De nieuwe inzichten sluiten aan op eerdere zorgen die ook in Salland aan het licht kwamen. In samenwerking met Pfastest.nu lieten wij van HierInSalland eerder eieren testen van hobbykippen uit Heeten, Olst, Heino en bij Dalfsen.
Twee van de vier monsters bleken zodanig vervuild met PFOS (een veelvoorkomende PFAS-verbinding), dat het op basis van Europese normen wordt afgeraden om de eieren te eten.
Waarom jonge kippen minder PFAS lijken te bevatten
Onderzoeker pluimveedierenarts Bavinck die dit onderzoek deed in opdracht van Caring Farmers met financiële steun van Urgenda zegt in Trouw dat PFAS-vervuiling in eieren ontstaat doordat kippen besmette wormen uit de bodem eten. In dat verband blijkt dat jonge kippen minder PFAS ophopen dan oudere. Bavinck: “Het lijkt erop dat PFAS minder tijd krijgt zich in een ei op te hopen als een kip veel eieren legt.”
Bij commerciële kippenhouders, groot en klein, waar kippen ook veel buiten lopen, worden kippen niet oud. Die halen de twee jaar niet. Hobbykippen leven veel langer, leggen steeds minder, en bouwen dus gifstoffen op.
De nieuwe onderzoeksronde van het RIVM onderzoekt hobbykippen op verschillende locaties, met variatie in bodemsoort, voeding en jaargetijden. De resultaten worden eind dit jaar of begin 2026 verwacht.
Oók in schone buitengebieden problemen
Dat PFAS geen Randstedelijk probleem is, bleek al uit onze eigen metingen. De onderzochte kippen in Salland kregen biologisch voer en leefden in kleine koppels met vrije uitloop. Toch bevatten hun eieren in sommige gevallen verontrustend hoge concentraties PFOS — zelfs zonder industrie in de buurt.
Het laat zien hoe sluipend en wijdverspreid de PFAS-vervuiling is: via regen, stof, bodem of water kunnen de stoffen overal terechtkomen, zelfs in de achtertuin van Salland.
PFAS — en met name PFOS — zijn zogenaamde forever chemicals: stoffen die zich nauwelijks afbreken in de natuur en zich ophopen in het lichaam van mens en dier. Ze worden in verband gebracht met hormoonverstoring, verminderde vruchtbaarheid en schade aan het immuunsysteem.
Wat betekent dit voor Salland?
Sneller nieuwe kippen nemen klinkt voor houders van een koppeltje van vijf vreemd. Die hebben de kippen niet alleen voor de eieren, maar ook voor de kippen zelf. Maar ook dan is het probleem niet opgelost.
De testresultaten uit onze regio laten zien dat ook in een ogenschijnlijk schone omgeving het risico op vervuilde eieren reëel is. Niet het voer, maar de bodem en leefomgeving lijken de bron.
Zelf een ei laten testen? HierinSalland deed het via pfastest.nu.
Lees hier het artikel over ons eigen eieronderzoek.
