Gosse Jongstra: Lekker makkelijk

Het is echt allemaal te voorkomen. Handelingen die leiden tot milieuvervuiling. Ik wil het hebben over drie ogenschijnlijk kleine dingen. Van alle drie zijn de gevolgen bekend.

Ik fiets over de Hoenloseweg. Bij de brug over de Wetering ligt een plastic opblaasbootje. De luchtpomp erin. Daaronder de verpakking. Achtergelaten. En niet omdat die lek is. Het is nog opgeblazen. Een uur geleden speelden enkele meiden er nog mee. Gekocht bij de Action?  Chinees hè. Dus spotgoedkoop. Té goedkoop. Het bootje op het water laten drijven en dan vanaf de kant erin springen. Dikke pret. Na een uur is de lol ervan af. En ja, dan blijft het badje liggen. Langs de kant. De meiden verdwijnen uit zicht. Zouden ze denken dat hetzelfde gaat gelden voor het badje? Is dit de nieuwe mentaliteit? Kopen, eenmaal gebruiken en weggooien. De stortkoker is duurder dan de aanschaf, zo is de gedachte? Lekker makkelijk allemaal. Zal ik mopperen op de jeugd van tegenwoordig?

Het kan ook wel door iemand anders opgeruimd worden. Dat vinden een paar snotjochies. Zij gooien blikjes in dezelfde Wetering. Als een vriendin van mij daarover iets zegt is hun antwoord: “Dan huur je toch zelf een duiker in om ze op te ruimen!” De jongens kiezen voor weggooien in plaats van inleveren. Lekker makkelijk toch? Hier komen paar dingen samen: Vervuiling, het statiegeld is de jochies te min en nogal brutaal gedrag naar een volwassene. Ik wil niet gaan klaagzangen over de jeugd van tegenwoordig. Ik vermeld het alleen.

Ik hoor een pensionado trots het volgende vertellen: “Ik heb ChatGPT gevraagd om voor mij een route door Zuid-Frankrijk uit te stippelen voor mijn camper. Met wensen omtrent soort route, gewenste type uitstapjes onderweg; maximaal 200 km per dag; overnachten op kleinschalige campings, zo mogelijk aan het water. Duur, start- en finish heb ik gegeven.” In 47 seconden geeft deze kunstmatige intelligentie een uitvoerig antwoord van vier A4-tjes. Met daarin alle wensen verwerkt. Nou is 47 seconden voor ons snel, maar voor een computer een eeuwigheid. Wel lekker makkelijk.

Dat lijkt – en is het in zekere zin ook – fantastisch. Deze zoekopdracht kost wel een enorme hoeveelheid energie. Er is veel rekenkracht van grote computers voor nodig om tot een antwoord te komen. Alle informatie die doorzocht wordt, is opgeslagen in gigagrote datacentra. Het stroomnet zit vol, bedrijven en huishoudens moeten wachten op een aansluiting. Al die datacentra slurpen de stroom op. Met AI wordt dat steeds meer. Ook door zulke ogenschijnlijk kleine opdrachten. Maar die worden wereldwijd miljoenen keer gegeven.

Dus, mopperen op de jeugd van tegenwoordig?  Oh ja, zeker. Al is dat van alle tijden. Ook de generatie van mijn ouders dacht dat het niet goed zou komen met de jeugd van toen.

Dié jeugd van toen zijn de ouderen van nu. Die gaan niet meer met de kaart op tafel, met reisgidsen ernaast, een route uitstippelen. Die kiest ook voor lekker makkelijk.

Als wij de jeugd van tegenwoordig een leefbare toekomst willen geven, moeten we een stapje terug doen in de tijd. Bijvoorbeeld zelf een route uitstippelen. Zoals vroeger. Geeft ook meer voorpret. En, je onthoudt het beter. Toch ook lekker makkelijk.