Salland deze week: koppel wolfwerend hek met geluid van mensen

In een uitgestrekt bos in Polen werd recent een experiment uitgevoerd dat een idee oplevert waardoor schapenhouders misschien hun kuddes extra kunnen beschermen. Onderzoekers lieten menselijke stemmen uit luidsprekers klinken in het bos, gekoppeld aan camera’s. Wanneer wolven die stemmen hoorden — rustig pratend, niet schreeuwend — vluchtten ze in meer dan twee keer zo veel gevallen en met meer dan twee keer zo veel haast weg in vergelijking met wanneer ze vogelgeluiden hoorden.

Dit experiment bevestigt dat wolven overal, zelfs in gebieden waar ze beschermd zijn, hun natuurlijk instinct om mensen te mijden behouden. De onderzoekers noemen mensen een “super predator”: een soort ultieme bedreiging waartegen zelfs een beschermde wolf niet immuun is.

Wat betekent dit voor Salland en voor jou, schapenhouder?

Tip voor schapenhouders: geluid + hek als verdedigingszone

Stel je voor: een schaapskudde omringd door een standaard wolfwerend hek, maar daarnaast een verborgen geluidsinstallatie met opnames van kalme mensenstemmen (verschillende stemmen, steeds wisselend). Zodra een wolf te dichtbij komt, wordt automatisch een menselijk geluid afgespeeld — als een signaal: hier is mens nabij, trek verder.

Dit idee is niet onrealistisch: de Poolse onderzoekers denken zelf dat een goed ontworpen systeem met variërende stemopnames wolven op afstand kan houden, zolang het dier niet leert dat het nep is.

Maar er zijn belangrijke kanttekeningen:

• Variatie is cruciaal. Een wolf die steeds hetzelfde fragment hoort, zal leren dat het geen echte mens is en het negeren. De Poolse studie gebruikte ongeveer tien verschillende opnames om gewenning tegen te gaan.
• Het systeem werkt alleen als het goed geïntegreerd is met hekwerk, nachtdetectie, bewegingssensoren etc.
• De geluidsinstallatie is geen garantie, maar een aanvulling op bestaande maatregelen.
• Menselijk gedrag blijft belangrijk: als mensen regelmatig het hek passeren of geluid maken, verzwakt de effectiviteit.

Vooruitkijken: potentie en grenzen in Salland

Dit experiment opent interessante wegen voor schapenhouders hier:

• Je kunt experimenteren met proefinstallaties: bijvoorbeeld één perceel met geluid én hek, één zonder, en kijken wat het verschil is.
• Lokale samenwerking met ecologen, geluidsingenieurs en boeren kan leiden tot een Sallands “geluidshek-proefproject”.
• Het systeem kan samen gaan met educatie: dat we vertellen dat wolven je niet zomaar aanvallen, maar eerder weggaan als ze je horen.
• Voor de overheid: subsidie voor innovatie in vee-beschermingssystemen die niet alleen fysiek zijn, maar ook zintuiglijk (zicht, geluid).