Ooit stond ik op het podium van een verkiezingsdebat. Vraag was of de gemeente voedselbanken moest blijven subsidiëren. Iedereen vond van wel. Ik was de enige die zei dat we het zo moesten regelen dat ze niet meer nodig waren. Maar dat was natuurlijk onmogelijk, vonden de andere partijen…
Dat fragment uit die overigens compleet zinloze verkiezingsdebatten kwam naar boven toen ik naar De Noodzaak keek, een artistieke voorstelling over de voedselbank. Locatie: de uitdeelhal van de voedselbank in Zwolle, waar wekelijks 400 mensen een krat eten komen halen.
Wij – het publiek – zaten aan de transportbanden waar die kratjes van leeg naar vol overheen rollen. De makers – vrijwilligers en gebruikers van de voedselbank – gaven tekst en uitleg bij wat ze in de kratten stopten. Peren met een deukje. Een ramadanpakket terwijl de ramadan al was afgelopen. Een pak wasmiddel dat door een productiefout maar half gevuld was. Eieren van een sponsor van de voedselbank. Hamburgers, altijd maar hamburgers, behalve die ene keer dat er ook hamburgerbroodjes waren…
Gaandeweg de voorstelling worden de typische gespreksonderwerpen over de voedselbank aangekaart.
De vooroordelen: ‘Hij rijdt een dikke Mercedes en gaat toch naar de voedselbank.’ ‘Kan die niet eerst zijn twee honden wegdoen?’
Hoe je er terecht komt: Een scheiding en je huis onder water.
De schaamte van klanten: Ik bel je zo terug, ik sta in de supermarkt bij de kassa.
Schaamte bekroop mij ook. Dat wij het zo ver hebben durven laten komen in ons land. Dat de supermarkten miljoenen winst maken en dan nog meer willen door een wielerploeg te sponsoren. Albert Heijn is sponsor van de KNVB met als reden ‘Samen beter eten bereikbaar maken. Voor iedereen.’ En dat terwijl die supermarkten voor tachtig procent troep verkopen. De voedselbank haalt mede daar haar eten vandaan. Geen overdatum-producten, want dat mag niet. Maar ook steeds minder niet niet over datum producten, omdat de supermarkten steeds vaker strategieën bedenken dit zelf nog net even last minut aan de man te brengen.
De Noodzaak staat nog tot 8 oktober in De Voedselbank in Zwolle. Onder deze link kun je kaartjes kopen: https://zwolsetheaters.nl/programma/noodzaak
De makers
De Noodzaak wordt gemaakt door De Makkers. Dat is, haal ik van hun site, een open, nieuwsgierig, bewegend en verbindend platform. Creatieve interventies in de openbare ruimte maken ontmoetingen en persoonlijke gesprekken over samenleven mogelijk. Makers, deelnemers, partners en publiek staan gelijkwaardig met elkaar in contact en actuele thema’s worden met lucht en lading onderzocht.
Dat is een fantastische werkwijze. Want het brengt actuele thema’s tot in je hart en je ziel. Je kijkt niet alleen, maar je doet mee, je ondergaat het, ook omdat de mensen ‘op het podium’ de ervaringsdeskundigen zijn. Daardoor is het veel meer dan een goed vertolkt theaterstuk.
