Er is veel media-aandacht voor fijnstof en de uitstoot hiervan door houtkachels. We hebben Vuurmeesters uit Diepenheim gevraagd hun kennis te delen, Zij zetten deze feiten op een rijtje.
Door Esther de Raat en Roland Voppel
Wat is fijnstof?
Fijnstof is de benaming van in de lucht zwevende deeltjes die kleiner dan tien micrometer zijn. Sommige van deze deeltjes zijn schadelijk voor onze gezondheid en andere niet. Veel van het Nederlandse fijnstof komt uit de natuur en bestaat uit zeezout en zand. Daarnaast komt er fijnstof vrij bij wrijving, verbranding of verdamping in de industrie en in het verkeer. Het stoken van hout in een kachel zorgt in principe ook voor uitstoot van fijnstof.
In het artikel van het RIVM van 16 februari 2021 wordt vermeld dat houtkachels veel meer fijnstof uitstoot leveren dan gedacht. In dit artikel en het daaraan voorafgaande onderzoek is opnieuw de broodnodige nuance weggelaten. Het betreft hier metalen houtkachels want daarvan staan er het meeste in Nederland.
Metalen kachels
Metalen kachels worden door de gebruikers tijdens het stoken ‘geknepen’ omdat anders het brandhout te snel opbrandt en het veel te heet wordt in de woonruimte. Zo ontstaat een onvolledige verbranding die slecht is voor milieu, kachel en rookgaskanaal.
Dat deze metalen houtkachels wel de benodigde CE certificatie behalen komt door de wijze van testen. Een metalen kachel wordt slechts gedurende 15 minuten getest en wel op het moment dat het vuur al volop brandt en er ruimschoots zuurstof toestroomt, waardoor de testresultaten optimaal lijken. Echter in de praktijk thuis worden deze resultaten niet behaald omdat het dan veel te heet wordt in de woonruimte. Stenen kachels worden onderworpen aan een praktijktest die 24 uur duurt en die dus een veel completer en eerlijker beeld geeft.
Zware stenen kachel
In een zware stenen kachel brandt het vuur altijd volop en wordt er niet geknepen, hierdoor ontstaat een volledige verbranding met nauwelijks uitstoot. Uit onderzoek blijkt dat het fijnstof dat vrijkomt bij een goede houtverbranding met een hoge temperatuur uit niet-toxische deeltjes bestaat, deze hechten zich nauwelijks aan de longen.(Bron: Nussbaumer 2008 – pdf, Landahl 2009).
Kort branden
Warmte-acccumulerende leemkachels en massieve speksteenkachels branden kort, namelijk twee tot drie uur per dag waardoor de uitstoot sowieso al beperkt is. Open haarden en metalen kachels branden meestal een hele dag waardoor de uitstoot vanzelfsprekend hoger is.
