Dwarsdoeners op leeftijd

Luister! Ik kijk op naar mijn opa. Hij roept ‘luister’. Ik voel dat hij zacht in mijn hand knijpt. Ik logeer bij mijn opa en oma en we zijn samen in een hele grote stad. Oma zei; ‘we gaan vandaag iets heel belangrijks doen voor jouw toekomst’. Samen met haar heb ik een klein spandoek vast. Net stonden we nog stil met heel veel mensen. Gelukkig gaan we nu lopen. Kijk opa! Daar een duif! Opa kijkt me even aan en glimlacht. Dan roept hij weer ‘Luister…’ en dan heel veel moeilijke woorden waarvan ik niets begrijp. Maar hij kijkt er een beetje boos bij.

De grootouders voor het klimaat zijn niet meer weg te denken bij klimaatdemonstraties in het land. Ooit begonnen als een idee van onder andere Urgenda en nu actief door het hele land. Ik zit aan tafel met twee bevlogen grootouders in Deventer. We schrapen onze keel, die nog niet helemaal hersteld is van de laatste actie.

Jim Peters vertelt dat hun strategie is om actie te voeren waar mensen zijn. Het liefst natuurlijk héél veel mensen. Dus waarom gaan we niet een actie voeren bij het Dickens Festijn … Het eerste idee was eerst nog klein en eenvoudig. Jim zou als een bevlogen arbeider op een zeepkist het publiek toespreken.

Toen hij met dat idee de organisator van het festijn Adrie van Essen benaderde stelde die voor om er een demonstratie van te maken. Toni Britsia zag dat meteen voor zich, een oproep in de diverse app-groepen, zoals die van XR, ging rond en binnen no-time was er een groep geformeerd. Die werden allemaal geschminkt als arme sloebers. De luisterlitanie van de grootouder voor het klimaat werd aangepast naar de tijd van de industriële revolutie. De leus Stop steenkool nu! werd op rode doeken geschilderd en zo stonden de grootouders twee dagen langs de lange rij wachtende op de Keizerstraat in Deventer.

Toni vertelt: ‘Deze actie met het Dickens Festijn is hoe we werken. We zijn geen vergaderclub, maar veel losser georganiseerd. We doen ook veel samen met XR hier in Deventer, waarin we ook actief zijn. Als er een idee is, dan gaan we ervoor. Het mooie van onze acties is dat ze burgerlijk gehoorzaam zijn en daardoor raken we snel met heel veel verschillende mensen in gesprek. We maken daarbij gebruik van de aaibaarheidsfactor van grootouders. En juist die gesprekken zijn extra waardevol, daarmee raken we de mensen.‘

Als klimaatburgemeester was ik onderdeel van de demonstratie. Ik sloeg de trom en zong uit volle borst het actielied. We zagen de mensen verwonderd kijken, sommige waren verbaasd, sommige begrepen het meteen en durfde zelfs het lied mee te zingen. Met de luister litanie, het lied en de leus Stop steenkool nu! hebben we misschien wel duizenden mensen bereikt. Bij ons bleef de tekst van het lied, op de wijs van Bella ciao, nog dagen in het hoofd rondzingen.

Vieze fabrieken verspreiden ziektes
Ze strooien gif over mij
en over jou jou jou
Vervuilen lucht en grond en water
kleuren alles grijs en grauw
Vervuilen lucht en grond en water
kleuren alles grijs en grauw

De grote bazen moeten gaan delen
Een beetje gauw, beetje gauw,
beetje gauw gauw, gauw
Zodat wij brood niet hoeven stelen
Terwijl we sterven van de kou.
Zodat wij brood niet hoeven stelen
Terwijl we sterven van de kou.

En onze kinderen moeten gaan leren
Een beetje gauw, beetje gauw,
beetje gauw, gauw, gauw
In plaats van werken voor de heren
aan het zware weefgetouw.
In plaats van werken voor de heren
aan het zware weefgetouw.

De steenkool-luchten moeten verdwijnen
Beter voor mij en voor jou
en voor jou jou jou
Zodat de zon weer kan gaan schijnen
Voor iedereen voor mij en jou
Zodat de zon weer kan gaan schijnen
Voor iedereen voor mij en jou.