‘Vroeger, toen hier nog geen fietspad lag, kwam ik niet zo vaak bij de IJssel. Er stonden koeien in de uiterwaarden, overal hekken en je loopt niet zomaar over andermans land. De IJssel is veel toegankelijker geworden in de loop van de tijd’, vertelt Wim.
Door Brigitte Wolthuis
Dat die IJssel nu veel dichterbij te benaderen is, is maar goed ook. Het geeft ons de kans de IJssel eigen te maken en dat gebeurt met dit project.
Zelf stenen vormen, bakken en alles te weten komen over de oude baksteenhistorie in deze streek. Een expeditie in vier stappen als onderdeel van het V.IJ.F festival. Klei delven uit de IJsseloever, hier bakstenen van vormen, woorden in kerven, bakken in open vuur tijdens het festival en in september de stenen tot een gezamenlijk gemaakt kunstwerk ergens in het Herxengebied plaatsen.
(tekst loopt door onder afbeelding)
Het is vrijdagavond en we zitten in de tuin bij Bert voor de eerste bijeenkomst van Sporen in het land / bakstenen. Ieder vertelt wat van zichzelf, over zijn of haar IJssel en daarmee ook waarom ze hier vanavond zitten.
De een zwemt dagelijks in de IJssel, een ander werkt met klei voor stop-motionfilmpjes en wil mee IJsselklei delven, ook is er het gevoel van thuiskomen ervaren als na vakantie de IJssel weer in beeld is, Bert woont bij de IJssel en is IJssel, voor Gerdina (‘IJsselvrouw’-keramist en maakt IJsselmokken met de meandering van de rivier erin) is de IJssel haar grond en bodem, en ik wil dit land onderzoeken door op expeditie te gaan, vragen te stellen, met m’n handen in de klei te wroeten, er woorden aan toe te voegen en alles wat ik tegenkom op te schrijven en vorm te geven.
In mijn onwetendheid dacht ik met een schep wat klei uit de IJssel te halen, in een emmertje te stoppen en er bakstenen van te kleien. Nee hoor, er komt meer bij kijken. De klei moet eerst ontdaan worden van zand, schelpen en steentjes. Klei moet weer drogen, uitlekken, geslagen worden, gekneed tot een soepele elastische massa.
Langs het pad met de gezaaide kaardebollen wandelen we naar de IJssel, speuren naar kleikonten en vinden zowaar wat handjes vol. Gelukkig heeft kunstenaar/keramiste Jose Hattink uit Welsum me een zak goed schoongemaakte IJsselklei meegegeven. Zij vertelde me ook dat een baksteen een verhouding moet hebben van 4/2/1. En zo maken we een eigen baksteen en met de meegebrachte slagletters drukt ieder een IJsselwoord in de klei. Met de kennis die we overal vandaan scharrelen, weten of gissen doen we ons voordeel en gaan daar dan weer in alle vrijheid mee om. Er worden perfect gladde stenen gemaakt, ruw en handgevormde, kleine en forse stenen. Er gaan woorden het hoekje om, er staan monogrammen op de onderkant, het is een veelheid van vorm en taal en daar word ik enorm blij van.
We vinden elkaar in dat ene verbindende element de IJssel en dat geeft meteen vertrouwdheid en diepgang. We besluiten allemaal zelf eigen IJsselklei te scheppen en meer stenen te maken. We leggen de stenen te drogen bij Bert op een schaduwplek onder de hooiberg. (Ik krijg zojuist een app-je dat ze al mooi beginnen te drogen en wat grijzer en lichter van kleur worden!)
De volgende bijeenkomst in deze serie is een gebiedsexpeditie onder leiding van Wim Eikelboom op donderdag 22 juni om 18.30 uur. De plek van vertrek wordt nog bekend gemaakt op posters in het dorpshuis. Aanmelden en opgeven voor deze expeditie kan bij secretariaat@kunstencultuurolstwijhe.nl. Hans van Zwolle is de man voor alle informatie 06 11326433.
Oproep
DELF ZELF KLEI UIT DE IJSSEL, VORM EEN BAKSTEEN EN KERF JE EIGEN IJSSELWOORD ERIN. LAAT DEZE STEEN ZEKER 2 WEKEN DROGEN IN DE SCHADUW EN KOM DE STEEN AFBAKKEN TIJDENS HET V.IJ.F.-FESTIVAL OP 25 JUNI IN HERXEN.
Meer info over V.IJ.F
