Een groot, onvrijwillig experiment
Een kind met een smartphone, zegt Launspach, is deelnemer aan een groot, onvrijwillig experiment waarvan we de uitkomst nog niet kennen. Steeds meer onderzoek toont de keerzijde: stress, concentratieproblemen, slaaptekort, angst en eenzaamheid. Niet omdat kinderen “zwak” zijn, maar omdat smartphones en sociale media ontworpen zijn om verslavend te zijn — met algoritmes die aandacht trekken en vasthouden. “We beschermen onze kinderen niet door ze altijd bereikbaar te laten zijn,” schrijft Launspach. “We maken ze juist afhankelijk.”
Ouders slaan de handen ineen
De beweging Smartphonevrij Opgroeien begon als een klein initiatief van twee moeders, maar groeide binnen anderhalf jaar uit tot een landelijke beweging met meer dan 50.000 ouders. Op inmiddels ruim 60 procent van de basisscholen tekenen ouders het Ouderpact: geen smartphone vóór 14 jaar, geen sociale media vóór 16 jaar.
Het werkt alleen als ouders het samen doen, benadrukt Launspach. Als zeven of acht kinderen in een klas smartphonevrij zijn, verschuift de groepsnorm vanzelf.
De tijdlijn: hoe het ook kan
Launspach schetst een praktische route voor ouders die de digitale rust willen bewaren:
| Leeftijd | Fase | Richtlijn |
| 0–11 jaar | Geen eigen telefoon | Laat kinderen buiten spelen, knutselen, vervelen |
| 11–14 jaar | Simpele beltelefoon | Alleen bellen en sms’en |
| 14–16 jaar | Beperkte smartphone | Met afspraken en ouderlijk toezicht |
| 16+ jaar | Eigen smartphone | Geleidelijke vrijheid, mét bewustwording |
Zo krijgen kinderen stap voor stap digitale zelfstandigheid, zonder meteen te verdwalen in notificaties en groepsapps. En in de tussentijd zouden kinderen moeten werken met de Mentale Schijf van Vijf van Esther van Fenema: beweging, rust, praten, sociale contacten en matig schermgebruik. Volgens Launspach draait het uiteindelijk om vertrouwen in kinderen. Laat ze verdwalen, zich vervelen, ruzie maken en weer goedkomen — zonder dat een scherm het voor ze oplost.
Over het boek
Titel: Smartphonevrij Opgroeien – Een ongestoorde jeugd voor je kind, zo krijg je het voor elkaar
Auteur: Thijs Launspach
Uitgever: Maven / POM.press (2025)
Meer info: www.smartphonevrijopgroeien.nl
