Er waait een frisse wind door Salland, hoorden we van de week op een verjaardag waar Buurman het hoogste woord had. “En het werd verdomme tijd ook,” zei die. Raalte, Olst en Wijhe hebben de knoop doorgehakt: hun centra worden autovrij. En binnen de bebouwde kom is de auto voortaan te gast. Geen flauwekulletjes meer. Geen vage praatjes over ‘balans tussen bereikbaarheid en leefbaarheid’. Gewoon keuzes maken. Dappere keuzes. Zei Buurman.
Als we eerlijk zijn: de auto is een tiran. Hij eist ruimte, maakt lawaai, stinkt, vervuilt, maakt mensen ziek en bang. Kinderen durven niet op straat te spelen, ouderen mijden de stoep, fietsers moeten over hun schouder kijken alsof ze in oorlog zijn. En al die tijd zit daar één persoon in zo’n metalen kooi, met zijn Spotify, airco en het idee dat hij recht heeft op de weg, op de ruimte, op voorrang. Genoeg.
We hebben Salland decennialang ingericht voor de auto. Brede wegen, smalle stoepen. Parkeren tot aan de voordeur. Als een bestuurder met zijn heilige koe niet tot vijf meter van de bakker komt, dan is het ‘onbereikbaar’. Maar nu zeggen we: het is genoeg geweest. De dorpen zijn van de mensen, niet van het blik.
Goed plan dus van de politiek. Autovrij centrum? Ja, graag. Winkelstraten waar je flaneert zonder voorbijrazende bestelbussen. Een dorpsplein waar je elkaar kunt verstaan, waar kinderen kunnen spelen, ouderen kunnen zitten. Waar ontmoeting het kernwoord is in plaats van doorrijden.
En in de rest van het dorp? De auto is te gast. Dat betekent: je mag er komen, maar je past je aan. Je rijdt stapvoets. Je laat fietsers voorgaan. Je parkeert aan de rand. Want de straten zijn niet van staal, maar van mensen.
En ja, we voeren parkeergeld weer in. Want gratis parkeren is géén mensenrecht. Het is een gift aan de vervuiler. Als je ruimte inneemt, dan betaal je. Net zoals je betaalt voor energie, afval en water. Waarom zou 8 m² asfalt voor jouw privé-auto dan gratis moeten zijn?
Oh, en het argument dat winkels kapotgaan zonder auto voor de deur? Klets. Kijk naar Houten, Groningen, Gent. Waar de auto verdwijnt, komt leven terug. Mensen blijven langer, geven meer uit, voelen zich veiliger, gezonder, vrijer.
De tijd van pappen en nathouden is voorbij. Salland kiest. Voor lucht in de longen. Voor geluiden van vogels in plaats van diesels. Voor een mooi park met bloemen, geen bumpers. Voor straten waar een kind durft te fietsen. Voor een dorp dat leeft.
Jammer dat de Sallandse politiek geen invloed heeft op het openbaar vervoer. Anders zouden ze dat ook vast aanpassen: gratis maken.
Benieuwd wat het straatpraatkluppie trouwens van het idee vindt Noaberschap wat breder te trekken. Niet alleen voor de buren die je goed gezind zijn, ook voor buren die je niet kent en heel anders denken, maar vooral ook voor de natuur: moeten we noaberschap doortrekken tot de natuur? De IJssel en het Overijssels Kanaal en de Sallandse Heuvelrug mensenrechten geven.
1 reactie
Ruud van den Bogerd
Het gedeelte over de auto als ‘tiran’ is wel erg overdreven. Ja, hij heeft wat ruimte nodig, maar moderne e-auto’s maken weinig lawaai en stinken of vervuilen helemaal niet. Mensen worden er niet ziek van en als je niet de straat op rent hoef je er niet bang voor te zijn (je rent toch ook niet zomaar het fietspad op, dat kan je tegenwoordig heel slecht bekomen). Ook zit er niet altijd maar 1 persoon in de auto, maar ook pappa die de kinderen naar de sportclub brengt, oma die wordt opgehaald door kleindochter, het hele gezin én de hond én de boodschappen…, enz. Dat kinderen niet meer op straat kunnen spelen is jammer, zeker. Maar dat is al zo sinds de jaren ’50 van de vorige eeuw. Het is drukker op straat, niet alleen door auto’s maar ook door bezorgers, motoren, scooters, fietsen, e-bikes, fatbikes, noem maar op. Dat ouderen de stoep mijden komt overigens omdat fietsers steeds vaker het trottoir claimen. We mogen best kritisch zijn op autogebruik, maar dit vervoermiddel verketteren is een ander verhaal. De auto heeft ons mobiel gemaakt en heeft ons welvaart gebracht. Veel mensen zijn afhankelijk van dit vervoermiddel omdat ze naar werk moeten of hem nodig hebben voor het vak dat ze uitoefenen. Niet iedereen is in staat om te fietsen of om boodschappen met de fiets te doen. Het openbaar vervoer is eigenlijk ook niet om over naar huis te schrijven. Kortom: maak van de auto geen zondebok. En autobezitters: blijf kritisch en selectief bij het gebruik van je vervoermiddel.