46 Belgische organisaties roept de regering in een open brief op tot een totaalverbod voor glyfosaat. Zo willen ze burgers, landbouwers en het leefmilieu beschermen tegen de blootstelling aan de risicovolle stof. ‘Welke argumenten heeft de overheid nog om te talmen met dit verbod?’, vraagt Geert Gommers, expert pesticiden bij Velt, zich af.
Net als in België zijn onze volksvertegenwoordigers in meerderheid nog altijd de vertegenwoordigers van de pesticidenlobby. Onze gezondheid kan ze niet zo veel schelen. Raalte was de allerlaatste overheid in Salland die het landbouwgif op haar verpachte gronden verbood. GemeenteBelangen stemde tegen en BurgerBelangen was meer van ‘nou ja, als jullie dat dan willen’… LTO heeft veel invloed op de Raalter bestuurders. Niet zo lang geleden kon je ’s morgens voor Raalte werken en ’s middags voor LTO. Daar vertellen ze je dan dat je snel je land moet omploegen als je gespoten hebt, anders krijg je er gezeik van. Intussen sturen loonbedrijven mails naar imkers als ze morgen gaan spuiten. ‘Hou de bijen dan binnen’, is het advies. Dat doe je niet als er niks aan de hand is…
Maar in Drenthe heeft de rechter de overheid teruggefloten. Of landbouwgif nu bij wet wel of niet verboden is, jullie overheid, jullie moeten gewoon zog dragen voor de gezondheid van je burgers! En omdat er steeds meer twijfel is over roundup en andere insecten- en kruiden dodende giffen, zegt de wet dat jullie dat gif moeten verbieden!
De organisaties in België: “Het gebruik van de pesticide glyfosaat is al sinds 2018 verboden voor particulieren. 46 organisaties, waaronder alle ziekenfondsen, UNICEF, milieu- en landbouworganisaties zoals Bond Beter Leefmilieu en BioForum, en gezondheidsorganisaties zoals de Vlaamse Parkinsonliga en Kom op Tegen Kanker, vragen nu om een totaalverbod. ‘Wij vragen dat België later dit jaar op Europees niveau tegen de verlenging van de vergunning van glyfosaat stemt, en ook zelf haar verantwoordelijkheid neemt en de verkoop en het gebruik door professionele gebruikers verbiedt in eigen land. Het nationaal pesticidenplan dat het beleid voor de komende vijf jaar bepaalt, zit in de laatste fase waardoor het nu dringend tijd is voor de verschillende regeringen om kleur te bekennen. Wanneer er geen zekerheid is dat bepaalde stoffen veilig zijn voor de gezondheid en het milieu, moet het voorzorgsprincipe overheersen’, klinkt het.
Volgt België de burger of de pesticidenlobby?
Glyfosaat is vooral bekend als werkzame stof in het bestrijdingsmiddel Roundup. Het middel werd in de jaren ‘70 uitgebracht door multinational Monsanto en werd razend populair. Veertig jaar later regent het klachtzaken tegen de producent. Al jaren woedt de discussie over de schadelijkheid van glyfosaat. Dit jaar moeten de Europese lidstaten stemmen over de verlenging van de vergunning van glyfosaat. In 2017, toen ook een verlenging op tafel lag, gaven meer dan 1 miljoen Europese burgers aan dat ze vóór een verbod op glyfosaat waren. Ook de toenmalige Belgische minister van Landbouw, Denis Ducarme (MR), stemde voor uitfasering van glyfosaat. Ondertussen werden de risico’s van de stof enkel duidelijker. Het gebruik werd voor Vlaamse burgers verboden in 2018, de Belgische Hoge Gezondheidsraad wees op de nood aan een ‘gecontroleerde, geplande en progressieve afbouw van glyfosaat in het belang van de volksgezondheid’ en Duitsland kondigde in haar laatste regeerakkoord een totaalverbod aan.
Risico’s voor gezondheid en biodiversiteit
Glyfosaat wordt zowat overal aangetroffen. Bij de laatste metingen over de aanwezigheid van vervuilende stoffen werd bij 23 procent van de Waalse deelnemers glyfosaat gedetecteerd, in Vlaanderen zelfs bij 42 procent van de jongeren. Bovendien bleek dat wie binnen een straal van 2 kilometer van een landbouwzone woont, méér glyfosaat in het lichaam heeft. ‘Een significant deel van de Belgische kinderen woont in een gebied met een hoog risico op pesticidenverontreiniging. Van alle OESO-landen zijn er maar drie die op dat vlak slechter scoren dan België’, stelt Kobe Hautekiet van UNICEF-België.
‘Het is tijd voor een algemeen verbod op glyfosaat’, zegt ook Geert Gommers, expert pesticiden bij Velt. ‘Kom Op Tegen Kanker, de Vlaamse Parkinsonliga en alle ziekenfondsen stellen deze vraag nu ook expliciet. Tegelijkertijd zijn er voldoende alternatieven voor landbouwers en tuinaannemers. Welke argumenten heeft de overheid nog om te talmen met dit verbod?’, vraagt hij zich af.
Dit jaar moet Europa beslissen of de onkruidbestrijder in gebruik mag blijven op basis van een nieuwe risicobeoordeling. De ondertekenaars vragen aan de beleidsmakers om hun verantwoordelijkheid op te nemen door tegen een verlenging van de vergunning van glyfosaat te stemmen, en ook meer ondersteuning te geven richting een landbouwsysteem met minder pesticiden.
