Salland – “Jij daar kassameisje! Als ze je morgen vragen om granaten in te pakken dan heb je maar één keus! Zeg nee!!!” Terwijl Ksenia Marasonova, deze tekst uitspreekt steekt ze haar vinger uit in de richting van het publiek en kijkt de persoon die ze aanwijst indringend aan. Met deze scene – waarin anderen ook worden aangewezen als kantoorman of fabrikant of … – sluit ze de bijzondere voorstelling ‘Zij zagen Oorlog’ af. Die reist tot aan 9 mei nog door het land en doet o.a. op 14 april en 2 mei Zwolle en op 4 mei Wageningen nog aan.
Recensie door Martin van der Hooft
Ksenia is geboren in Kharkiv en heeft een Oekraïnese moeder en een Russische vader. Toch is het toeval dat de voorstelling – die de waanzin van de oorlog laat zien – nu speelt. Ksenia: “Ik moest dit verhaal vertellen. Twee jaar geleden was de voorstelling al af. Toevallig net in de aanloop naar bevrijdingsdag. Door Corona kunnen we hem nu pas in de theaters brengen. Dat we daarbij de route volgen die de bevrijders aflegden – en dus op 12 april in Heino speelden, op 13 april in Dalfsen en op 14 april in Zwolle – is dan weer niet toevallig.”
Solovoorstelling maar met verschillende personages
In de 75 minuten durende solovoorstelling vertelt de actrice aan de hand van een aantal personages verhalen over de idioterie in oorlogen. Alle personages worden door Ksenia zelf gespeeld. Zo zie je het verhaal van de moeder van Giovanni. Die keert weliswaar terug uit de oorlog, maar alleen om door zijn moeder begraven te worden. De waanzin die iedere oorlog met zich meebrengt wordt misschien nog wel het best verbeeldt in de scene waarin Beckman – vastgesnoerd in een pak met lange mouwen uit een krankzinnigengesticht – zich bij Herr Oberst beklaagd over het afschuiven van de verantwoordelijkheid voor de gepleegde wandaden.
Ksenia neemt je tijdens de scene-wisselingen – die plaatsvinden óp het toneel zonder dat het gordijn sluit – moeiteloos mee van de ene naar de andere persoon. En door haar intense spel – waarin ze zich letterlijk steeds meer bloot geeft – identificeer je je als bezoeker makkelijk met de personen op het podium. Ook als dat een meisje is dat “haar Führer” tot in de haar eigen dood blijft verafgoden.
Zeg Nee! tegen meewerken aan een oorlog
De voorstelling komt dus echt bij je binnen en dat wordt in de laatste scene alleen maar meer. Het voelt ineens erg persoonlijk als ze haar indringende oproep doet om Nee!! te zeggen tegen de vraag om op welke manier dan ook, mee te werken aan een oorlog. Dat persoonlijke accent gaat overigens ná de voorstelling door. In de foyer kun je dan gewoon in gesprek met deze bijzondere actrice en haar team over hoe je de voorstelling vond of ervaren hebt. In mijn geval was ik letterlijk tot tranen toe geroerd en waren de gesprekken na die tijd – vaak met wildvreemden – een zeer welkome aanvulling op de voorstelling zelf.
Wat mij betreft zou iedereen deze voorstelling en de nazit dus gezien moeten hebben. Heb je nog geen kaarten, zorg dan dat je ze alsnog krijgt.
Kijk voor alle nog komende speeldata op www.ksenia.nl Daar vind je ook een video over wat andere bezoekers van de voorstelling vonden. Op 27 april is Ksenia tussen 19 en 20 uur te gast in het NPO1 Radio-programma Kunststof