Door collega bedrijfsarts Wouter de Graaf ben ik gevraagd een bijdrage te leveren aan deze rubriek. Nu ik daar zo over nadenk, lijkt de opdracht minder eenvoudig dan ik aanvankelijk dacht. Als mij wordt gevraagd wat ik duurzaam doe, denk ik al vrij snel aan de zaken die ik toch wat minder duurzaam doe.
Door Johan Jonker
Sommige natuurverschijnselen bleken min of meer onafwendbaar. Zo heb ik samen met partner Guusta Zuurbier vier kinderen, waarvan de laatste een tweeling. Om het hele gezin op het platteland dagelijks te verplaatsen, hebben we een (oude) benzineslurpende grote auto. Bijna 25 jaar geleden kochten we een oude rietgedekte IJsselhoeve. Energiebesparende maatregelen zijn minder eenvoudig, als je een dergelijk historisch pand zoveel als mogelijk in originele staat wilt behouden.
Boerderij
Desalniettemin richten wij ons op een situatie waarbij onze woonplek energieneutraal, qua voedsel zelfvoorzienend en economisch een zelfstandig voortbestaan heeft. Onze boerderij beschikt over negen hectare landbouwgrond, waarbij we als hoogste prioriteit het creëren van biodiversiteit hebben aangewezen. Daarnaast leggen we CO2 vast en verbeteren de bodem. Je kunt ons een natuurderij noemen, waarbij we natuur produceren middels voedselproductie.
We pionieren op het vlak van landschapsinclusieve en natuurinclusieve landbouw. We richten ons daarbij zowel op flora als fauna. We gebruiken (uiteraard) geen kunstmest en geen bestrijdingsmiddelen. We houden op extensieve manier een kudde Belted Galloways. In de winter staan de koeien op een mengsel van stro en riet in een potstal. Het gebruikte riet komt van de lokale rietdekker en komt vrij bij het vernieuwen van rieten daken.
Streekeigen fruit
We hebben dus geen drijfmest, maar ouderwetse stalmest. De graslanden zijn kruiden- en bloemrijke natuurgraslanden. We hebben door de jaren heen honderden meters meidoornhagen, knotwilgen en streekeigen bomen (essen en elzen) aangeplant. Daarnaast zijn een tweetal poelen aangelegd. We hebben een grote hoogstam fruitboomgaard. Recent zijn we gestart met een notencollectie. Onze hoogstam fruitboomgaard kent vele streekeigen oude soorten appels, peren, kersen en pruimen. We werken samen met Iessel Cider. Deze cider wordt gemaakt en gebotteld op klooster Sion. Iessel Cider oogst bij ons een deel van het fruit. Ook hebben de eigenaren van Iessel Cider een unieke collectie oude ciderrassen bij ons in opkweek, waarvoor wij een definitieve plek zoeken. Verder beschikt de boerderij over een groente-, kleinfruit- en kruidentuin op permacultuurbasis. De producten worden geleverd aan lokale horeca, particulieren en de voedselcoöperatie Wijhe.
Energie
Op diverse plekken koesteren wij de houtopslag. De knotwilgen worden pas na 4 jaar geknot. De houtopbrengst verstoken wij ’s winters in de houtkachel, ter besparing van gas. Op de potstal hebben wij 36 zonnepanelen. Daarmee dekken we de elektriciteitsbehoefte van de boerderij en tevens van de (monumentale) synagoge in Raalte, die ook in ons bezit is als praktijkruimte.
Fauna
Naast de koeien houden we kippen voor de eieren en twee varkens voor keuken- en tuinafval. Voor het bevorderen van de floradiversiteit werken we onder andere samen met IVN. De uilenwerkgroep beheert nestkasten van de steenuil en kerkuil, waarvan jaarlijks jongen uitvliegen. Daarnaast broedt vrijwel ieder jaar een valk in de potstal. Ook werken we samen met Stichting patrijs van Salland. Zij verzorgen een strook land dat iedere 2 jaar opnieuw wordt ingezaaid met een bloemen- en kruidenmengsel voor patrijzen. De laatste jaren mogen wij ons verheugen op een toenemend aantal patrijzen op ons landgoed. Verder zien we dagelijks wilde fazanten en soms ook reeën. Onlangs heb ik een vogelapp gedownload, omdat ik steeds meer vogels zie en hoor, die ik niet ken. Ook de insectenrijkdom zien we toenemen. We zien nu al 2 zomers achtereen de koninginnenpage. ‘s Avonds vliegen er meerdere soorten vleermuizen en ‘s nachts horen we de uilen door het openstaande slaapkamerraam.
Het klinkt misschien wat paradijselijk en dat is precies wat wij nastreven: voor iedereen een duurzaam fijne plek op aarde.
Volgende
Volgende week vertellen Linda en Martijn Hulsman van Erve Meijerink, boeren op landgoed Vilsteren, over hun duurzame leven. Ze hebben onder andere een pluktuin waar ze schoolklassen gaan ontvangen.
