Over tien jaar staan er meer dan 25 katholieke kerkgebouwen leeg in Salland. Die ga je echt niet allemaal in leven houden met geloof-gerelateerde activiteiten, gekoppeld aan een sociale functie. Want dan worden dat er wel erg veel in het dunbevolkte Salland. Je hebt daar ook geen behoefte aan 25 bowlingbanen.
Salland-breed kijk je naar 25 kerken. Maar iedere geloofsgemeenschap kijkt natuurlijk naar zijn eigen kerk. Eerst wil ieder dorp zijn eigen kerk zo lang mogelijk openhouden voor de viering, daarna wil ieder dorp de kerk zo goed mogelijk behouden voor de toekomst, graag met elementen die te maken hebben met het geloof (trouwen, rouwen), mar dan zal toch uiteindelijk blijken dat je de concurrentie me andere gebouwen in het dorp aan gaat, en met andere kerken in de regio.
De kerk van Heino zou open blijven, ja, ja…
Neem Heino. Of Dalfsen. Of Hoonhorst. Of … De Emanuelparochie herbergt elf kerken, waaronder die van Heino, Lierderholthuis, Lemelerveld, Vilsteren, Dalfsen, Hoonhorst, tot en met Hardenberg aan toe. Het parochiebestuur zegt dat er geen sprake is van kerksluiting. Je moet wel goed van geloof zijn wil je dat geloven. Over tien jaar zijn ze misschien allemaal wel dicht. Dus kun je beter nu maar praten over wat je er mee wil.
Neem de kerk van Hoonhorst. Dalfsen is om de hoek. In Heino ben je zo. Dus voor de eucharistie is die kerk niet meer nodig. Nu al niet meer. Achter de schermen worden er heus al wel strategische plannetjes gemaakt door de parochie of door het bisdom. Wil Hoonhorst er zelf baas over blijven, dan moeten ze nu in vergadering bij een. Maar wat moet je dan met de kerk? Alle andere functies, daarin is het dorp al goed voorzien.
Dat verhaal kun je ook schrijven door Hoonhorst te vervangen voor Wijhe, Heeten, Middel, Lemelerveld, overal is het hetzelfde. Er komt zo goed als niemand meer in de kerk, andere functies zijn niet nodig.
Over tien jaar zijn er nog maar drie kerken over
Kerkbesturen in de dorpen kijken nu nog naar combi-oplossingen. Maar over tien jaar heb je in Salland nog een katholieke kerk in Deventer en Zwolle, met een beetje geluk ook nog een in Raalte en Hardenberg, dan heb je het wel gehad.
De Heilige Lebuïnus (Deventer,Olst, Wijhe), de Emanuelparochie (Heino, Lierderholthuis, Lemelerveld, Vilsteren, Dalfsen, Hoonhorst, tot en met Hardenberg aan toe) en het Heilig Hart (gemeente Raalte en Holten, met Haarle erbij) het wordt straks één grote parochie. Met maar heel weinig kerkgangers…
Het Heilig Hart is al bezig. De Pauluskerk is al dicht. In Mariënheem en Nieuw Heeten zijn de voorbereidingen al zo ver dat er ook al gepraat wordt over het opheffen van het parochieblaadje. Holten, Broekland, Luttenberg: binnen vijf jaar zijn ze allemaal dicht.
Het zou een denkfout zijn te veronderstellen dat de huidige golf van sluitingen de laatste is. Dat betekent dat je 25 lege kerkgebouwen overhoudt. Als je vanuit dat perspectief nog eens kijkt nar de kerk en de rol van de kerk, kom je dan niet tot heel andere oplossingen?
De sociale functie behouden
In het dossier waar dit artikel onderdeel van is staan diverse voorbeelden opgenomen van andere functies. Van autogarage tot bloemenwinkel, van boekenzaak tot woonlocatie. De pastoor van de Kruisverheffing gevraagd naar ondergrenzen, wat hij zeker niet in de kerk wil, gaf hij als antwoord dat een sauna ondenkbaar zou zijn. Maar in Amsterdam, Buitenveldert, ís er een sauna gevestigd in een voorheen katholieke kerk. Dan kun je wel zeggen wat je vandaag niet wil, maar als de voedselbank, de kringloopwinkel en het sociaal cultureel werk allemaal al andere locaties hebben waar ze goed en goedkoop onderdak vinden, dan blijft er uiteindelijk niet veel te kiezen meer over.
Woningnood te lijf
Maar als je die denkrichting koppelt aan woningnood, waarom zou je alle sociale functies van een dorp niet naar de kerk verhuizen? Elckerlyc en Trefpunt in de kerk, de voedselbak en de kringloop in de kerk, het sociaal uurtje koffie drinken, koken of biljarten in de kerk, de bieb in de kerk. Dan kun je de gebouwen die daar nu voor gebruikt worden slopen en er appartementen voor neerzetten.
Of zou het tij nog keren? Denk ’t niet hè?
Of katholiek Salland zou weer massaal naar de kerk moeten gaan. Maar dat kun je wel op je buik schrijven met een paus die vrouwen niet in het priesterambt duldt en bisschoppen die de jongerenmissen van vroeger verboden hebben. Dan krijg je geen jongere aanwas meer in de kerk, dus zijn de vrijwilligers die nu gemiddeld 75 zijn, straks de vrijwilligers die gemiddeld 85 zijn.
