De Sallandse Geus heeft scherpe ogen en een scherpe pen voor wat er politiek en sociaal gebeurt in de Sallandse gemeenten.
Interessant? Deel het artikel
Regio Zwolle is een samenwerkingsverband van 22 gemeenten rond Zwolle, opgericht in 2014. Het doel: samen sterker staan bij het aantrekken van bedrijven, het lobbyen in Den Haag, en het aanpakken van grote uitdagingen zoals woningnood en klimaat. Van Olst-Wijhe tot Kampen, van Staphorst tot Zwartewaterland – allemaal doen ze mee. En allemaal betalen ze mee ook.
Het verhaal klinkt logisch: een gemeente alleen kan weinig uitrichten tegen multinationals of ministeries, maar 22 gemeenten samen hebben meer slagkracht. Ze delen kennis, bundelen projecten en proberen de regio economisch sterker te maken. In theorie althans. Want zoals ze in Salland zeggen: “Tussen droom en daad staan wetten in de weg.” En soms ook gewoon de praktijk van alledag.
Ze beloofden ons gouden bergen. Meer banen, betere verbindingen, innovatie hotspots op elke straathoek. En natuurlijk: iedereen zou er beter van worden. Maar nu, een paar jaar later, kijk ik als inwoner van Olst-Wijhe naar de rekening en vraag ik me af: waarom betalen wij eigenlijk mee aan een feestje dat vooral in Zwolle gevierd wordt?
In Salland zeggen we: “Beloven en trouwen kun je een ezel leren, maar nakomen is een ander verhaal.” Precies dat gevoel krijg ik bij Regio Zwolle. Want die rekening liegt er niet om: van €77.000 in 2022 naar bijna €170.000 in 2027. Reken maar uit: ruim negen euro per inwoner. Voor een gemeente waar nog altijd boeren wonen naast forensen is dat een smak geld.
Het grote verhaal vs de kleine lettertjes
Herinnert u zich nog de pitch? “Samen staan we sterker,” zo klonk het bij de toetreding. Lobbykracht in Den Haag, innovatie op elke straathoek, de IJsselvallei als bruisende economische motor. Mooi verhaal. Alleen: wie kreeg er de hoofdrol en wie mocht de figurant spelen?
Want laten we eerlijk zijn: die €90 miljoen uit de Regio Deal, waar gaat dat naartoe? Naar Zwolle met zijn 134.000 inwoners en de hippe startups die innovatieprijzen winnen. Naar Kampen waar de spoorlijnen worden verbeterd. En hier in Olst-Wijhe? Wij krijgen een buslijn die opeens niet meer rechtstreeks naar Zwolle station rijdt. Knap staaltje “verbinden” noem ik dat.
Het probleem is simpel: Regio Zwolle is ontworpen door en voor de grote jongens. Zwolle kan er wel een hele afdeling opzetten die alle vergaderstukken doorspit en bij elke regionale bijeenkomst met een team advocaten verschijnt. Wij moeten het doen met een paar ambtenaren die er nog een stapel andere dossiers bij hebben. Het gevolg: we betalen hetzelfde per hoofd, maar kunnen nooit dezelfde invloed uitoefenen.
Democratie met een Zwolse accent
En die beloofde “democratische verankering”? Daarvoor kwam er een Klankbordgroep Raden en Staten. Prachtige naam voor wat in de praktijk een extra overlegtafel bleek. Veel geluid, weinig grip. Ondertussen klagen onze inwoners dat beleidsstukken onbegrijpelijk zijn. En ze hebben gelijk: de taal is zo wollig dat je er een schaap van kunt breien.
In Salland noemen we dat “praot veur de kooi.” Veel woorden, weinig betekenis. Want terwijl in vergaderzalen over “synergie” en “innovatieclusters” wordt gepraat, moet meneer Jansen uit Olst of Wijhe gewoon met de auto naar Zwolle omdat de bus niet meer rechtstreeks rijdt.
Rekensommetje voor thuis
Laten we even nuchter rekenen. Olst-Wijhe telt 19.000 inwoners. We betalen straks €169.000 per jaar. Dat is €9 per persoon. Voor een gezin met twee kinderen dus €36 per jaar aan deze regionale samenwerking.
En wat krijgen we ervoor? Een subsidie van maximaal €3.500 als je je wilt bijscholen. Mooi voor wie daarvan gebruikt kan maken. Een ondernemerskring die geld kan krijgen voor cursussen. Prima initiatief. Wat fietspaden. En toegang tot de lobby in Den Haag.
Maar het grote geld? De miljoenen voor echte infrastructuur, voor innovatie, voor werkgelegenheid? Dat verdwijnt richting de grotere steden. Logisch vanuit hun perspectief: daar wonen de meeste mensen, daar zitten de meeste bedrijven. Maar wel pijnlijk voor wie meebetaalt maar minder terugkrijgt.
RIVUS: het bewijs dat het wel kan
Eerlijk is eerlijk: het is niet alleen kommer en kwel. RIVUS, ons waterpartnerschap, dat draait als een tierelier. En daar spelen wij zelfs een hoofdrol, met wethouder Blind als voorzitter. Dat bewijst dat we best kunnen meedoen in regionale samenwerking. Alleen: bij RIVUS gaat het over water, en water kent geen gemeentegrenzen. Dat is logische samenwerking.
Bij Regio Zwolle gaat het over economie, en economie volgt macht. En macht ligt bij de grote steden. Dat is gewoon realiteit, geen cynisme.
De rekening van het kalf
In Salland zeggen we: “As ‘t kalf verdronken is, dempt men de put.” Alleen, in Olst-Wijhe doen we er nog een schepje bovenop: we dempen de put pas als we al met natte voeten in de wei staan.
Want wat deed onze gemeenteraad toen bleek dat het allemaal duurder werd? Zwart op wit opschrijven dat het eigenlijk te duur is, en vervolgens tóch tekenen voor het “groeipad”. Prachtige term voor: we maken het iets minder pijnlijk zodat jullie niet zo hard schreeuwen. Dat is geen bestuur, dat is wegkijken. En het wordt tijd dat we daar als inwoners wat van zeggen.
Wat nu te doen?
De Sallandse Geus zegt: niet janken, maar sturen. We zitten erin, dus laten we er het beste van maken. Maar dan wél met onze ogen open.
Eerste: houden we de eigen volksvertegenwoordigers scherp. Die effectiviteitsmeting die er in 2026 komt? Dat wordt het moment van de waarheid. Dan willen we concrete cijfers zien: hoeveel van onze inwoners maken gebruik van regionale regelingen? Hoeveel van onze ondernemers? En wat levert het ons op ten opzichte van wat we erin stoppen?
Tweede: de handen ineen met gemeenten zoals wij. Hattem, Heerde, Staphorst – we zijn niet de enigen die de rekening mogen betalen voor een feestje dat vooral in Zwolle gevierd wordt. Samen hebben we meer stem dan alleen.
Derde: gebruik maken van wat er wél is. Die scholingssubsidies? Zorg dat onze mensen daarvan weten. Die ondernemerssteun? Laat onze bedrijven er gebruik van maken. We betalen ervoor, dus we mogen er ook van profiteren.
Vierde: RIVUS als voorbeeld nemen. Daar laten we zien dat we wel degelijk kunnen meespelen in regionale samenwerking. Gebruik die ervaring, en die kennis, om ook bij Regio Zwolle meer voor elkaar te krijgen.
De toekomst van samenwerking
Samenwerking is goed. Samenwerking is nodig. Maar samenwerking moet wel eerlijk zijn. En op dit moment voelt Regio Zwolle als een voetbalelftal waar Zwolle de spits is, Kampen de middenvelder, en wij de keeper die de ballen mag oprapen maar nooit een doelpunt maakt.
Dat kan anders. Dat móet anders. Want Olst-Wijhe heeft meer te bieden dan alleen geld in de regionale pot. We hebben ondernemers, we hebben kennis, we hebben mensen die willen meedoen. Maar dan moeten we wel als gelijkwaardige partner behandeld worden, niet als kleine broertje dat braaf meebetaalt.
Tot slot
In 2026 komt die effectiviteitsmeting. Dát wordt het moment van de waarheid. Dan moeten we weten: is Regio Zwolle een investering in onze toekomst, of gewoon een dure club waar de grote jongens de lakens uitdelen en wij de wasrekening betalen?
Tot die tijd: ogen open houden. Vragen stellen. En niet accepteren dat “samenwerking” betekent dat wij betalen en anderen profiteren.
Want zoals ze in Salland zeggen: “An-ders kömp der niks van terecht.” En daar heeft de Geus gelijk in.
Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Iedere maand verloten we onder de abonnees een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch in Raalte. Bekijk de spelregels.
Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Iedere maand verloten we onder de abonnees een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch in Raalte. Bekijk de spelregels.
