Jongeren groeien steeds minder op in huishoudens waarin de papieren krant op de tafel ligt. Ook kijken huishoudens steeds minder op vaste tijdstippen naar het nieuws. Dit komt door de opkomst van sociale media en de afname van het tv gebruik. Maar hoe bereiken jongeren eigenlijk het nieuws?
Sociale media vervangen traditionele nieuwsbronnen bij jongeren
In Nederland maakt 78 procent van de jongeren gebruik van sociale media om op de hoogte te blijven van wat er in de wereld gaande is, volgens het Nederlands Jeugdinstituut. Uit gegevens blijkt dat jongeren Instagram, TikTok en YouTube het meest gebruiken om op de hoogte te blijven van het nieuws, achtereenvolgens 65, 40 en 38 procent gebruikers.
Volgens dit rapport waren platformen als Instagram en TikTok in 2018 nog voor minder dan de helft van de jongeren van 18 en 34 jaar de belangrijkste nieuwsbron.
Nieuws zonder context: jongeren zien slechts een deel van het verhaal
Volgens voorzitter van het Commissariaat voor de Media Amma Asante is dat genoeg reden om je zorgen te maken. Jongeren komen niet meer in aanraking met echte journalistieke context, verhalen die goed zijn onderzocht en objectief zijn. Volgens Mark Deuze (journalist) zien jongeren op apps als Instagram en TikTok voornamelijk kleine stukjes van het hele verhaal, waardoor de nodige context of informatie mist. ‘’
De druk op journalistiek neemt toe’’, vertelt Deuze. Journalisten doen nog altijd wat ze vroeger deden, alleen zien jongeren hier maar een klein stukje van voorbij komen. Journalisten moeten gaan nadenken hoe ze het nieuws op deze platformen zowel aantrekkelijk als zorgvuldig samenstellen.
Elisa over nieuws
“Nieuws op sociale media bevat niet genoeg en/of de juiste informatie”. Dat is wat Elisa zei toen ik haar vroeg of ze nieuws op sociale media net zoveel vertrouwt als kranten of online nieuwsplatforms.
Elisa kijkt graag naar nieuws over voetbal, maar ze vindt het ook belangrijk om op de hoogte te blijven van wat er in de wereld gebeurt. “Het kan invloed hebben op mijn toekomst,” zegt ze.
Ze ziet het meeste nieuws via de NOS en het Jeugdjournaal. Daarnaast passen TikTok en Instagram zich aan haar interesses aan. Omdat deze apps weten wat ze leuk vindt, krijgt ze automatisch nieuws te zien dat bij haar past. Hierdoor hoeft ze niet zelf op zoek te gaan naar informatie. Nieuws van onbekende platforms vertrouwt Elisa niet. Ze vindt dat die bronnen vaak niet de juiste of voldoende informatie geven.
(Lees verder onder foto)
Sanne vindt dat het nieuws jongeren helpt hun algemene kennis te verbreden
Sanne vindt het belangrijk om het nieuws te volgen, omdat zij graag op de hoogte blijft van wat er in de wereld gebeurt en dit haar dagelijks leven kan beïnvloeden, bijvoorbeeld bij ontwikkelingen rond oorlog of politiek. Ze volgt het nieuws vooral via nieuwsplatformen, zoals de NOS en het Jeugdjournaal op TikTok. Deze platformen vindt ze prettig, omdat ze de belangrijke informatie duidelijk en kort uitleggen.
Tegelijkertijd is Sanne voorzichtig met wat ze op sociale media ziet. Niet alles wat daar voorbijkomt, vertrouwt ze. Zo noemt ze bijvoorbeeld TeenMag, waarvan volgens haar veel informatie niet klopt. Deze berichten neemt ze dan ook niet serieus. Soms zoekt ze die berichten wel zelf op het internet om te controleren of het echt waar is.
Volgens Sanne is het belangrijk dat ook jongeren het nieuws volgen, omdat bepaalde gebeurtenissen ook invloed kunnen hebben op hun leven. Bovendien vindt ze het belangrijk dat jongeren een brede algemene kennis hebben.
(Lees verder onder foto)
Hoe jongeren nieuws zien volgens Julia
Julia volgt De Telegraaf op Instagram, waar ze regelmatig stories voorbij ziet komen met nieuwsartikelen. Meestal leest ze alleen de titel en een stukje van de inleiding. Ze klikt zelden door om het volledige artikel te lezen of het onderwerp verder online op te zoeken. Julia geeft aan dat ze daar simpelweg geen zin in heeft; ze vindt het niet belangrijk genoeg om zich er verder in te verdiepen. Het laatste nieuwsbericht dat ze heeft gezien, ging over een schietpartij. Ze heeft zich hier niet verder in verdiept. Volgens haar verandert het toch niets aan haar eigen leven en komt het nieuws vaak negatief over.
Toch vindt Julia dat journalisten beter moeten nadenken over hoe ze jongeren kunnen bereiken, vooral als het gaat om politiek of belangrijke gebeurtenissen die invloed hebben op Nederland. Ze vindt dit essentieel, omdat jongeren de toekomst zijn en een belangrijke rol spelen in de maatschappij. Journalisten zouden daarom moeten zoeken naar manieren om informatie aantrekkelijker en bereikbaarder te maken voor jongeren.
Yulia: nieuws is nieuwsgierigheid
“Ik vind het interessant om te weten waarom dingen gebeuren,” zei Yulia toen ik haar vroeg waarom ze graag naar nieuws kijkt over wat er in de wereld om haar heen gebeurt. Yulia kijkt nog elke dag samen met haar ouders naar het journaal op televisie. Vooral nieuws over oorlogen vindt ze interessant. Ze is nieuwsgierig naar waarom oorlogen ontstaan en wat de gevolgen ervan zijn. Daarnaast komt Yulia veel nieuws tegen op TikTok en Instagram. Ze let daarbij niet altijd op van welke platforms het nieuws afkomstig is. Omdat de video’s vaak erg kort zijn en ze graag meer wil weten, zoekt ze het vervolgens op internet verder op. Zo controleert ze soms zonder dat ze het zelf helemaal doorheeft alsnog de informatie die ze op sociale media tegenkomt!
Het maakt Yulia niet uit of jongeren het nieuws meekrijgen. Ze zegt dat dit iets is wat met de opvoeding te maken heeft: ouders moeten zelf kiezen of ze hun kinderen wel of niet met nieuws opvoeden. Wel vindt ze het belangrijk dat er op school over nieuws wordt gesproken. Toen ik haar vroeg of journalisten andere manieren moeten vinden om jongeren te bereiken, zei ze dat het zeker handig is als journalisten dat doen, maar volgens Yulia moeten jongeren vooral uit zichzelf nieuwsgierig zijn.
Samenvatting van onderzoek en gesprekken
Uit de gesprekken en het onderzoek blijkt dus dat jongeren grotendeels hun nieuws volgen via sociale media. Daarbij verschilt ook hoe kritisch jongeren hun nieuws controleren wat ze tegenkomen: de ene scrolt door naar het andere filmpje en de andere zoekt het op betrouwbare nieuwsplatformen. Tegelijkertijd geven de geïnterviewde jongeren aan dat het wel belangrijk is dat jongeren op de hoogte blijven van wat er in de wereld gebeurt.
Hoe jongeren in de toekomst nieuws consumeren, en welke rol journalistiek daarin zal spelen, blijft daarmee een interessant onderwerp.
