Gosse Jongstra: Maakbaarheid

Op kleine schaal wordt het geprobeerd. Het creëren van een geweldloze wereld. Wat zou het mooi zijn als dat gaat lukken. Ik las over leefgemeenschap Tamara in Portugal. Rond 200 bewoners geloven heilig dat vrije liefde de manier is om de wereld te genezen van geweld.

De oprichter baseert dit op ideeën van psychoanalyticus Wilhelm Reich. Die meende dat onderdrukking van de menselijke erotische instincten de hoofdoorzaak is van geweld. Er kan in Tamara gevreeën worden met wie je maar wilt. Er zijn daarvoor speciaal ingerichte Love Spaces. Het kan allemaal, als je er maar open over bent naar je partner en naar de gemeenschap. Dat wordt in groepssessies allemaal doorgeakkerd. Jaloezie is daarbij taboe. Seksdriften vrij baan geven en dan jaloezie moeten onderdrukken?

Zou de drift van vrije liefde een oplossing zijn om gewelddadigheid, ook een drift, te doen verdwijnen? Of zou de mensheid beter af zijn met onderscheid kunnen maken tussen soorten driften en het leren beheersen van sommige.

Er zijn kinderen geboren in Tamara. Ondanks dat overal condooms klaarliggen. Die kinderen zijn vast uit liefde gemaakt. Ze hebben zelfs meerdere vader- en moederfiguren.

Dat is dan weer heel anders dan de baby die in de Amerikaanse staat Ohio is geboren uit een 30 jaar geleden ingevroren embryo. Een erg koude start van het leven. Bij zo’n bericht op de site van NOS gaat mijn fantasie op hol.

De embryodonor liet in 1994 vier bevruchte eicellen invriezen.  Eentje werd bij haarzelf geplaatst. Hieruit ontsproot haar dochter, nu 30 jaar oud. De andere embryo’s gingen de vriezer in. Eén daarvan is vorig jaar geplaatst bij een jonge vrouw. De donor is nu 62 jaar. Is zij de moeder van het diepvrieskindje? Heeft de 30-jarige dochter nu een halfzus, of eigenlijk een volle zus? Is er over nagedacht wat het doet met een kind, een mens, als het ontdekt dat het 30 jaar op minus 196 graden is weggezet? Dat haar moeder, of moet ik zeggen één van haar moeders, de leeftijd heeft van een oma?

Overgebleven embryo’s kunnen, na uitdrukkelijke toestemming van de “ouders”, ook gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek. Terwijl de wetgeving op het houden van proefdieren steeds strenger wordt, lijkt het dat afgelopen tijd de mogelijkheid voor onderzoek met embryo’s toeneemt.

Wat is toch die drang om het leven zo te willen beheersen tot in perfectie, dat manipulatie van het jongste leven is geoorloofd. Zeker, het kan mogelijk ziektes en ander ongemak voorkómen. Maar is er ook een grens? Waar ligt die dan? Steeds een klein stapje verder? Net zo lang doorgaan tot het embryo-dna zo gemanipuleerd wordt dat het gewelds-gen wordt doodgemaakt? Een utopie. Bovendien geen goede weg.

Dan liever wereldwijd vrije liefde en seks? Ook een utopie trouwens.

Wat kan is meer beheersen en keuzes maken met respect voor de ander. Je kunt overal beginnen. In elke gemeenschap. Op elke schaal. Zo kan een warme samenleving toch werkelijkheid worden. De diepvries kunnen we dan gebruiken waarvoor die bedoeld is.