Ik lunchte met de studievrienden een dag na de bruiloft. Ze kwamen uit India en Pakistan en studeerden werktuigbouwkunde. De eerste jaren hadden ze in Helsinki gezeten, daarna in Berlijn. Europa, zeiden ze, is voor deze studie “een van de betere plekken op aarde. En je kunt er met Engels zó uit de voeten.”
Of ze na hun studie terug zouden gaan? Werk zat, daar niet van. Maar ze twijfelen. In Europa, vertelden ze, is de verdeling privé-werk beter te doen. “Thuis is het meer de VS-mentaliteit: tien, twaalf uur per dag is normaal, zaterdag ook gewoon werken. Als de baas op zondag belt, sta je klaar. Anders ben je gezien.” Ik kon ze geen ongelijk geven dat ze hier wilden blijven, ook al is er vast in hun eigen landen ook behoefte aan vakmensen.
Dat is mooi aan zo’n eettafel. Op afstand zeg je: ga terug, daar hebben ze je nodig. Maar als je ze leert kennen, kun je daar anders over denken. Bekend maakt bemind.
“Trouwens, hoe was de bruiloft? Jullie zien er nog verbazend monter uit.” Het was een moslimbruiloft, dus zonder alcohol. “Want waarom zou je alcohol gebruiken?” vroeg één van hen oprecht. Ik legde uit hoe wij dat hier doen. Dat bruiloften (en dorpsfeesten) heel vaak drijven op drank. Dat je soms een nieuw biertje in je hand gedrukt krijgt terwijl het vorige nog halfvol is. Dat dorpsfeesten betaalbaar blijven dankzij de omzet aan de tap. Dat bruiloften eindigen met laveloze mensen. Dat je je op een verjaardag halverwege een vreemde voelt als je niet drinkt.
Hun “waarom zou je?” bleef in de lucht hangen als een vraag waar je niet zomaar omheen praat. Gewoonte? Alsof we soms eerder feestvieren om het drinken, dan drinken om te vieren.
De lunch was tijdens de laatste hittegolf. Wij zaten aan de koele kant van het huis, buiten, in de schaduw. “Heerlijk zo,” zei ik Sallands tevreden. Onze gasten trokken hun mouwen omlaag: “Wel een beetje koud, hier.” Zelfde temperatuur, ander lijf, andere referentie. En misschien is dat het hele verhaal in een notendop: aan dezelfde tafel zitten, hetzelfde meemaken, en tóch iets anders voelen.
Werkcultuur: wij noemen het balans, zij noemen het luxe. Alcohol: wij noemen het gezelligheid, zij noemen het overbodig. Klimaat: wij zoeken schaduw, zij een jasje. Het zijn geen goed-foutjes, het zijn spiegels. Je kijkt erin en ziet iets van jezelf waar je normaal overheen praat.
De Sallandse Eettafel is een initiatief van ‘t Natuurlijk Huus en HierinSalland en mede mogelijk gemaakt door VSB.
