Gezondheidsvoordelen voor de mens
Het verband tussen biologische voeding en gezondheid is moeilijk hard te maken. Gezondheid hangt immers af van talloze factoren: leefstijl, eetpatroon, leefomgeving. Toch zijn er onderzoeken die in de richting wijzen van gezondheidsvoordelen.
- Meer voedingsstoffen: biologische producten bevatten soms hogere concentraties antioxidanten, omega-3 vetzuren en bepaalde vitaminen. In het Nederlandse KOALA-onderzoek werd in de moedermelk van moeders die biologisch aten meer gunstige vetzuren gevonden. Hun kinderen hadden 36% minder kans op eczeem in de eerste twee levensjaren.
- Minder schadelijke stoffen: biologische producten bevatten doorgaans minder pesticiden en minder cadmium, een giftig metaal. Blootstelling aan pesticiden wordt in verband gebracht met chronische ziekten zoals kanker, Parkinson en hart- en longaandoeningen.
- Rijker microbioom: biologische groenten en fruit blijken vaak een grotere diversiteit aan microben te bevatten. Onderzoek uit Oostenrijk liet zien dat biologische appels veel meer variatie aan micro-organismen hebben dan gangbare appels. Een rijker microbioom kan bijdragen aan een beter immuunsysteem en spijsvertering.
Toch blijft de vraag: wat doet ons lichaam daadwerkelijk met die extra voedingsstoffen en microben? Het effect is nog onvoldoende onderzocht om harde conclusies te trekken.
Zeker gezond: de bodem en het klimaat
Waar de gezondheidsvoordelen voor de mens nog onzeker zijn, is het effect van biologische landbouw op bodem en klimaat wél duidelijk bewezen.
- Sterkere bodem: conventionele landbouw put de grond uit, maar biologische landbouw verrijkt haar juist. Wageningen University & Research concludeerde dat bio-landbouw leidt tot meer bodemleven en betere weerbaarheid tegen droogte, nattigheid en extreme weersomstandigheden.
- Minder uitstoot: biologische boeren veroorzaken minder ammoniak en nitraatuitspoeling, wat resulteert in minder stikstofproblemen en watervervuiling.
- Minder broeikasgassen: als Nederland de biologische landbouw zou opschalen, levert dat een substantiële reductie van broeikasgassen op, aldus de WUR.
Groei van biologisch in Nederland
In Nederland is momenteel ongeveer 5% van de landbouwgrond biologisch. Dat lijkt weinig, maar het aandeel groeit gestaag. Alleen al in 2023 kwam er 6.600 hectare bij. De belangstelling bij boeren én consumenten neemt toe, mede door de maatschappelijke discussie over stikstof, klimaat en gezondheid.
Een rijker voedselsysteem
Biologische landbouw en voeding zijn onderdeel van een bredere verschuiving naar een duurzamer voedselsysteem. Banken als Triodos investeren daarom niet alleen in biologische boeren, maar ook in biologische supermarkten, restaurants en voedselverwerkers. Het idee: een keten waarin milieu, gezondheid en economie hand in hand gaan.
Conclusie: zo goed als zeker, maar meer onderzoek nodig
Biologische voeding is zeker beter voor bodem, klimaat en biodiversiteit. Voor de menselijke gezondheid zijn er sterke aanwijzingen dat biologische producten voordelen hebben – meer voedingsstoffen, minder pesticiden, rijker microbioom – maar het sluitende bewijs ontbreekt.
Onderzoekers zijn voorzichtig: “Een hogere voedingswaarde vertaalt zich niet automatisch naar betere gezondheid”, zegt Leonie Barelds van het Louis Bolk Instituut. Toch besluiten velen op basis van wat er wél bekend is om biologisch te kiezen. Zoals Marco van Es van Bac2Nature zegt: “Sinds ik me in dit onderwerp verdiep, schotel ik mijn kinderen alleen nog biologische producten voor. Op basis van de onderzoeken die er nu zijn, voelt dat logisch.”
Dit artikel is gebaseerd op een achtergrondstuk van Triodos Bank – De Kleur van Geld
