Als we het over duurzaamheid hebben, gaat het heel vaak over een aspect van duurzaamheid. Over energie, stikstof, de economie, over landbouw. Ik vraag me dan wel eens af of dat wel de essentie is van ‘duurzaam doen’. Want hebben we de problemen opgelost als we uit heet stikstofdebat zijn?
Denk ik niet. Dan hebben we nog wel weer een paar andere dingen op te lossen. Vraag is voor mij daarom veel meer: hoe zijn we aan die problemen gekomen eigenlijk? Moeten we daar ook niet beginnen voor een oplossing? Ik denk dat we het dan moeten zoeken in onszelf, in individueel gedrag, in onze relaties, binnen families, groepen, woonplaats, land en wereld.
Wat zich in het klein afspeelt, speelt zich ook in het grote af
Als ik in de samenleving naar de waarde van dingen kijk, denk ik dat we waarde hechten aan grotere gehelen en ons daar als individu aan aanpassen. We laten ons regeren door wat zich buiten ons afspeelt. Ik denk ook dat we de hardere kant van mannen voorrang geven aan het vrouwelijke zachte.
Ja, dat zijn stevige uitspraken, en zwart wit gesteld, maar ik vind het de moeite waard om van daaruit te gaan denken over duurzaamheid?
Van binnenuit
In ons hart weten we vaak beter. Als we echt gaan voelen weten we heel goed wat waarde heeft. Zo wordt een verpleegkundige pas echt gewaardeerd als je haar of zijn zorg nodig hebt. We hebben alles over voor onze kinderen, zo ook voor onze huisdieren. Huisdieren hebben een andere status dan dieren die massaal voor onze vleesconsumptie met velen opgesloten zitten in stallen en waar het winstoogmerk speelt. Onze eigen kinderen willen we het aan niks laten ontbreken. Maar hebben niet alle kinderen hier recht op?
Zelf pas je wel op met gif te gebruiken en toch wordt het massaal toegepast in de landbouw.
Wat heeft dit alles met duurzaamheid te maken?
Dat is de gedachte dat als je van binnenuit denkt, vanuit jouw hart, dat iedereen dan heel goed weet wat wel en niet goed doet. Daar koppel ik duurzaamheid aan. Want daar gaat duurzaamheid in essentie over. Dat het leven in al zijn hoedanigheid kan blijven bestaan en door kan gaan. Dat gaat over alle leven en ook over de onderlinge samenhang ervan.
Voorbeelden
Dus als je bijvoorbeeld aceton gebruikt om je verfkwasten te reinigen en dit vervolgens in het afvoer gooit, doodt dit leven. Als je eten koopt dat behandeld is met pesticiden, doodt dat leven. Als je geld verdient met zaken die vervuilen en niet sociaal rechtvaardig zijn, doodt dat leven. Als je leidinggeeft en niet ieders eigen talenten en eigenschappen benut doodt dat leven. Het lijstje kan oneindig uitgebreid worden.
Maar wat als je bij elke beslissing stilstaat of het leven toevoegt, dan kun je wel eens op heel andere besluiten uitkomen.
En natuurlijk hoort de dood ook bij het leven. Maar wel als hier weer nieuw leven uit voort kan komen.
Het is de eeuwigdurende cirkel van het leven waar duurzaamheid over gaat.
