Veel basisschoolleraren zouden graag met hun klas in de moestuin aan de slag gaan, maar hebben hiertoe geen mogelijkheid. Uit onderzoek van de Alliantie Schooltuinen blijkt dat 85 procent wel wil, maar geen kans ziet.
Onderzoek levert altijd cijfers op:
– Een kwart van de basisscholen in ons land heeft schooltuinieren in het onderwijsprogramma opgenomen;
– 45 Procent van de basisscholen beschikt over een schooltuin;
– Daarvan wordt nog geen twintig procent ook gebruikt;
– Het ontbreekt leerkrachten aan kennis of tijd.
– Twee op de vijf leerkrachten zegt zeker te willen schooltuinieren als dat kon.
Gouden Emmer
Een schooltuintje met je klas? Juf Katja Gort van de Gouden Emmer weet wel waarom: Op de Gouden Emmer gaan we alweer een jaar of acht vanaf de voorjaarsvakantie tot de zomervakantie wekelijks met groep 6 naar de schooltuin bij de boerderij van Overesch. We zijn indertijd gestart naar aanleiding van de vraag vanuit stichting Duurzaam Heino aan de Heinose basisscholen, wie het wel zag zitten om gekoppeld te worden aan een plaatselijke boer om daar een schooltuintjesproject te gaan draaien.
Vol enthousiasme zijn we begonnen en we gaan dus nog steeds met veel plezier naar de boerderij met de kinderen. We merken dat de kinderen die in groep 5 zitten zich er echt op verheugen dat ze in groep 6 naar de schooltuin mogen.
Best spannend, maar meer dan de moeite waard
In het begin was dat best even spannend, want je bent wel een hele middag van school weg. Houden we dan nog wel genoeg tijd over voor alle andere lessen was ook wel een vraag die ons bezig hield. Inmiddels hebben we ervaren dat de kennis die de kinderen in de schooltuin opdoen veel beter blijft hangen dan alles wat je er in de klas over zou kunnen vertellen. Het ervaren hoeveel moeite je moet doen om iets te laten groeien en te zien dat je eten niet zomaar in de supermarkt terecht komt, is echt een hele waardevolle les.
Hoe groeit die aardappel nou eigenlijk en wat heb je daarvoor nodig? Ook hebben we een kok die met de oogst uit de tuintjes als afsluiting van het project een maaltijd komt bereiden. Kinderen leren van hem ook alles te proeven, zelfs de bloemetjes in de sla. Behalve dat de kinderen werken in hun tuintje wordt er op de boerderij geknutseld onder leiding van een gepensioneerde handvaardigheidsjuf.
Ook verkeersles
We doen wat aan verkeer (op de fiets met de groep naar de boerderij en de dode hoek ervaren op een echte trekker) en de kinderen moeten bijvoorbeeld ook een keer helpen bij het uitmesten van de stallen
Op school schrijven de kinderen wekelijks een verslag over wat ze in de tuin hebben gedaan en koppelen we er een stukje taal aan en zo zijn er nog wel veel meer voorbeelden te noemen van lessen rondom de tuin. Als je dan ziet dat de kinderen zo enthousiast zijn dat ze zelfs in de zomervakantie nog met hun ouders terugkomen naar de tuin om nog onkruid te wieden en te oogsten dan kun je alleen maar constateren dat de schooltuin een meer dan geslaagd project is. Dit alles mede dankzij de hulp van een aantal vrijwilligers waar we heel blij mee zijn. We hopen hier dan ook nog jaren mee door te kunnen gaan.
En de boer dan?
Jan Overesch is al net zo enthousiast:
De schooltuin is een prachtige manier om de jeugd in contact te brengen met duurzame voedselproductie en -consumptie. We zien de kinderen vanaf half maart altijd graag weer komen! Leren door doen is goed voor de persoonlijke ontwikkeling. Of het nu gaat om hoe er wordt geteeld en bemest, ongewenste kruiden beheersen zonder de inzet van chemie of hoe de gewassen groeien. Groeien ze onder de grond, eet je het loof of de knol of beide. Alle zaken komen aan de orde. Veilig omgaan met gereedschappen is ook belangrijk. Als ze vogelverschrikkers mogen maken zijn ze stiekem ook bezig met creatief nadenken. Ouders worden ook betrokken bij de schooltuin. Zij worden een aantal keren uitgenodigd en tijdens de grote vakantie kunnen zij samen met de leerlingen komen oogsten en ongewenste kruiden wieden. Dat zijn gezellige avonden, maar natuurlijk wordt zo, net als de kinderen, ook bij de ouders interesse gewekt voor voeding en eten.
Alliantie Schooltuinen
Om een schooltuin net zo normaal te maken als een gymlokaal in het onderwijs, hebben IVN Natuureducatie, Vereniging Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling (Vereniging GDO), Adviesbureau Beleef & Weet en de ondernemers Rob Baan (Koppert Cress) en Simon Groot (East West Seed) de Alliantie Schooltuinen opgericht.
