Europese fietstocht van Raalter Klimaatburgemeester Anny Legebeke zit erop: een terugblik

Les 1: Rustige wegen geven ook de geest ruimte;

De fietsroutes die we volgens Europa-fietsboekjes hebben gevolgd (routes die door mensen zijn uitgezet en beschreven), heb ik als heel positief ervaren. Deze routes waren veelal autoluw en liepen over mooie natuurpaden. Dat maakt het onderweg zijn bijzonder fascinerend, relaxed, betrekkelijk veilig en bovendien in een gezonde, natuurlijke, groene omgeving. Het zorgt ervoor dat ik in een flow kom die ik meeneem in mijn denken. Mijn geest komt tot bedaren; ik ben bezig om vooruit te komen en geniet van wat ik onderweg tegenkom: natuurschoon, maar ook gesprekjes met fiets-kampeerders.

(Lees verder onder afbeeldingen)

 

Mijn passie voor fietsen wordt gecombineerd met het verlangen positieve verandering teweeg te brengen. Er ontstaat een unieke dynamiek tijdens de fietstochten: ik laat me raken door de omgeving, de nabije natuur, het landschap, de vogels, andere dieren en mensen die je onderweg aanspreken.

Ik kom vanzelf op ideeën voor mijn columns, maak tussentijds notities en deel deze via dit medium. Door mijn ervaringen te delen, ben ik me bewust van wat ik wil overdragen als Klimaatburgemeester. Het gaat mij om wat het onderweg-zijn op de fiets bij mij losmaakt en wat ik daarin meemaak op allerlei gebieden. Door foto’s te nemen, kijk ik samen met mijn man (die alles fotografeert) hoe en wat we vastleggen. Juist het goed kijken maakt me bewust van wat ik waarneem: tijd nemen voor details.

Tip 2: Fietsend ervaar je de cultuur van de streek;

Door het bewust ervaren van de omgeving en de mensen om me heen, zie ik verschillen in culturen, gewoonten en tradities. Ik merk dat ik het leuk en interessant vind om participant te zijn en op deze wijze ondergedompeld te raken in de plaatselijke cultuur. Ik praat met inwoners, toeristen en mede-fietskampeerders over wat zij meemaken en opvallend vinden.

Ik probeer me in te leven in de levensgewoonten van anderen en beleef dat er op andere wijzen geleefd kan worden – met evenveel plezier en welzijn.

(Lees verder onder afbeeldingen)

Het steeds buiten zijn, eten en drinken, slapen in een trekkerstent, elke dag op een andere camping met andere fietskampeerders, is verfrissend, uitdagend en gezond; soms ook overleven op primitieve campings. Overdag in beweging, ’s avonds vroeg naar bed. Geen tv of andere overbodige prikkels.

Fietsen in en tussen korenvelden, door bossen, door vreemde, nieuwe gebieden, pittoreske plaatsjes en steden maakt het avontuurlijk en boeiend. Juist door het lage fietstempo krijg ik alles van dichtbij mee en geniet ik van het natuurschoon en alles wat voorbij komt.

De natuur en de omgeving en alles wat ermee samenhangt is een belangrijke inspiratiebron voor mij. Het geeft mij rust, voldoening en zingeving; in een andere omgeving, weg van de hectiek en de problematiek van de dagelijkse beslommeringen waarin het materialisme veelal de boventoon voert. Thuis kom ik regelmatig in het centrum; winkels die vol staan met producten die veelal overbodig en milieuonvriendelijk zijn. Tijdens de fietstochten merk ik dat ik heel weinig nodig heb om goed te kunnen leven. Het is voornamelijk gericht op “natje en droogje”. Voordeel is dat ik daardoor weinig afval produceer en een lage ecologische voetafdruk heb.

Tip 3: Fietsend sla je vanzelf aan het filosoferen;

Naast natuurbeleving is filosofie een grote passie van mij. Ik probeer beiden in mijn leven te combineren en te integreren.

Ik ervaar dat mensen soms vergeten (zijn) wat ze elkaar te vertellen hebben, en hoe ze bijvoorbeeld naar de natuur kunnen kijken. Wanneer ik mijn zintuigen goed gebruik, zie en voel ik veel meer dan ik zou denken: geuren, geluiden, natuurlijke elementen in het landschap, kunstwerken, vogels, dieren, insecten, planten en bomen. Het beleven van de omgeving en elkaar ervaar ik als een ontdekkingsreis vol verrassingen. We zien vaak dezelfde dingen – dat vinden we grappig en bijzonder.

(Lees verder onder afbeeldingen)

Simpelweg op de fiets bewegen voelt inspannend maar ook gezond. Mijn spieren zetten mijn ademhaling aan, vooral bij tegenwind – ik ervaar dat als extra zuurstof en niet als iets negatiefs. Ik vind het leuk om mijn wilskracht te testen om ergens te komen; soms is het ook best vervelend als het klimmen maar geen einde lijkt te krijgen. Dat alles heb ik ervaren als een uitdaging. Lekker met het eigen lijf doen, zonder E-bike. En dan steeds wat anders zien: mooie bomen, paden, bloemen en struiken, steeds weer een ander uitzicht of een bijzondere plaats vol kunst en cultuur.

Tip 4: Door klimaatverandering is het inmiddels soms te heet;

Natuurlijk wil ik ook minder positieve ervaringen beschrijven. Op hete dagen waren bladgroen, bomen en struiken erg belangrijk als schaduw en verkoeling. We hebben door grootschalige graanvelden gefietst – dat was eigenlijk niet te doen. Daar waren geen bomen langs de weg, dus ook geen schaduw. Ook fietsen over grind- en steenslagpaden was erg heet. Dat maakt me moe en put me uit, terwijl je wel verder moet.

In deze tijd van klimaatverandering zal extra aandacht moeten komen voor verkoeling door middel van bomen (met veel bladgroen) en groene zones 🌳.

Langs de Donau en bij de Elbe werd gewerkt aan dijkversterkingen, omdat overstromingen een gevaar vormen – nu en in de toekomst. In 2023 en 2024 waren in Midden-Europa de waterproblemen nog niet van de baan. Vooral de Duitse deelstaat Saksen-Anhalt had toen erg veel last van de hoge waterstand. Door klimaatverandering wordt er gewerkt aan noodzakelijke versterkingen.

(Lees verder onder afbeelding)

Tip 5: Kunst verrijkt de geest;

Kunst – binnen in musea en buiten in de openbare ruimte – zie ik als een verrijking van de geest. Buiten de lijntjes kijken! Ik wil mijzelf hierin blijven testen en bevragen:

“Wat is de rol van de kunstenaar in de maatschappij?”

Simpel gesteld: wij lopen allemaal als kippen zonder kop te doen-doen-doen en nemen niet de tijd om stil te staan en te kijken. Artiesten en kunstenaars zijn de mensen die ‘stop’ zeggen, die de tijd nemen om de maatschappij en de mensen om hen heen kritisch te bekijken. Ze ontwikkelen een visie op de wereld en het tijdsvak waarin wij leven en hebben bovendien de urgentie en de generositeit om dat te delen met het publiek.

Kunst is niet altijd leuk of nuttig. Maar wel helend.

(Lees verder onder afbeeldingen)

Kunst biedt andere ingangen voor een gewoon gesprek. Ze kan verbeelding brengen, dingen openbreken, en de meervoudigheid van ervaringen erkennen. Kunst kan mensen nieuwe betekenissen in hun leven geven.

Kunst kijken onderweg was een vast onderdeel: van Gotisch, Romaans en Renaissance tot Ecologische stijl. Van Miró, Dalí, Jan Saudek, Andy Warhol, Hundertwasser – en ook veel buitenkunst. Allerlei vormen van cultuur, religieuze en culturele evenementen, en natuur snuiven we elke dag opnieuw op in de frisse wind, met z’n tweeën.

(Lees verder onder afbeeldingen)

Tip 6: Doe eens iets aan je tuin, geef ruimte voor rommelhoekjes;

Ik zie tuinen in velerlei varianten: veelal strak afgebakend met schuttingen van hout, kunststof of stenen in ijzeren bedrading. Tuinen met een glad gazon en/of bestrating met grind of losse stenen, en hier en daar keurig ingeplante bloemen. Het valt op dat dit veel voorkomt in relatief luxe wijken in Zuid-Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, maar ook in Twente.

Ik merk weinig van biodiversiteit buiten de Natura 2000-gebieden. De meeste mensen lijken waarde te hechten aan een strak afgebakend terrein rondom het eigen huis. Ik mis het natuurlijke en zie dat als een teloorgang van natuurlijke waarden.

(Lees verder onder afbeelding)

Tip 7 Maak het fietsvriendelijk en voor voetgangers toegankelijker;

Opvallend in Zuid-Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland duidelijke afbeeldingen ( fiets en voetganger) in de kleuren rood of groen. Dat maakt dat weggebruikers duidelijk zien wie er voorrang heeft. Ik vind dat belangrijk voor de veiligheid daar de voetganger en fietser is kwetsbaar in het verkeer.

(Lees verder onder afbeelding)

 

Dit zijn zo wat lessen om mensen te inspireren om ook een fietsvakantie te ondernemen. 

 

“Leef niet in je gedachten,

leef op de plek waar je bent 

Wees hier en kijk”

Herman de Vries (94 jaar) 

70 jaar natuur als kunstwerk t/m 9/11-2025

Rijksmuseum Twenthe, Enschede 

 

 

Ik neem afscheid met een zomerse groene groet, 👩‍🌾🍀🚴‍♀️

Anny Legebeke, klimaatburgemeester Raalte