De man uit Iran die aan tafel zat, vertelde hoe het leven daar is, onder een dictatuur waarin vrijheid niet vanzelfsprekend is. “In Iran,” zei hij, “kan iedereen klikken naar de overheid. Je weet nooit wie luistert.”
Hij vertelde dat hij in zijn land nooit iemand zomaar iets persoonlijks durfde te zeggen. Zelfs thuis was het oppassen wat je zei, want muren kunnen dun zijn en buren kunnen bang zijn. “Soms wordt iemand zomaar opgepakt, zonder proces. En de straf — zweepslagen, of erger — gebeurt gewoon midden op straat, zodat iedereen het ziet.”
In zo’n cultuur leer je om te zwijgen. Om voorzichtig te zijn. Mensen trekken zich terug achter de voordeur — de enige plek waar ze nog zichzelf kunnen en durven zijn. Achter die deur wordt er gelachen, gezongen, gepraat over dromen en geloof. Daar wordt het echte leven geleefd, in de beslotenheid van familie en vertrouwelingen. Maar zodra die deur opengaat, gaat ook het masker op. Dan wordt er vooral gezwegen.
En met dat verleden kom je dan naar Nederland. Met die angsten nog in je lijf. Dan moet je niet alleen een nieuw leven opbouwen, maar ook leren dat je hier wél mag zeggen wat je denkt. Dat een overheid niet per definitie iets is om bang voor te zijn. Dat stilte hier niet hoeft, maar vertrouwen tijd nodig heeft.
De eettafel is er juist voor bedoeld dat soort verhalen wél te vertellen, te ervaren dat dat hier anders is (maar ook aan het veranderen is vanwege extreem rechts). De eettafel is er ook voor bedoeld om die verhalen te horen, autochtone Sallanders die horen hoe de nieuwkomers in het leven staan.
Hij vertelde hoe lastig dat was in het begin. “Je komt eerst in een asielzoekerscentrum,” zei hij. “Met honderden anderen, allemaal met hun eigen verhalen, trauma’s en zorgen. Niemand heeft rust in het hoofd. Iedereen is zoekend — naar veiligheid, naar toekomst, naar een beetje grip.” Hoe begin je dan opnieuw, in een land waar de taal vreemd klinkt en waar mensen elkaar groeten met een glimlach maar zelden verder vragen?
In Nederland had hij zich bekeerd tot het christendom en gaat nu elke zondag naar de kerk in Laag Zuthem. “Daar kan ik mijn geloof delen,” zei hij, “maar ook Nederlanders ontmoeten. Eigenlijk is dat de enige plek waar ik echt contact heb. In mijn wijk is dat nog niet zo makkelijk.”
Vrijheid is niet alleen het recht om te zeggen wat je wilt, maar ook de ruimte om iemand te vertrouwen.
En dat vertrouwen — dat we in Salland vaak vanzelfsprekend vinden — is voor iemand die uit een dictatuur komt iets dat hij stap voor stap moet leren.
De Sallandse Eettafel is een initiatief van ’t Natuurlijk Huus en HierinSalland, mede mogelijk gemaakt door VSB-fonds. Wil jij ook een keer aansluiten? Stuur dan een mail naar info@hetnatuurlijkhuus.nl
Elke Sallandse Eettafel heeft zijn eigen sfeer, zijn eigen verhalen — en zijn eigen smaken.
Mensen namen zelf hun eten mee, wat de verhalen al op gang brengt. Want eten is herinnering, afkomst, thuis en nieuwsgierigheid in één.
Wat dacht je van spaghetti op zijn Iraans, een oosterse variant met verfijnde kruiden,
en uit de Sallandse keuken kwamen wortelstamppot, koolsalade en warme appelmoes — smaken van thuis, eenvoudig en vertrouwd. Samen vormden ze een bord vol werelden die verrassend goed samengaan.
