Bomen tegen hittestress: hoe bomen je woonwijk tot 34,5 graden koeler maken (en wat is jouw mooiste boom van Salland?)

Op het Amsterdamse Marineterrein voerden onderzoekers van de TU Delft uitgebreide metingen uit onder 69 veelvoorkomende boomsoorten. Ze ontdekten dat sommige bomen veel effectiever koelen dan andere. De kastanje en de linde bleken het meest verkoelend, dankzij hun dichte bladerdek en kleine ‘kroongaten’. Platanen daarentegen lieten meer zonlicht door en boden minder verkoeling.

Volgens onderzoeker René van der Velde is er onder sommige bomen sprake van “bijna donkerte” – wat op hete dagen juist verkoeling biedt. Dit onderzoek maakt zichtbaar wat groenbeheerders, stedenbouwers en beleidsmakers intuïtief al wisten: de ene boom is de andere niet.

Interactief dashboard voor stedelijk groenbeheer

De onderzoekers identificeerden vijf eigenschappen die bepalen hoeveel verkoeling een boom biedt:

• Kroondichtheid
• Kroongaten
• Bladdikte
• Bladerporositeit
• Kroonstructuur

Op basis van deze eigenschappen is een interactief dashboard ontwikkeld dat inzicht geeft in de verkoelende waarde van bomen per straat, wijk of stad. Het model is toepasbaar op 80–90% van de bomen in Nederlandse steden. Daarmee wordt het een krachtig instrument voor klimaatadaptatie, stedelijke planning én communicatie met bewoners.

Boomwaarde in euro’s: groen is ook economisch verstandig

Het dashboard sluit aan bij het bekende Amerikaanse i-Tree-model en vertaalt deze inzichten naar de Nederlandse context. Naast verkoeling brengt het ook ecosysteemdiensten als CO₂-opslag en luchtzuivering in beeld. Er kan zelfs een financiële waarde aan een boom gekoppeld worden – handig bij keuzes over kabels, nieuwbouw of infrastructuur.

Van bos naar buurt: bouwen rond bomen

Op het Marineterrein in Amsterdam wordt de kennis uit het onderzoek direct toegepast. Daar worden woningen ontworpen rond de bestaande bomen, in plaats van andersom. Volgens Van der Velde kunnen steden veel leren van deze omkering van denken: “Bomen zijn in feite gratis airco’s – en we kunnen het ons niet permitteren ze te verliezen.”

Samenvatting: waarom bomen essentieel zijn tegen hittestress

• Bomen kunnen gevoelstemperatuur tot 34,5°C verlagen
• Kastanjes en lindes bieden de meeste verkoeling
• TU Delft ontwikkelde een dashboard voor boomverkoeling per wijk
• Economische waarde van bomen wordt inzichtelijk
• Stedelijke ontwikkeling kan slimmer door rond bomen te bouwen

Mooiste boom van  Salland

Stuur een foto van jouw favoriete boom naar demooisteboomvansalland@gmail.com Graag met een kort verhaal of een leuke anekdote waarom jij deze boom nomineert. Vermeld in jouw mail ook waar de boom staat. Grootte van de foto graag tussen 3 en 5 mb.

• Een deskundige jury beoordeelt de inzendingen, selecteert  10 foto’s  en kiest uit deze foto’s de 3 mooiste bomen van Salland.
• De 10 foto’s worden geëxposeerd op het Groenfestival  op 23 november 2025 in het Hoftheater in Raalte. En daarna in het bezoekerscentrum in Nijverdal en het Infocentrum Den Nul. En wie weet waar nog meer. De  drie winnaars worden bekendgemaakt tijdens het Groenfestival
• Inzenden kan tot en met 26 oktober a.s.