En terwijl ik daar stond, dacht ik: de Langstraat is Wijhe. Al eeuwen het decor voor markten, Diekdaegen, koopwaar en kroegpraat. Maar tegelijk ook een straat die we al twintig jaar aan het oplappen zijn met beleidstaal, zonder dat de hoofdpijn verdwijnt. En op 26 augustus praten ze er weer over in ’t Langhuus. Tijd voor een nuchtere tussenstand.
Verkeer: van racebaan naar winkelerf
Vijf jaar lang spraken we over sluipverkeer, te hard rijden en een onveilige winkelstraat. Het eerste plan de rijrichting omdraaien was typisch zo’n Haagse oplossing in Sallandse klei: bedacht op papier, maar niet passend in de praktijk. Bewoners en ondernemers staken er terecht een stokje voor.
De uiteindelijke keuze voor een winkelerf was slimmer: voetganger centraal, auto te gast, snelheid eruit. Dat is winst. Maar handhaving blijft cruciaal, anders is een bord “15 km/u” net zo effectief als een biddag tegen de files.
Economie: het haltermodel kraakt
De kracht van de Langstraat is altijd het haltermodel geweest: twee supermarkten aan de uiteinden trekken mensen de straat in. Maar dat maakt ons ook kwetsbaar. Als één zo’n trekker vertrekt, kan de rest instorten als een dominospel. Ondertussen liggen er panden leeg en staan bouwplannen voor appartementen boven winkels stil door parkeernormen die strakker zijn dan de knieën van een turnster en alsof elke starter een eigen parkeerplek naast de voordeur moet hebben!
De gemeente houdt stoer vol dat er “geen structureel parkeerprobleem” is. Nee, misschien niet op dinsdagochtend in februari. Maar op zaterdagmiddag of bij een braderie is het hommeles. En ondertussen stagneert de broodnodige woningbouw.
Detailhandel: waar ligt de grens?
Ondernemers zijn helder: detailhandel hoort in de Langstraat, niet op bedrijventerreinen. Het college morrelt echter aan dat uitgangspunt in de nieuwe Omgevingsvisie. Resultaat: onrust, wantrouwen, en ondernemers die zich afvragen of hun eigen gemeente niet bezig is het dorp uit te kleden.
We hoeven geen horrorscenario’s, zoals supermarkten die naar de rand van Wijhe vertrekken. Wie de Langstraat overeind wil houden, moet keuzes maken: óf je investeert in het hart, óf je laat het langzaam doodbloeden.
Participatie: goed luisteren, traag handelen
Eerlijk is eerlijk: het participatieproces rond het winkelerf was een lichtpunt. Bewoners zeiden wat ze wilden, ondernemers dachten mee, en het college paste het plan aan. Hulde. Maar tegelijkertijd: de traagheid waarmee plannen zijn uitgevoerd vaak jaren tussen plan en actie heeft ons veel gekost. Leegstand en onzekerheid zijn dodelijk voor een winkelstraat.
Wat ging goed?
- Het winkelerf: veiliger en leefbaarder.
- Samenwerking met ondernemers: visie gedeeld en plannen gemaakt.
- Compacte opzet behouden: Langstraat blijft de ontmoetingsplek.
Waar zetten we vraagtekens?
- Parkeerbeleid dat vernieuwing blokkeert.
- Trage besluitvorming en uitvoering.
- Wankelende koers rond detailhandel buiten het centrum.
De Sallandse Geus zegt:
- Maak van de Langstraat een echte Verblijfsstraat. Zet in op evenementen, terrassen, reuring. Een erf vraagt om leven, niet om lege stoepen.
- Pak de parkeerkwestie creatief aan. Flexibele normen, gezamenlijke voorzieningen, een slim parkeerterrein net buiten het hart.
- Geef duidelijkheid over retail. Zeg hardop: de Langstraat is ons centrum. Punt.
- Voer sneller uit. Mooie plannen zijn waardeloos als ze op de plank blijven liggen.
- De Langstraat verdient het om weer een straat te zijn waar je niet doorheen moet, maar waar je juist even blijft.
Tot slot
26 augustus 19.30hr ligt er in ’t Langhuus een kans: een open gesprek met inwoners, ondernemers, raadsleden en zelfs een Kamerlid. Mooie namen aan tafel, maar de vraag is simpel:
Willen we dat de Langstraat de huiskamer van Wijhe blijft of accepteren we dat ze langzaam een wachtruimte wordt, vol leegstand en goede bedoelingen?
Het antwoord vraagt geen dikke rapporten, maar rug recht en keuzes maken. Want één ding weten we in Salland: wie z’n hart niet onderhoudt, krijgt vroeg of laat een infarct.
“Je kunt de auto wel te gast maken, maar dan moet je wel een gastvrije straat hebben.”
Platform De Sallandse Geus
