Heleen Kommers schrijft erover in het digitale vakblad Stad+Groen. Salland Zoemt viel dat artikel op, omdat deze stichting al jaren probeert die snelwegen te realiseren. Heel recent zei ProRail toe een proef te doen om het spoor te onderhouden zonder parkinson veroorzakend landbouwgif. Provincie en Rijkswaterstaat zijn al een tijdje bezig de bermen te verschralen zodat je minder vaak hoeft te maaien waardoor kruiden meer kans krijgen. Maar met name bij de gemeente Raalte en het Waterschap Drents Overijsselse Delta is oud beleid met voorrang voor de auto en de boer nog maatgevend. Daar krijgt Salland Zoemt niet zomaar een voet tussen de deur.
Zo’n honderd jaar geleden stonden weilanden ’s zomers vol met weidebloemen. Door te veel bemesting zijn ze echter naar de randen van ons landschap gedrongen, waar ze nu bovendien lijden onder het gebrek aan bestuivende insecten. Al in 2017 toonde studie de snelle afname van vliegende insecten aan, zelfs in beschermde natuurgebieden. Biodiverse snelwegen zou insecten weer kans geven.
De bloemrijke dijken in de Ooijpolder bij Nijmegen dienen als een van de pilots. Ze zijn rijkelijk beplant met knoopkruid, boterbloemen, groot streepzaad, margrieten, walstro, duizendblad, grasklokjes en beemdkroon. Het gaat om tientallen soorten wilde grassen en bloeiende kruiden die samen een dijkbekleding vormen. Door hun diepere wortels zijn ze beter bestand tegen zomerse droogte en minstens even sterk tijdens hoogwater. Hier worden vlinders, zweefvliegen, kevers en bijen zorgvuldig in de gaten gehouden.
Langs het Overijssels Kanaal tussen Zwolle en Laag-Zuthem kun je ook zo’n bloemenzee zien!
De komende dertig jaar moeten we ongeveer 1.500 kilometer aan Nederlandse dijken verbreden en verhogen om aan de nieuwe veiligheidseisen te voldoen. Dat geldt ook voor de IJsseldijk. Dat geeft ook kansen voor een rijkere biodiversiteit en een fraaier landschap. Kommers: “Op het overgrote deel van deze dijken groeit simpelweg gras. Maar op een klein percentage, zo’n 3 tot 5%, vind je een bijzondere dijkbekleding met allerlei soorten grassen en kruiden. Deze gevarieerde begroeiing kan de biodiversiteit een boost geven en helpt bij het verbinden van verschillende natuurlijke leefgebieden. Met name dijken waarbij de toplaag wordt vermengd met zand en klei, zijn geschikt voor een bekleding die rijk is aan bloeiende kruiden.”
Alhoewel dit eigenlijk hele positieve , mooie berichten zij, komen ze toch op mijn “verdrietlijstje”.
Wij waren hier in de jaren ’80-’90 in de Natuur en Milieuvereniging Bathmen en in Natuur en Milieu Overijssel al druk mee bezig. Een beter maaibeleid, met kansen voor soortenrijke bermen. Simpelwegf door later (na het zaaien van diverse soorten te maaien en het maaisel af te voeren met als doel verschraling van de bodem en dus kansen voor natuurlijke biodiversiteit. Na heeeeel veel praten en soms eindeloze discussies over (ja, ja, daar zijn ze weer, de boeren) uitzaaiing van dit “onkruid” naar het boerenland, vooral van de toen gevreesde distels, is dit in Bathmen en later ook in Deventer gelukt. Wat compromissen waren nodig, met enigszins overdreven argumenten als overlast voor fietsers en verkeersveiligheid, maar toch. En het werkt nu nog steeds al gaat het niet helemaal perfect.
Dat daar dus nu, 30 jaar later nog steeds discussies over zijn en dat dit nog steeds niet is ingevoerd in heel Nederland, op alle bermen en dijken, stemt mij verdrietig.
Hoezo, evolutie. Hoezo, de “lerende mens”. Hoezo vooruitgang/verbetering van onze leefomgeving.
De mens is hardleers en in dit tempo gaat er weinig veranderen en vooral te laat.
Cor Hopman
Nadat ik gisteren weer eens een langere reis over de snelwegen heb moeten maken, moet ik mijn verdriet toch wat relativeren, want ik ben een hele grote speler vergeten, namelijk: Rijkswaterstaat. Zij passen al jaren dit soortenvriendelijk maaibeleid toe. Let er maar eens op, bij de vrijwel alle bermen langs de snelwegen is op dit moment (21 juni) nog niet gemaaid. Hier en daar is wel de strook van een meter naast de weg gemaaid. Kortom, iets minder verdrietig dus. Kennelijk verschijnen er regelmatig berichtjes over zaken, die eigenlijk niet meer zo relevant blijken te zijn, want naast Deventer en Zwolle, zijn er heus meer gemeenten met een fatsoenlijk maaibeleid. En het moet gezegd, het plan om de dijken ook zo “aan te pakken” is ooit ter sprake geweest maar nooit geëffectueerd. Wordt dus nu mogelijk nieuw leven ingeblazen.
Cor Hopman