Sluipend worden de minima richting het ravijn geduwd

Bij een rechtvaardig sociaal beleid binnen een land dat pretendeert geciviliseerd te zijn behoren de basisbehoeften van de inwoners afgedekt te zijn. Daarbij denk ik aan wonen, energie, gezondheidszorg, opleiding en voeding. Er ontstaat een steeds grotere groep paupers: Senioren met bijna alleen AOW die steeds ouder worden, bijstandstrekkers die hierdoor steeds moeilijker uit hun uitzichtloze positie komen, werknemers met wurgcontracten en (vaak gedwongen) ZZP’ers.

Uitkleden

Steeds meer, vaak geniepig ingevoerde regelgeving, brengen het vrij te besteden inkomen van deze groep steeds verder omlaag, terwijl er algemene maatregelen genomen worden die meestal voor de beter verdienenden veel minder invloed hebben op hun financiële situatie. Enkele voorbeelden:

Verhoging lage BTW- tarief met 50%

2 jaar geleden werd het lage BTW- tarief op basisbehoeften verhoogd van 6% naar 9%. Een grote klap voor de mensen die meestal zo’n beperkte bestedingsruimte hebben, dat alles opgaat aan artikelen met dit lage tarief.

Ziektekosten

In 2006 werd het ziekenfonds afgeschaft, een systeem waarbij mensen tot en met een modaal inkomen, inclusief inwonende niet werkende gezinsleden, verzekerd waren voor rond de € 35 per maand, zonder eigen risico. Dit werd toen opgevolgd door een systeem van commerciële zorgverzekeraars, waarbij iedereen vanaf 18 jaar zich individueel moest verzekeren. De gemiddelde basis maandpremie bedroeg in het begin rond de € 65  en is ondertussen € 118, een stijging van bijna 75%. Dit wordt wel voor een deel vereffend door de Zorgtoeslag maar is toch een buitenproportionele lastenverzwaring. Aanvankelijk bestond er geen eigen risico maar in 2008 werd dit ingevoerd ten bedrage van € 150. Dit is ondertussen gestegen naar €375 een stijging van 150%!

De overgang van publiekrechtelijk ziekenfonds naar commerciële zorgverzekeraars werd destijds gemotiveerd met de dooddoener kostenbesparende marktwerking. Hierbij kunnen grote vraagtekens gezet worden. Er zit weinig verschil in de premies, wat zou kunnen wijzen op kartelvorming. Een interessante vraag om voor te leggen aan  de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Deze verzekeringsmaatschappijen hebben ook nog eens een veel te grote invloed op ons zorgstelsel. Zij sluiten overeenkomsten af met de zorgaanbieders waarbij zij gebruik maken van hun veel te grote gezamenlijke macht en daardoor zetten ze de zorgverleners schandalig onder druk waardoor die steeds meer moeten bezuinigen.

Bestuursrechtelijke premie

Een afschuwelijk systeem als gevolg van de veranderingen van het verzekeringssysteem is de invoering van de bestuursrechtelijke premie. Bij een achterstand in de premiebetalingen van 6 maanden wordt deze opgelegd en geïnd door het CAK. Deze verplichte opslag is rond de € 40 per maand en wordt geheven zolang de achterstand niet is ingelopen. Vreemd genoeg wordt deze opslag niet gebruikt om de achterstand in te lopen maar vloeit naar de algemene middelen. Volstrekt onredelijk omdat de verzekerde nog minder geld ter beschikking heeft en het dus steeds moeilijker wordt om de achterstand in te lopen. Ook juridisch gezien lijkt dit dubieus omdat dit eigenlijk een boete is die iedere maand weer opgelegd wordt. In schrille tegenstelling tot ons rechtsprincipe dat men maar één keer voor hetzelfde feit veroordeeld kan worden. Hier dienen maatregelen genomen te worden dat deze opslag wel gebruikt wordt voor aflossing van de schuld. Iemand die 6 maanden achterstand heeft zou dan na een kleine 3 jaar zijn schuld afgelost hebben. Rond de 200.000 mensen in Nederland worstelen met deze belachelijke regeling. Ook stoort het CAK zich niet aan de wettelijk voorgeschreven beslagvrije voet zodat mensen soms diep in de ellende gestort worden.

Rechtsbijstand

Bij een overheid die steeds meer gecompliceerde wetgeving invoert moet het voor burgers eenvoudig zijn om hieruit voortvloeiende geschillen juridisch aan te vechten. Helaas zijn de mogelijkheden hiertoe steeds verder ingeperkt de laatste jaren. Voor een toevoegingsadvocaat ben je al rond de € 100 kwijt en de griffierechten zijn enorm toegenomen. Voor een burgerlijke zaak is het ook nog eens moeilijk een fatsoenlijke advocaat te vinden, omdat de vergoeding voor hen ook beneden alle peil is. Zelfs voor mensen die het wel kunnen betalen is een rechtsbijstandsverzekering in zaken met de overheid niet de oplossing. Juist deze overheid en de door haar de laatste jaren uit de grond gestampte onbenaderbare bulldozerorganisaties als Belastingdienst, UWV, DUO en CJIB hebben de neiging iemand kapot te procederen en de uitkering van zo’n verzekering is meestal aan een maximum gebonden. Hierdoor was het b.v. moeilijk voor slachtoffers van het toeslagenschandaal hun recht te halen. Ook de invoering van de Wet Mulder, waarbij er standaard verkeersboetes ingevoerd werden die door het CJIB geïncasseerd worden heeft onevenredige consequenties voor mensen aan de onderkant. Je kunt alleen maar in beroep gaan wanneer je de boete eerst betaalt. De draagkracht van mensen wordt hier op geen enkele wijze in aanmerking genomen. Vroeger kreeg je een schikking van het ministerie en wanneer je deze niet betaalde kwam je voor de kantonrechter. Deze hield wel degelijk rekening met je achtergronden en ook was er toen ook nog de mogelijkheid tot vervangende celstraf. Allemaal afgeschaft. Wanneer je door het rode licht fietst krijg je een boete van € 90. Dat is 20 dagen eten voor een pauper en een rondje in de kroeg voor iemand met een goed inkomen. Onbegrijpelijk dat boetes niet naar draagkracht geheven worden zoals in Finland, Zwitserland en in sommige gevallen Duitsland.

Stijging energielasten

Om enigszins tegemoet te komen aan de sterk stijgende energiekosten is een belastingmaatregel uitgedacht, die voor mensen aan de onderkant onbetekenend is omdat zij niet veel belasting betalen en dus vrijwel geen voordeel hiervan hebben, terwijl zij het hardst ondersteuning nodig hebben. Het was veel beter geweest bijvoorbeeld de zorgtoeslag te verhogen om de minder verdienende mensen tegemoet te komen.

Ontkoppeling AOW/ bijstand van het minimumloon

Het nieuwe kabinet heeft het onzalige plan om de koppeling van de bijstand/ AOW aan het minimumloon los te laten. Doordat deze koppeling bestond zijn de uitkeringen al jaren lang nauwelijks gestegen. Zelfs de inflatie werd niet gecompenseerd. Nu het minimumloon aanzienlijk verhoogd moet worden laat men deze koppeling vallen, zodat de situatie voor de minima steeds uitzichtlozer wordt.

De trieste realiteit

Hieronder ziet u het financiële plaatje van een mij bekende alleenstaande AOW’er. Voor bijstandstrekkers zal dat er ongeveer hetzelfde uitzien. Echt schandalig en nu ook nog eens met de onzekere vooruitzichten over inflatie en energiekosten. Lijkt me niet lekker slapen.