Onze prachtige rivier die de grens vormt tussen tussen Gelderland en Overijssel; er staan 18 kunstwerken opgesteld tussen Doesburg en Zalk bij Zwolle. Een wandelroute van 13 km bij Fortmond en 3 fietsroutes ( rondjes van 30 km). Ik doe verslag van de kunstwerken bij Fortmond.
Het hoofdthema “ grenzen” van de IJsselbiënnale is hoe klimaatverandering ons landschap beïnvloedt en hoe we over de klimaatcrisis denken. Het laat ons zien waar we grenzen overschrijden in ons gedrag. Grenzen kunnen ook nieuwe ideeën en creaties opleveren. Soms moeten grenzen verdedigd worden, soms ter discussie gesteld. Kunst kan helpen om grenzen te verleggen.
Kunstenaars zien het als een uitnodiging, juist zij bezitten en ontwikkelen vaardigheden om grenzen op alle denkbare wijzen te bekijken, binnenstebuiten te keren, op te rekken of er simpelweg overheen te stappen. Het is voor de kunstenaar het vertrekpunt om met kracht van verbeelding, het kunstwerk, het onderwerp “grenzen” te bevragen, uit te dagen, te ontkennen, te verleggen, of doelbewust te observeren.
Een nieuw onderzoek in Nature laat zien dat het mogelijk is om de druk op het milieu tegen 2050 terug te brengen naar het niveau van 2015. Dit kan als landen samen krachtige keuzes maken over minder uitstoot, beter voedselgebruik, minder verspilling en zuiniger omgaan met water en stikstof. Volgens onderzoeker Detlef van Vuuren (PBL en Universiteit Utrecht) is dit alleen haalbaar met grote, systematische veranderingen.
Het idee van planetaire grenzen gaat over negen belangrijke processen die de aarde leefbaar houden, zoals in de afgelopen tienduizend jaar. Als we die grenzen overschrijden, kan het klimaat en de natuur instabiel worden en wordt de aarde minder leefbaar. Wetenschappers denken dat we nu al zes van de negen grenzen hebben overschreden:
• klimaatverandering
• verlies van biodiversiteit
• tekort aan zoet water
• verkeerd gebruik van land
• vervuiling met voedingsstoffen (zoals stikstof en fosfor)
• chemische verontreiniging
Ik zie de kunstwerken in het licht van “de planetaire grenzen” waar we tegenaan lopen.
Ik zal enkele kunstwerken die ik bijzonder vind hier toelichten. Als eerste bij Fortmond een wandelroute van ongeveer 13 km 3 kunstwerken;
Silent Fragments van Felipe van Laar
In weiland bij de Lange Kolk achter Infocentrum IJssel in Den Nul.
Felipe zoekt met zijn kunstwerk naar ruimte, ruimte voor verstilling en verbinding met iets groters. Hij bouwde een rituele ruimte voor de overgang van het gevulde alledaagse naar de natuur van innerlijke stilte, het doet denken aan een soort ruïne omsloten met wit doek.
Als je er bovenop staat geeft dat een heel apart gevoel van ruimte, maar ook van kwetsbaarheid, daar het materiaal opgebouwd is van pallets.
(Lees verder onder afbeeldingen)
Elephant in the Dark van Lotte Geeven
De Stege, Veessen, aan de voet van de dijk
In haar werk gebruikt Geeven het wereldwijde nucleaire surveillancesysteem. Dit systeem monitort continu de aarde om te zorgen dat nucleaire activiteit niet onopgemerkt blijft en bestaat uit 321 stations in 89 landen.
Als je binnenstapt hoor je allerlei vreemde geluiden zoals het plotselinge kraken van een ijsberg, een overstroming, het loeien van een bosbrand, allerlei krachten die ons omringen en lijken te ontglippen.
(Lees verder onder afbeelding)
Meandering Boundaries van Stuart Ian Frost
Duursche Waarden, Fortmond, achter de oude steenfabriek
Deze kunstenaar gaat te werk als een archeoloog die zijn omgeving doorzoekt. Het begint met respect voor de grondstoffen die hij vindt en gebruikt. Hij doet dat met veel precisie, om de grondstof te behouden, en te hergebruiken, zodat er weer iets nieuws ontstaat.
In dit geval een meanderende muur van opgestapelde stukken boomstukken. Het ziet er golfend uit, maar dit ook een verwijzing naar een vergeten manier om duurzaam te bouwen. Deze kunstenaar hoopt hiermee dat we ons gaan bezinnen op onze band met de natuur.
(Lees verder onder afbeeldingen)
Website IJsselbiënnale
Auteur: Anny Legebeke
Klimaatburgemeester van Raalte
