Bijna de helft van Nederland wordt gebruikt om veevoer te verbouwen. We hebben honderd miljoen kippen in ons land, twaalf miljoen varkens, anderhalf miljoen melkkoeien en bijna een miljoen schapen. Dan heb je het toch over een sector waar je rekening mee moet houden?
Nou… wat dacht je van de volgende cijfers:
Omdat het boerenleven inmiddels een industrie is, wordt die boerenhelft van ons land voornamelijk gebruikt voor maïs en eentonig raaigras, voer voor de dieren van de boerderij, geen voer voor de mensen en ook geen voer voor de natuur.
De economische waarde van de landbouw is 1,3 procent, vier procent als je de agro-industrie meetelt.
Dat we eten produceren tegen de honger is ook al niet waar. Dat idee is geboren na de hongerwinter. Maar die honger was er niet wegens gebrek aan voedsel, er was gebrek aan transport. Dat is nu niet anders: er is in de wereld eten zat, maar de verdeling ervan is slecht. Daarbij verbouwen we voornamelijk eten voor dieren en eten wij de dieren. Dat is zo’n tien keer minder efficiënt dan wanneer we eten verbouwen voor mensen.
Er werken 50.000 mensen in de landbouw, net zoveel als er in het onderwijs de laatste jaren alleen al bijkwam. Daar werken een half miljoen mensen. Zou je je kunnen voorstellen dat er een miljard extra vrijgemaakt wordt voor die sector?
O ja, wat we eten komt voor tachtig procent uit het buitenland. Wat we hier produceren gaat voor driekwart naar het buitenland. Voor die export importeren we krachtvoer uit Brazilië en aardgas voor kunstmest uit Rusland. De mest van de dieren blijft hier achter.
Salland deze Week gaat iedere week in op zaken die ons aangedragen worden. Deze week behandelen we het boek ‘Uit de shit’. Heb jij ook een onderwerp of zelfs kant en klaar verhaal? Kom maar door!
“En toch is het alleszins de moeite waard ruim de helft van de 24,3 miljard euro die voor de komende tien jaar is uitgetrokken voor het oplossen van de stikstofcrisis vooralsnog bestemd is voor het uitkopen van landbouwbedrijven.” Dat stelt Thomas Oudman in het boek ‘Uit de shit, een pleidooi voor meer boeren en minder vee’. Waarom? Omdat de mens ook moet eten.
Oudman legt in zijn boek (uitgegeven bij De Correspondent) uit waarom dat geld belangrijk is voor de landbouwtransitie. Want zoals het nu gaat, sterft de mens uiteindelijk een hongerdood. Maar zoals de overheid de transitie nu vorm geeft, gaat het ook niet goed komen.
We zijn deel van het ecosysteem
Het is feitelijk heel simpel: We zijn deel van het ecosysteem en willen net als andere planten en dieren voedsel uit dat ecosysteem halen. Dat lukt alleen als we dat op een manier doen die het ecosysteem in stand houdt. Dat is wat landbouw kan doen. Maar op dit moment slaagt de landbouw daar niet heel goed in. Dus móeten we investeren om dat voor elkaar te krijgen, want als het ecosysteem verder in elkaar dondert zijn wij zelf de grote verliezers. We zijn in een eeuw meer dan de helft van onze planten en dieren kwijtgeraakt die eerder op landbouwgronden groeiden. De grond zelf is ook uitgeput. En omdat waterschappen het water kunstmatig laag houden droogt de grond uit.
BBB en LTO maken boeren familiebedrijven kapot
Als je BBB en LTO de zin geeft, gaan de boeren familiebedrijven failliet, wint de agro-industrie voor de korte termijn, maar los je voor de lange termijn het probleem niet op. Want voor die oplossing moet je niet met schaalvergroting en technische innovatie verder de doodlopende weg op blijven rijden, je moet juist kleinschalig boeren stimuleren.
Oudman: “Het echte probleem is dat het huidige landbouwbeleid de primaire taak van de landbouw veronachtzaamt: het verzorgen van het ecosysteem, zodat wij mensen daarin kunnen floreren. Als het doel van landbouw slechts is om een niet-vervuilende en economisch rendabele bedrijfssector te worden, dan is uitkopen een logisch antwoord op het stikstofprobleem. Maar zie je landbouw als het beheer van ons ecosysteem, dan is uitkopen geen oplossing. Als het beleid gericht blijft op een gezonde economische sector in plaats van op de essentiële maatschappelijke functie die landbouw heeft, dan is het slechts wachten op de volgende krimpronde – als de sector dan niet al geheel ter ziele is gegaan door de stijgende prijzen van energie en grondstoffen uit het buitenland.”
Bioboeren laten zien dat het kan
De vraag is: hoe kunnen we zo goed mogelijk leven in ons eigen ecosysteem? Landbouw werkt met leven, en wordt daarom in de eerste plaats gestuurd door ecologische wetten. Akkerbouw, tuinbouw, veeteelt, het is allemaal natuurbeheer. Biologische boeren laten al lang zien hoe het beter kan. Ze produceren zonder gif te gebruiken, hebben genoeg aan voer, krachtvoer en mest van eigen bedrijf. Ze maken de grond vruchtbaar, houden het grondwater schoon en de lucht zuiver. Ze leveren voldoende voedsel en verdienen een goede boterham. Die boterham wordt bij traditioneel boeren verdiend door Jumbo en AH, Friesland Campina en De Heus Veevoeders. Niet voor niets dat de agro-industrie de boeren-protest-acties mogelijk maakten met diepladers voor trekkervervoer en bussen voor boerenvervoer.
De conclusie van Oudman is helder: die miljarden die op de plank liggen zijn prachtig! Maar besteed ze goed. Je redt de boeren en ons eten alleen maar als je de miljarden inzet om ons ecosysteem te redden.
