Salland Deze Week: Raalte zet de deur voor McDonald’s al in het voortraject vrolijk open

Het college van Raalte verwacht dat de komst van een McDonald’s slechts beperkt effect zal hebben op de lokale horeca. De keten richt zich op een andere doelgroep en trekt vooral bezoekers van buiten Raalte aan. Het wordt gezien als een aanvullende voorziening op het bestaande aanbod. Bovendien geldt dat marktwerking geen thema is waar de gemeente een rol speelt.

Dat antwoordt het college op de vraag of ze concurrentie verwacht voor de Raalter horeca. We hebben ons oor eens te luister gelegd, maar een deel van de Raalter horeca denkt daar toch heel anders over. Snackbars met afhaal-‘maaltijden’ gaan er natuurlijk last van ondervinden. Met de auto op zondag even naar een snackbar voor patat met een frikandel? Je stuurt net zo makkelijk even naar de McDonald’s. Echt goede onderzoeken op dit vlak zijn er overigens niet (voor zover wij konden vinden). Dan is het bijzonder als je toch een standpunt durft in te nemen.

Ook deze Salland Deze Week is weer gemaakt met een groep meedenkers van HierinSalland. Als jij ook onderwerpen voor deze rubriek hebt, of een opinie over een onderwerp? Kom maar door.

Zwerfafval

Burgemeester en wethouders weten dat fastfood-vreetschuren overlast door zwerfafval kunnen veroorzaken. Maar, stelt het college, “McDonald’s hanteert hiervoor een standaard opruimbeleid rond hun vestigingen, waarbij zij zelf verantwoordelijk zijn voor het schoonhouden van de omgeving. Daarnaast heeft McDonald’s aangegeven bereid te zijn aanvullende afspraken te maken over schoonhouden en opruimen.”

Als dat antwoord klopte, zou McDonald’s dus geen zwerfvuil veroorzaken. Maar dat doen ze wel. Het college weet dat ook wel, maar dat kun je niet toegeven als je stuurt op de komst.

Drukte in het centrum

Een McDonald’s in het centrum is geen optie, vindt het college, “omdat het een groter verzorgingsgebied biedt en dus meer verkeer trekt dan een gemiddelde centrumvoorziening. Daarom is een centrumlocatie minder passend voor deze functie.”

Nu heeft McDonald’s helemaal geen plannen voor hartje Raalte, maar ook dit argument is er met de haren bijgesleept om de komst naar Raalte Noord mogelijk te maken. Want is het centrum van Raalte niet vergeven van bedrijven met een regiofunctie? Vier supermarkten midden in Raalte! Met parkeerplaatsen tot aan de voordeur. En een wekelijkse markt met regionale uitstraling.

Wat vindt de raad?

Met dit soort redenaties in het voortraject staat de gemeenteraad van Raalte buitenspel. Het college: “De gemeenteraad is aan zet nadat het college van B&W beslissen of zij überhaupt willen meewerken aan het plan. Afhankelijk van de inhoud van dat plan wordt bepaald welke besluiten daarna nodig zijn en of de raad daarbij betrokken wordt.”

Maar zo zit de politieke besluitvorming helemaal niet in elkaar! De raad is de baas, niet het college! Als de raad beslist dat er een McDonald’s in Raalte kan komen, dan kan B&W verder. De raad kan het college ook mandaat geven: ga maar je gang, we zien wel waar dat toe leidt. Maar de raad kan dus ook vooraf zeggen: ‘no way, dat willen we niet’.

GALA

Raalte is bezig met GALA, Gezond en Actief Leven Akkoord. Daarin is vastgelegd dat de gemeente er alles aan gaat doen een gezonde bevolking te krijgen. Nu lukt dat vanwege landbouwgif al niet zo goed, maar wat blijft er over van de jeugd in beweging te proberen krijgen en ouderen tot op late leeftijd actief te laten zijn, als je tegelijk een vreetschuur bij de entree van je grootste woonwijk goedkeurt?

Wat haal je binnen?

Fastfood bevat vaak:

• Te veel zout, vet en suiker — wat kan leiden tot obesitas, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en een verhoogde bloeddruk.
• Weinig voedingsstoffen — vitamines, mineralen en vezels ontbreken meestal.
• Verslavende samenstelling — de combinatie van vet, zout en suiker is zó ontworpen dat je meer wilt eten dan je nodig hebt (het “bliss point”-effect).

Kortom: het vult wel, maar voedt niet.

De productie van fastfood heeft een zware ecologische voetafdruk:

• Vleesproductie (voor burgers, kip en nuggets) veroorzaakt veel CO₂-uitstoot en stikstofvervuiling.
• Monoculturen voor veevoer (soja, maïs) putten de bodem uit en leiden tot ontbossing, vooral in Zuid-Amerika.
• Enorme afvalstromen — van verpakkingen tot zwerfafval. McDonald’s en soortgenoten zijn wereldwijd topvervuilers met plastic en papier.

Het contrast met een lokaal, circulair voedselsysteem — zoals Salland nastreeft — kan haast niet groter zijn.

Fastfoodketens:

• Trekken geld weg uit de lokale economie. De winst verdwijnt naar internationale hoofdkantoren, niet naar de gemeenschap.
• Drukken lokale horeca weg. Die kan moeilijk concurreren met de lage prijzen en massaproductie.
• Creëren laagbetaalde, monotone banen — vaak tijdelijk of parttime, met weinig perspectief.

Een keten als McDonald’s doet zich sociaal voor, maar in de praktijk wordt winst belangrijker gevonden dan welzijn.

Leefkwaliteit en omgeving

• Zwerfafval is een blijvend probleem. Bekers, zakken en dozen belanden op parkeerplaatsen, fietspaden en bermen.
• Verkeersdruk en lichtvervuiling nemen toe door McDrives die tot laat open zijn.
• Eenzijdige cultuur: het maakt dorpen en steden op elkaar lijkend — of je nu in Raalte, Rijssen of Roemenië bent, overal hetzelfde menu, dezelfde gevel, dezelfde geur.

Fastfood symboliseert een manier van leven waarin:

• snelheid belangrijker is dan aandacht,
• comfort belangrijker is dan kwaliteit,
• prijs belangrijker is dan herkomst.

Het ondermijnt het idee van eten als iets gezamenlijks, lokaals, betekenisvols.
Terwijl juist in Salland — met zijn boeren, markten en streekproducten — eten onderdeel is van identiteit en gemeenschap.