Duurzaamheid heeft voor Rob Swartjes uit Olst vele facetten. Maar de kern van ‘duurzaam’ is voor hem ’toekomstbestendig’. Niet zomaar toekomstbestendig, maar bestendig voor een toekomst zoals hij die voor zich ziet: Een toekomst vol overvloed.
Door Rob Swartjes
Een toekomst vol overvloed. Het is namelijk mijn overtuiging dat, wanneer we zorgdragen voor de aarde en voor alles wat leeft, er voor iedereen genoeg is. Dat wil zeggen: Genoeg, waarbij we onszelf de vraag stellen: “Wat heb ik werkelijk nodig?”. Dat betekent dat voor mij de term duurzaamheid betrekking heeft op vele terreinen, waaronder:
– Relaties; hoe ga ik met een ander om en welke samenleving wil ik creëren.
– Voeding; wat eet ik, waar komt het vandaan. Energie; Wat heb ik nodig. Hoe betrouwbaar moet het zijn. Wat kan ik zelf genereren, wat koop ik in.
– Water, afval, dingen die ik koop; tweedehands of nieuw, enzovoort enzovoort
In dat speelveld maak ik mijn keuzes. Ik besluit wat wil ik voeden en laten groeien en wat niet. Wat ik me steeds meer begin te beseffen, is dat duurzaamheid voor mij vaak neerkomt op menselijkheid en (lokale) onafhankelijkheid. Ik geloof niet zo in grote, wereldomvattende plannen en dito kosten met een aandacht voor slechts een klein deel van de puzzel, waarbij de focus ligt op iets abstracts als CO2 en niet op het zorgdragen voor de aarde.
In zo’n systeem kappen we bossen, versnipperen we het hout, verbranden die als biomassa en noemen dat dan ‘groen’. Ik krijg ook pijn in mijn buik van de akkers met zonnepanelen. Ik zie ze liever op de daken van huizen. Net als de enorme windmolens die je soms ziet. Ik geloof niet dat deze dingen ons in onze energiebehoefte gaan voorzien, we hebben tenslotte ook energie nodig als het even niet waait. De constante beweging aan de horizon zorgt voor een onrust in mij. Ik vind ze niet mooi.
Duurzaamheid voor mij betekent in eerste instantie, dat ik mijn leven in lijn breng met mijn hart, met mijn gevoel. De belangrijkste richtlijn daarin voor mij is: “Doe geen kwaad”. Geen kwaad aan andere mensen, dieren, planten, de aarde, kortom aan alles wat leeft. Dat is waar duurzaamheid voor mij begint. Daarnaast koop ik zoveel mogelijk lokaal. Dan hoeft het in elk geval niet de hele wereld over. Ik stimuleer graag de lokale economie; Ik draag liever bij aan een fiets voor het kind van de groenteman, dan aan de derde of vierde vakantie van de CEO van een groot bedrijf.
Ook ben ik bezig met duurzaamheid in mijn huis. Dit jaar hebben we de vloeren geïsoleerd en ben ik omgeschakeld op muurverwarming met lage temperatuur. Om het huis te verwarmen heb ik een rocket-leemkachel geïnstalleerd. Dit is een houtkachel met een zeer hoge temperatuur (1150°C) en daardoor een zeer efficiënte verbranding (94%), waardoor deze rook- en reukloos is. Fijn voor mij, fijn voor de buren. Daarmee ben ik minder afhankelijk van gas. Ik stook wat meer hout, maar het hout wat ik stook, daar haal ik het maximale uit. En, door de isolatie, is er minder verlies en voelt het aangenaam warm in huis. Daarnaast warm ik ook bij met zonnecollectoren op het dak. Wanneer de zon schijnt is hoef ik weinig bij te verwarmen. Mijn gasverbruik de afgelopen maand (november/december) was 1/10 van dezelfde maand in de voorgaande jaren.
Ook heb ik zonnepanelen op het dak. Ik wek zelf dus stroom op. Dat is fijn, maar als de stroom uitvalt, dan geven ook mijn panelen geen stroom meer. Nu steeds meer mensen zonnepanelen installeren, wordt het elektriciteitsnet instabieler. Dit is wat mij betreft niet duurzaam. Ik geloof in zgn. micro-grids; Sla thuis de energie op die je opwekt en vul alleen aan met wat je nodig hebt, of lever terug wat je over hebt. Op die manier zorgt een zonnige dag niet voor stress bij het elektriciteitsbedrijf en heb jij nog steeds stroom wanneer het net onverhoopt uitvalt. Opslag van opgewekte energie in de vorm van waterstof lijkt mij ideaal. Met het gas kunnen we CV-ketels laten branden, die alleen maar water uitstoten, of we zetten het gas via brandstofcellen weer om in elektriciteit. Ik voel dat ik daar ook wel wat in wil pionieren. Duurzaam. In Salland.
