Beste mensen van Olst-Wijhe, het vakblad Binnenlands Bestuur schrijft deze week over onze gemeente. Niet over een succes. Niet over innovatie. Nee, over bestuurlijke lafheid ((klik hier)). Over wethouder Hans Olthof die een raadsvoorstel indient maar weigert de raad te adviseren. “De weg naar de hel,” noemen ze het.
Even voor de duidelijkheid: Binnenlands Bestuur is niet zomaar een krantje. Dat is het vakblad van en voor bestuurders in heel Nederland. Wethouders, burgemeesters, gemeentesecretarissen, ze lezen het allemaal. Als zij over je schrijven, dan ben je landelijk nieuws. En niet van het goede soort.
In Salland zeggen we; Dat is d’r ene van de bovenste plank en die plank hangt verdomd hoog, heur!
Want wat Binnenlands Bestuur beschrijft is geen incident. Het is een patroon. Baron Olthof de man die jarenlang miljoenen uitgeeft aan externe adviseurs en adviesbureaus, doet nu opeens alsof hij “niet juridisch onderlegd” is. Hij serveert de raad een taart en zegt erbij: “Geen idee wat erin zit, ik heb hem niet gebakken.”
De avond dat Baron Olthof zijn kasteel verliet
Maandag 29 september. De raadsvergadering in Olst-Wijhe. Op de agenda: dat fameuze Leefbaarheidsfonds waar De Sallandse Geus twee weken eerder al over schreef. €200.000 per jaar extra OZB om door te sluizen naar een “nog op te richten stichting” van de Ondernemerskring (Klik hier).
De raad had vragen. Logische vragen. Harde vragen. Ronnie Niemeijer van Gemeentebelangen: “Hoe valt dit bij ondernemers die verplicht gaan meebetalen?” Thijs Mulder van D66: “Het inzetten van belastinginstrumenten is geen lichtvaardige keuze.” Jan Willem Wunderink van zijn eigen VVD: “Agrarische ondernemers voelen zich onvoldoende vertegenwoordigd, terwijl ze relatief veel bijdragen.”
Allemaal terechte zorgen. Allemaal vragen die je zou verwachten dat Baron Olthof wel had uitgewerkt. Maar niet dus.
Het spinnewieltje van Baron Olthof
Want wat zei onze Baron toen de kritiek kwam? “Ik kan niet alle vragen beantwoorden. Dit is niet het voorstel van het college. Dat is aan de ondernemerskring.”
Even laten bezinken….. Een wethouder die al jaren aan het spinnewieltje draait en jongens, wat een stro heeft hij gesponnen! Zegt opeens dat hij dit ene draadje niet kan uitleggen.
Want laten we even optellen wat de Baron WEL kan: 4,2 miljoen euro uitgeven aan externe adviseurs tussen 2020 en 2024 (klik hier). BDRG inhuren voor visies. Goudappel Coffeng betalen voor rapporten. De Hooiberg sluiten en ons vertellen dat de impact “beperkt” blijft. OZB met 11% verhogen de afgelopen jaren terwijl de reserves leegstromen. Maar €200.000 voor een Leefbaarheidsfonds juridisch doorlichten? “Ik ben niet juridisch onderlegd.”
André Smit van de PvdA raakte begrijpelijkerwijs in de war: “Dit agendapunt komt toch echt van het college?” Maar de Baron hield voet bij stuk. Hij was alleen het “doorgeefluik” voor de ondernemerskring.
En toen kwam de hamvraag. Is het juridisch houdbaar, vroeg de Baron zelf aan de raad. De Raad van State moet zich namelijk nog uitspreken over een vergelijkbaar gebruik van OZB. “Gaan we daar dan op wachten?” vroeg Smit logischerwijs. “Dat is niet aan mij,” vond de Baron.
Niet. Aan. Mij.
De man die jarenlang miljoenen heeft uitgegeven aan adviseurs die telkens hetzelfde zeggen – “u moet keuzes maken” – kan nu opeens zelf geen keuze maken over zijn eigen voorstel.
De kunst van het doorschuiven
Wethouders die zich verschuilen achter “U als raad gaat daarover” zijn geen bestuurders, maar doorgeefluiken. Baron Olthof heeft er een sport van gemaakt. Bij elk lastig moment klinkt het: “Daar gaat u als raad over.” Maar de raad kan alleen gaan over voorstellen die deugdelijk zijn voorbereid en voorzien van een helder advies. Als je een half bakken plan indient en dan zegt “u beslist maar,” dan ben je geen wethouder, dan ben je een postbode die de verantwoordelijkheid aflevert bij de voordeur.
“Sorry dat ik niet aan uw hoge verwachtingen voldoe”
Thijs Mulder probeerde het diplomatiek: “Ook als u doorgeefluik bent, verwacht ik toch een oordeel over de risico’s.” Het antwoord van Baron Olthof? “Ik zie dat niet als mijn taak. Sorry dat ik niet aan de hoge verwachtingen van de heer Mulder voldoe.”
Die zin alleen al. De Baron verontschuldigt zich niet voor het ontbreken van juridische analyse. Nee, hij verontschuldigt zich sarcastisch voor het feit dat de raad verwacht dat hij zijn werk doet. Dit van een wethouder die sinds 2018 aan het roer staat. Die jarenlang miljoenen heeft uitgegeven aan externe adviseurs. Maar nu, bij dit voorstel, is hij opeens “niet juridisch onderlegd.”
Wat de inwoners merken
De inwoners merken dit allang. Ze voelen het niet in raadsstukken, maar in het dorpsleven. Minder onderhoud aan speelplekken. Minder plekken om elkaar te ontmoeten, zoals De Hooiberg. Meer bureaucratie om iets simpels gedaan te krijgen. Hogere OZB terwijl de voorzieningen verdwijnen. Vrijwilligers die opbranden terwijl externe bureaus miljoenen binnenhalen.
En laten we vooral de agrarische sector niet vergeten. Een boerderij met een miljoen WOZ-waarde: €700 per jaar extra voor het Leefbaarheidsfonds. De kleine ondernemer in het dorp: misschien €200. En wat krijgen ze ervoor terug? Dat weten we niet. Want de plannen zijn nog vaag. Jan Willem Wunderink – nota bene van Olthofs eigen VVD – wees daar terecht op. Maar kreeg hij een antwoord? Nee natuurlijk niet.
De Gemeentewet? Die bestaat er voor de gezelligheid
Even helder zijn. Artikel 169 van de Gemeentewet zegt glashelder dat het college de raad “alle inlichtingen verschaft die deze voor de uitoefening van zijn taak nodig heeft.” Maar de Baron heeft daar een andere interpretatie van. Voor hem geldt de Gemeentewet alleen als het hem uitkomt. Moet er een extern bureau worden ingehuurd tot 50k?
Dan kent de Baron de financiële regels van Olst-Wijhe feilloos (het college beslist zelf, geen raadsbesluit nodig). Maar moet hij de raad adviseren over zijn eigen voorstel? Dan is hij opeens “niet juridisch onderlegd.” Het is bestuurlijke willekeur in zijn puurste vorm.
Uiteindelijk besloot de raad – niet het college, de raad – het plan aan te houden tot de Raad van State uitspraak heeft gedaan. Verstandig. Logisch. En iets wat Baron Olthof zelf al had moeten adviseren voordat hij dit circus begon.
VVD Olst-Wijhe: Terwijl Den Haag brandt
En dan te bedenken dat dit gebeurt terwijl de VVD landelijk in vrije val is. De partij schommelt rond de 13-14 zetels in de peilingen. VVD’ers spreken van “angst en beven.” Van de mensen die in 2023 VVD stemden vindt 65 procent dat het niet goed gaat met de partij.
Maar in Olst-Wijhe? Daar draait Baron Olthof gewoon door aan zijn spinnewieltje. De landelijke VVD wordt bekritiseerd omdat ze “niet luistert naar de zorgen van mensen in de straat.” In Olst-Wijhe luistert Baron Olthof niet eens naar zijn eigen raad. Noch naar zijn eigen fractielid Wunderink. Misschien is het tijd dat de VVD Olst-Wijhe eens belt met Den Haag. Want ze delen dezelfde ziekte: niet durven kiezen, niet durven luisteren, en vooral niet durven verantwoordelijkheid nemen.
Verkiezingen 2026: De Rekening
Over een half jaar, in maart 2026, mogen jullie weer stemmen. Dan kan Baron Olthof verantwoording afleggen voor: 4,2 miljoen aan externe adviseurs terwijl lokale voorzieningen verarmen. Een OZB-verhoging van 11% met “beperkte impact”. De Hooiberg gesloten, De Welters aan zijn lot overgelaten, verenigingen gekort. Noordmanshoek: 20 jaar praten, 600.000 euro onderzoek, geen resultaat. En nu: een raadsvoorstel indienen maar weigeren de raad te adviseren.
VVD Olst-Wijhe, let op: dit is jullie wethouder. Jan Willem Wunderink, jouw eigen wethouder liet je in de steek. Is dat de VVD die jullie vertegenwoordigt?
De Sallandse Geus zegt
As je jarenlang miljoenen uutgeef an adviseurs, mo’j niet kommen met “ik bin niet juridisch onderlegd” as ‘t lastig wöd. As je een voorstel op de agenda zet, mo’j ‘t ook verdedigen. En as je ‘t lef niet heb om keuzes te maken, dan mo’j niet an ‘t roer stoan.
Want dit was geen bestuur. Dit was een Baron die zijn kasteel heeft gebouwd van externe rapporten, en zich daarachter verschuilt zodra de waarheid aan de deur klopt. De raad had meer ruggengraat dan Baron Olthof.
De Sallandse Geus heeft het allemaal bijgehouden. En in maart 2026? Dan mogen jullie laten weten wat jullie daarvan vinden.
Want niemand weet dat Baron Olthof van goud stro maakt. Maar na dit stuk weten jullie het wel.
Platform De Sallandse Geus
