Luister hier de podcast en lees onder de podcast verder.
🌾 Het oosten en zijn eigen Gouden Eeuw
Volgens De Vries is het oosten lange tijd een centrum van handel, onderwijs en gemeenschapszin geweest. In de 14e en 15e eeuw bloeiden de Hanzesteden, voeren koggeschepen tot in Scandinavië en Duitsland, en leverden we de grondstoffen, schepen en kennis waar Amsterdam later groot mee werd.
Die bloeitijd is grotendeels verdwenen uit de nationale geschiedenisboeken – die schrijven vooral over de westelijke Gouden Eeuw, terwijl de oostelijke versie minstens een eeuw eerder begon.
🕊 Wat is moderne devotie?
De moderne devotie was geen kloosterorde, maar een hervormingsbeweging, ontstaan in Deventer met Geert Groote als initiatiefnemer.
Kenmerken:
- Gemeenschapszin boven individuele macht
- Gericht op onderwijs, zorg en welzijn
- Onafhankelijk van kerkelijke en politieke machthebbers
- Praktisch en toegankelijk: broeders en zusters woonden in gewone huizen, midden in de samenleving
De Vries noemt de oosterse kernwaarde conflictvermijding: niet door passiviteit, maar door het zoeken naar verbinding en het bewaren van de eigen identiteit.
📚 Onderwijs als vorming van de hele mens
In Zwolle en Deventer ontstonden vernieuwende onderwijsvormen, met bekende namen als Thomas a Kempis, Johan Cele en Alexander Hegius. Het onderwijs richtte zich niet alleen op kennisoverdracht, maar ook op:
- Muziek en creativiteit
- Filosofie en ethiek
- Lichamelijke opvoeding
- Persoonsvorming en gemeenschapszin
Een aanpak die vandaag weer verrassend actueel is.
🌍 Van toen naar nu: de ‘Aduarder Kring’ herboren
In de middeleeuwen kende Groningen de Aduarder Kring, waar geleerden uit verschillende vakgebieden samenkwamen voor een open dialoog over de samenleving.
Mink de Vries kondigt in de podcast aan dat deze traditie nieuw leven wordt ingeblazen:
- Op 17 september wordt de Aduarder Kring anno nu opgericht
- De eerste bijeenkomst staat in het teken van kunstmatige intelligentie
- Deelnemers: 12 tot 14 onafhankelijke denkers uit uiteenlopende disciplines
- Doel: de samenleving een spiegel voorhouden zonder partijpolitieke belangen
🔄 De Rijnlandse geest
De Vries maakt in het gesprek een scherp onderscheid tussen twee bestuursculturen:
- Rijnlands model: overleg, samenwerking en gelijkwaardigheid (kenmerkend voor het oosten)
- Angelsaksisch model: top-down beslissingen en concurrentie (dominant in het westen)
Hij pleit voor meer handelen vanuit de eigen oosterse kracht, zonder zich steeds aan te passen aan de westelijke bestuursstijl.
📖 Saaland: van historie naar toekomst
Het boek Saaland wil laten zien dat het oosten ook in de 21e eeuw gids kan zijn voor de rest van Nederland. Waar de moderne devotie destijds gemeenschapszin, onderwijsvernieuwing en moreel leiderschap bracht, kan het oosten nu het voortouw nemen in thema’s als:
- Burgerberaden en lokale democratie
- Eerlijke economie
- Duurzaamheid en noaberschap
- Ethische inzet van technologie, zoals AI
🎙 Beluister de hele podcastaflevering
In het gesprek met Mink de Vries ontdek je hoe de vergeten Gouden Eeuw van het oosten, de waarden van de moderne devotie en een nieuwe Aduarder Kring samenkomen in inspiratie voor het Saaland van de toekomst.
Luister hier de podcast
