Salland Deze Week: Rem op zonnedaken in het weiland. Nog maar tien procent van de daken ligt vol!

De provincie Overijssel remt deze week de komst van zonneparken op het platteland af. Volgens de bedachte snelheid van de transitie (opgenomen in regionale energiestrategie RES) is de opdracht voor zon in plaats van fossiel nu wel gehaald. Dus heeft het nieuwe college van gedeputeerden met linkse, groene en boeren signatuur in al hun wijsheid besloten dan maar even met de transitie te stoppen.

Oliedom

Oliedom, is een woord dat hier goed bij past. Had deze week het KNMI niet ook een rapport uitgebracht dat door de klimaatverandering de zomers kurkdroog gaan worden en zwaarder dan zware regenbuien meer regel dan uitzondering gaan worden? Het zijn de bestuurders van nu, die we daar straks op af moeten rekenen. Regulier krijgen die een koninklijke onderscheiding. Hoe kun je nu terugvallen op een RES-strategie die al vijf of zes jaar geleden gemaakt is, terwijl er daarna de ene na de andere alarmbel voor het klimaat is gaan klingelen, omdat we er nog beroerder voorstaan dan we iedere keer dachten. En hoe kun je nu tevreden zijn met de transitie naar zon als je tegelijk van gemeenten eist dat ze plekken aanwijzen voor windmolens: grote windmolens.

Maar goed, we kunnen het ook wel zonder die bestuurders, laten we het zelf maar gaan doen. Er is nog wel wat dak in de aanbieding!

Het gaat goed met energie via de zon

Overigens is het wel gewoon zo dat het goed gaat met  groene energie in ons land en in Salland. We waren twee jaar geleden nog het slechtste jongetje van de Europese schoolklas, maar qua groen opwekken zijn we met een stevige opmars bezig. Niet zo gek ook, want voor fossiele brandstof betaal je iedere maand én de netto rekening en die van het klimaat, groene stroom krijg je na een jaar of vijf gratis, omdat je dan de investering van je eigen zonnepanelen al hebt terug verdiend. Leg je als particulier een beetje royaal panelen op je dak, dan kun je ook van het gas af, kun je je (tuin)gereedschap op stroom zetten en rij je ook gratis van je eigen stroom.

Toch is in ons land nog maar tien procent van het beschikbare dakoppervlak met panelen belegd. Dat heeft ook te maken met daken die niet gunstig liggen en met dak-eigenaren die niet het hele dak nodig hebben. Die vrije ruimte krijg je dus niet zo maar benut. Terwijl we nog wel veel meer oppervlakte nodig hebben.

Boeren springen in dat gat. Als ze de grond niet nodig hebben voor het eigen bedrijf, verhuren zij de grond. Aan een boer die er maïs op verbouwd, of aardappelen, of bloembollen. In die volgorde is huurprijs ook steeds hoger. Vuistregel is dat hoe meer het gewas gif nodig heeft, hoe meer de boer voor verhuur krijgt. De meeste euro’s per hectare pakt de boer voor zonnepanelen, gewoon omdat de verhuurder er ook de meeste winst op maakt.

Wel of niet op het platteland

Hoe erg is het dat we landbouwgrond voor zonnepanelen gebruiken? In de discussie dat de boer voedsel produceert voor de wereld is dat een rare zijsprong. Er zijn ook theorieën die zeggen dat als je de panelen goed (en wat hoger van de grond) aanlegt, dat je dan heel goed aan nieuwe natuur kunt werken. De grond wordt immers nergens voor gebruikt en krijgt rustig de kans op adem te komen.

In de hoek van voorstanders van panelen op boerenland wordt ook gezegd dat we met een transitie te maken hebben: dat de panelen er een jaar of twintig staan, dat er dan andere manieren van stroom opwekken zijn en dat de velden dan weer terug kunnen naar of landbouw of natuur.

Maar los van de discussie over panelen op boerengrond, blijft overeind dat slechts tien procent van de beschikbare daken bedekt zijn met panelen. Op Raalte na, hebben Sallandse gemeenten besloten dat alle nieuwbouw rekening moet houden met draagkracht voor panelen. Raalte wilde ondernemers niet op extra kosten jagen, hoewel panelen op je dak dus geld ópleveren. Maar landelijke wetgeving verplicht ook ondernemers nu nieuwbouw constructief voor te bereiden op zonnepanelen. Sterker nog: een ondernemer is verplicht duurzame stappen te maken als hij de investering binnen vijf jaar terugverdiend kan hebben.

Dat heet de energiebeparingsplicht.

Een op de drie daken heeft nu panelen. Tien procent van het dakoppervlakte is dus wat anders dan tien procent van de daken, omdat daken mét panelen niet vol liggen. In het tempo waarop er nu panelen op daken worden gelegd, zijn we over twintig jaar helemaal rond. Maar dan moeten de eerste panelen al weer vervangen worden. Die nieuwe panelen doen het dan veel beter dan de huidige, omdat ze steeds beter worden, maar we zullen ook steeds meer stroom nodig hebben omdat we van het gas en de benzine afgaan.

Particulier doen we het goed. Maar bedrijfsmatig valt het allemaal nog wat tegen. Het schijnt dat hotels en winkels het slechtste jongetje van de klas zijn. Maar ook op bedrijventerreinen zijn nog heel veel daken te winnen.

Zo maar een idee: de zonnepaneelboeren die nu hectares grond bij boeren huren, zouden daken op het industrieterrein moeten gaan huren. Dan verdient het bedrijf de huurprijs, de lokale energieproducent levert aan de lokale samenleving en deelt de winst in sociale projecten en het boerenland kan boerenland blijven.