is gunstig als je rond het middaguur in de zomer of in het weekend kunt laden.
• Thuisbatterijen worden snel goedkoper, net als ooit de zonnepanelen. Wachten loont.
• Salderen stopt in 2027. Hoe “handelen op de onbalansmarkt” dan uitpakt, is een grote vraag.
• Bij een bedrijf op je adres krijg je geen BTW terug.
• Gebruik je ook veel gas, dan is de prijs daarvan belangrijker (Zonneplan is daarin niet goedkoop).
Iedereen moet zelf bedenken wat het beste past bij zijn/haar situatie, ook afhankelijk van hoeveel risico je kunt en wilt lopen.
*= Bij dynamische tarieven is het risico vrijwel nul voor de energieleverancier en zit het risico aan de gebruikerskant. Daarom is een dynamisch contract in principe goedkoper dan een vast contract.
10 reacties
Henk Schreij
De opbrengsten per maand zijn duidelijk minder geworden:
De eerste tijd (juni t/m december 2024) praat ik over gemiddeld €165 per maand vooral verdiend met loadbalancing. Het varieerde behoorlijk per maand: met een top van €230 in augustus en een dal van € 90 in december.
In 2025 kom ik op gemiddeld € 110 per maand (januari t/m juni 2025), tussen de € 140 en € 80.
Ze hebben hun verdienmodel aangepast, ze handelen nu op meerdere markten, nu de loadbalancing steeds minder opbrengt.
Logisch, nu zoveel andere bedrijven een graantje meepikken van de loadbalancing markt is de spoeling wel dun geworden.
Ze zijn ook beter geworden met inkopen en verkopen van stroom van je batterij:
Je ziet dat de batterij leeg gemaakt is, voordat de stroom heel goedkoop (soms gratis) is. Dan laden ze hem vol (tussen 12 en 15 uur) en verkopen die stroom van 18 tot 21 uur (bijv. tegen 20 cent/kWh).
Lijkt heel gunstig, maar het is maar max 20 kWh x € 0,20 = € 4,-. Loadbalancing kan bovendien dit verstoren, reden dat je ziet dat tussendoor vaak ziet dat er toch ongunstiger in/verkoop plaatsvindt.
Vergeet daarbij niet dat ca. 10 procent van je opgeslagen stroom verloren gaat (in warmte omgezet) in de omvormer.
Waar voor mij de winst vooral zit is de auto laden als de stroom goedkoop is (in de zomer vaak gratis of negatief geprijsd).
En de stroomvreters (wasmachine/droger) in het weekend gebruiken bij goedkope stroom.
Ook heel goed voor het milieu want lage prijs = overschot aan stroom. En hoge prijs = besparen bij tekort aan stroom.
Uiteindelijk heb ik over een heel jaar € 1200 teruggekregen (€ 1700 van powerplay minus € 500 voor stroomgebruik).
Niet slecht voor een all-electric huis (geen gas aansluiting) en incl. stroom voor de elektrische auto.
Coen
Dank voor dit verhaal. Wat zijn de recente opbrengsten per maand. Blijft het stabiel of wordt nu meer of minder? Ik hoor het graag. Thanks!
G.R. Mohlmann
Prima. Hartelijk dank. Ik hoop nog wel op een reactie van Henk Schreij, als dat kan. vr gr Guus
G.R. Mohlmann
Ik had een reactie geschreven omtrent mijn Zonneplan thuisbatterij ervaringen, maar bij nader inzien wil ik die reactie vooralsnog niet plaatsen en dus bij deze intrekken. Ik zou liever zien dat Henk Schreij eerst zelf op mijn bijdrage reageert omdat hij zelf ook een Zonneplanthuisbatterijsysteem heeft. Bij voorbaat dank.
Kees Huls
Goedemiddag,
Wij hebben uw reactie geannuleerd.
Hartelijke groet,
Kees Huls, eindredacteur
Jan de Baar
Hoe komt het dat de thuisbatterij van zonneplan bij leveren en laden dit niet constant achter elkaar doet en telkens even onderbreekt?
Cor Hopman
Beste Henk,
Een bijna eindeloos verhaal, zeer waarschijnlijk met de juiste goede bedoelingen geschreven, maar als ik eerlijk ben ……..snap ik er geen ene f*ck van (om ff in jeugdtaal te spreke). Niet een klein beetje, maar dan ook echt helemaal niets.
Mogelijk heeft dit te maken met de nieuwe manier van denken, die ik ondanks mijn redelijk hoog niveau (hbo) niet meer kan volgen. Het individueel kapitalistisch marktdenken. Hoe wordt ik persoonlijk beter van een hele ingewikkelde situatie in dit geval op de energiemarkt. En dat geldt dan zowel voor de leverancier als voor de afnemer.
Dus je mag nog eens proberen dit vanaf de basis uit te leggen, met als uitgangspunt, waarom spreken we niet met elkaar af dat stroom gewoon een (gemiddeld) vast bedrag per kwh kost, levering en teruglevering? Voor mijn part een top- en een daltarief. Maar wie heeft bedacht, dat de maatschappij behoefte heeft aan een per minuut en per zonnestraal of windvlaag variërende prijs, mag zich eens gaan afvragen, of hij/zij de mensheid daar een dienst mee bewijst. Gewoon gekte!
Henk Schreij
Beste Cor,
Dat je het verhaal niet volgt, dat kan ik helemaal begrijpen. Het is een verhaal voor mensen die best al wat weten van de materie. En het is een vervolgverhaal op een eerder artikel van mij (in augustus 2024):
https://hierinsalland.nl/henk-schreij-over-het-dynamisch-stroomcontract/
Misschien helpt het lezen daarvan om wat meer duidelijkheid te krijgen. Dat hoop ik tenminste.
Nog even over het kapitalistisch marktdenken:
Ik ben ook een voorstander van een meer idealistische denkwijze. Probeer dat ook uit te voeren.
Maar als we willen dat mensen meedoen met de energietransitie, dan moet er voor de meeste van hen ook een voordeeltje aan zitten. Of op zijn minst geen extra kosten met zich meebrengen. Kijk maar naar bijvoorbeeld de zonnepanelen. Geen land ter wereld waar zoveel mensen zonnepanelen hebben als Nederland. Heel goed. Maar dat komt voor een groot deel ook doordat zonnepanelen geld opbrengen (door de salderingsregeling). En nu zonnepanelen niet
genoeg meer gaan opbrengen (wat de mensen denken) koopt haast niemand meer zonnepanelen. Einde zonnepanelen.
(niet dat de saldering eeuwig door kan gaan, daar wil ik het hier niet over hebben; maar het principe dat als er een voordeeltje zit aan goed gedrag de mensen het graag doen, en zonder voordeeltje alleen idealisten het doen, terwijl het pas nut heeft als de “massa” het doet).
Het is geen gekte dat de stroomprijs varieert met het aanbod. Het is heel gunstig dat mensen stroom gebruiken als er veel aanbod is (en de prijs laag), Dat ze dan hun grootgebruikers aanzetten (bv. de was doen in het weekend). En niet als er stroomtekort is en de prijs hoog (de elektrische auto domweg opladen van 6 tot 8 ‘s avonds, i.p.v. in de nacht). Dat voorkomt netcongestie en scheelt je als gebruiker in de portemonnee (lagere netwerkkosten). En omdat het Nederlandse stroomnet ver achter loopt op wat er nodig is, (Oostblok nivo) hindert dat de energietransitie.
Batterijen helpen ook, doordat ze bij “veel stroomaanbod” stroom opslaan en weer afgeven als er tekort is. En batterijen helpen ook (mits gekoppeld tot 1 grote batterij) om bij plotseling stroom tekort of overschot bij te springen. “Helpen bij onbalans” noemen ze dat.
Hanneke van der Kroft
Ik heb thuis deelfde situatie: 25 zonnepanelen (waarvan de helft 10 jaar oud), een elektrische auto, geen warmtepomp maar twee airco’s, en een 20Kwh batterij. Van Zonneplan. Mijn vermoeden is dat de obalansvergoeding in de toekomst snel minder wordt, omdat er steeds meer (grote) batterijen bijkomen. Of mijn batterij in 5 jaar wordt terugverdiend is maar de vraag. Want ik kocht hem duurder. Maar dan wordt het wellicht 5,5 jaar. Intussen speel ik met de mogelijkheden: soms laad ik mijn auto op via de batterij, als die net vol is. Dan kies ik voor 4uur lang “zelfconsumptie”, en draai meteen een was- en droogbeurt. Maar meestal is het inderdaad voordeliger hem over te laten aan het zelfsturende programma. Als je het leuk vindt, net als ik, om mee te experimeneteren met toekomstmogelijkheden, en bij te dragen aan de energietransitie, dan is het echt een aanrader.
Harrie Kiekebosch
Wat een fantastisch verhaal! Dank Henk voor de uiteenzetting.
Constructieve journalistiek heeft een extra w. Naast de wie, wat, waar, wanneer en waarom ook de vraag ‘wat nu’. Handelingsperspectief bieden! In een transitie heb je altijd te maken met veel weerstand. Daarom zijn verhalen over hoe/dat het wél kan zo belangrijk. Zodat we achteraf zeggen: hadden we veel eerder moete doen.